Bir güçlü yazar bir güzel insan

Edebiyatın usta kalemi Haldun Taner doğumunun 100’üncü yılında bir sergiyle anılıyor. Kültür Bakanlığı bu yılı Haldun Taner Yılı ilan etmişti. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık ve Kadıköy Belediyesi de yazdığı hikaye ve tiyatro oyunlarıyla edebiyatımızda benzersiz bir yeri olan yazarla ilgili kapsamlı bir sergi hazırladı. “Bir güçlü yazar, bir güzel insan: Haldun Taner 100 Yaşında” isimli sergide, yaklaşık 30 yıl önce aramızdan ayrılan yazarın çocukluk fotoğraflarından ünlü bir yazarken Ara Güler’e çektirdiği fotoğraflara kadar geniş bir seçki sunuluyor. Daktilosunun başında, arkadaşlarıyla bir yemekte, eşiyle bir oyunun galasında... Hep aynı sıcak gülümsemeyle bakıyor Taner objektife... Sergide ayrıca diplomaları, ödül belgeleri, ajandaları, yazı taslakları, yurt dışında basılan kitapları ve oyun afişleri gibi belgeler ile kalemleri, gözlükleri, cüzdanı, parfüm şişeleri, paltosu, şapkaları, eldivenleri gibi özel eşyaları yer alıyor. Sergi, Caddebostan Kültür Merkezi (CKM) Sanat Galerisi’nde
16 Nisan’a kadar görülebilir. Yazarın eserleri de bu yıldan itibaren Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanacak.
Öte yandan Milliyet, yazarı Haldun Taner anısına her yıl bir öykü kitabı yarışması düzenliyor. Bu yıl 28’inci kez verilecek olan Haldun Taner Ödülleri 2015’e son başvuru tarihi 1 Nisan. Ödüle 1 Nisan 2014’ten sonra yayımlanmış, kısa öykülerden oluşan bir kitapla başvurulabiliyor. Seçiciler Kurulunda Berna Durmaz, Semih Gümüş, Doğan Hızlan, Prof. Handan İnci, Cemil Kavukçu, Ayfer Tunç ve yazarın eşi Demet Taner var. Sergi ve yarışma vesilesiyle Demet Taner’le ve önceki yıllarda ödülü kazananlarla konuştuk.

“Ona ait her şeyi yerlerini bile değiştirmeden korudum”

Demet Taner

- Haldun Taner’in doğumunun 100’üncü yılı birçok etkinlikle kutlandı. Yıl bitimine kadar yapılması planlanan birçok başka etkinlik de var. İlk önce Kültür Bakanlığı bu yılı Haldun Taner Yılı ilan etti ve özel bir gece düzenleyerek yılın açılışını yaptı. Sanıyorum böyle bir olay, bir “ilk”i oluşturuyor. Bu adımın önümüzdeki yıllarda başka sanatçılar için de devam etmesini diliyorum.

- Sergi fikri şöyle oluştu; kitaplarının basılması ile ilgili Yapı Kredi Yayınları temsilcileriyle konuşmaya başladığım zaman Haldun Taner’in 100’üncü yaş kutlamalarından da söz ettik.
Sergi fikrini onlar teklif ettiler ve özellikle doğum günü olan 16 Mart’a yetiştirmek istediler.

- Ona ait her şeyi ölümünden bugüne kadar yerlerini bile değiştirmeden korudum.
Özel eşyaları dahil, bir yazarın eserlerinin oluşmasındaki arka planı içeren, çalışma odasının raflarını, çekmecelerini dolduran, el yazılarını, mektuplarını, tiyatro afişlerini, resimlerini... Benden istenilenlerin birçoğunu ortaya çıkardım. O kadar çok malzeme vardı ki zorluk seçim yapmakta oldu. Herkes elinden gelenin en iyisini yapmaya gayret etti. Ayrıca Haldun Taner’i görmemiş olan genç kuşaklara onun kişisel özelliklerini de tanıtmak adına benim ölümünden sonra hazırladığım bir belgesel filmi de serginin bir köşesinde gösterime koydular. Sergi için hazırlanan kitap dahil, başarılı bir çalışma oldu. Kadıköy Belediyesi’nin de doğum günü için özel bir gece düzenlemesi sergi açılışıyla üst üste geldi. Onun kişiliğine yaraşan bir gece oldu. Bu çok özel geceyi gerçekleştiren herkese gönül borcum var.

- 100’üncü yılının böyle kutlanıyor olmasından kıvanç duyuyorum. Çalışmakla, üretmekle, sanat ve kültüre katkı yapmakla geçmiş bir ömrün böyle değerlendiriliyor olması beni gelecek adına umutlu yapıyor.

Sergide Taner’in parfüm şişeleri, şapkaları, kravatı, tespihleri gibi kişisel eşyaları da yer alıyor.

Milliyet kartı.

Kullanmaktan vazgeçmediği köstekli saati.

“Onun ödülünü aldıktan sonra önüm açıldı”

Ayşe Kulin(Haldun Taner Öykü Ödülü 1995 kazananı)

- Haldun Taner çağdaş edebiyatın yapıtaşlarından biri. Onun sayesinde tiyatroya gitmemiş pek çok insan tiyatroya çok sıkı bağlarla bağlandı. Hem eğlendiler hem tiyatro seyrettiler hem de siyasi hiciv nedir onu öğrendiler.

- Edebiyattaki ilk ödülümdür. Uğurum olarak telakki ederim. Hakikaten o ödülü aldıktan sonra önüm açıldı. Ertesi sene Sait Faik Ödülü’nü kazandım. Sonra da çok satan yazarların oturduğu bir yer var, oraya oturdum ve bir daha hiç kalkmadım. Onu yere göğe koyamam bu yüzden. 25 yıl boyunca bütün mevcut yayıncıların kapılarından geri dönmüş bir yazardım, o ödül bana tüm kapıları açtı.“Onun adını taşıyan bir ödül almak çok anlamlı”

Berna Durmaz(Haldun Taner Öykü Ödülü 2014 kazananı)

Haldun Taner sadece Türk öykücülüğünün değil, tiyatromuzun da önde gelen isimlerinden. Ama beni etkileyen oyunlarından çok öyküleri olmuştur. Yazmaya başladığım ilk yıllarda Haldun Taner’in dilinden, anlatımından çok etkilendim. Onun adını taşıyan bir ödül almak da benim için
çok anlamlıydı bu yüzden.

“Yerellikle evrenseli birleştirebilen bir yazar”

Kürşat Başar (Haldun Taner Öykü Ödülü 1989 kazananı)

Haldun Taner deyince aklıma çocukluk günlerimden anılar geliyor. Sanırım ilk okuduğum kitabı “Şişhaneye Yağmur Yağıyor”du. Sonra oyunlarını izleme ve öykülerini, anılarını okuma şansı buldum. “Keşanlı Ali Destanı” bir yanda, “Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım” bir yanda, “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı” öte yanda...Tiyatromuzda mizahı, eleştiri ve yergiyi sululuğa kaçmadan en güzel biçimiyle dile getiren oyunlarıyla kitlelere ulaşmayı başardı. Edebiyatımızda ve tiyatromuzda az rastlanır bir ironi geleneğini kullanan, yerellikle evrensel olanı birleştirebilen, çok özel bir yazar Haldun Taner. Belki de onun için, ilk kitabımla Haldun Taner Öykü Ödülü’nü kazandığımı söylediklerinde fazlasıyla duygulanmıştım.

“Çok yönlü biriydi; öykücü, oyun yazarı, köşe yazarı...”

Nazlı Eray (Haldun Taner Öykü Ödülü 1988 kazananı)

- Türkiye’nin en önemli yazarlarından biri. Çok iyi bir eğitim gördü. Devlet bursuyla Heidelberg Üniversitesi’nde okudu. Ne yazık ki orada tüberküloza yakalandı. Kabare türünü, epik tiyatroyu Türkiye’ye o getirdi. Bu oyunlar çok tutuldu. Çok yönlü biriydi; öykücü, oyun yazarı, köşe yazarı... “Keşanlı Ali Destanı” dünya çapında tanınmasını sağladı.

- Haldun Taner Öykü Ödülü’nü 1988’de aldım. Bir gün bir telefon geldi. Ağır bir zatürre geçiriyordum, ödülü aldığımı söyledi telefonun ucundaki ses. İnanamadım, çok mutlu oldum. Doktordan özel izin alarak gittim ödülü almaya. Bütün basın oradaydı. Çok büyük gurur duymuştum.

“Açılmamış damarları açmaya cesaret etti”

Yekta Kopan(Haldun Taner Öykü Ödülü 2009 kazananı)

- Öykücülüğümüzün açılmamış damarlarını açmaya cesaret eden gerçek bir anlatım ustasıdır. Benzersiz bir öykücüdür.

- Öykünün yazınsal dünyada daha cesur bir alan olduğunu bana gösteren bir yazarın ödülünü almak beni hem onurlandırmış hem de ödülü aldıktan sonra yazacaklarım konusunda cesaretlendirmiş ve heyecanlandırmıştı.