Darısı başımıza: El Sistema

Klasik müzik elitler içindir. Kemanla Bach çalmak, üst sınıfların işidir. Yoksul çocuklar ve klasik müzik mi? Asla bir araya gelmez.
Yukarıdaki cümlelerin hepsinin üzerini çizin. Önyargılarınızı unutun. Şimdi size bundan 36 yıl önce yürekli ve zeki bir adamın kurduğu bir “sistem”i anlatacağım. 1975 Venezuela’sında, ufku herkesinkinden geniş bir adam çıkar ortaya. Adı Jose Antonio Abreu. Başarılı bir ekonomist, aynı zamanda iyi müzik eğitim görümüş bir piyanist. Venezuela’nın “barrio” denen yoksul mahallelerinde kaderleri suçla ve sefaletle çevrelenmiş çocukların hayatlarını değiştirmeye karar verir Abreu. Yöntemini belirler: Klasik müzik.

Simon Bolivar Gençlik Orkestrası’nın şefi Gustavo Dudamel, müziğe
4 yaşında El Sistema içinde başladı. Şimdi 30 yaşında ve Los Angeles
Filarmoni Orkestrası’nın müzik direktörü.

350 bin çocuk sistemde, hedef 1 milyon

Olacak iş mi? Yiyecek yemeği, giyecek çaputu olmayan, suçu hep yedeklerinde taşıyan bu çocuklar klasik müzikle ne yapsın? 32 yaşındaki bu genç adam, “züppe” görünen bu fikirle çıkar yola ve 12 çocukla ilk gençlik orkestrasını kurar. El Sistema, yani “yoksulluk ve suçla mücadele eden sosyal bir sistem”dir aklındaki.
Bugün o “sistem”, 280 müzik merkezinde 15 bin eğitmenle 350 bin gence ulaştı. Bünyesinde 150’yi aşkın gençlik, 70 çocuk ve
30 senfoni orkestrası barındırıyor. Önümüzdeki beş yıl içinde ise Venezuela’da 1 milyon çocuğa ulaşmayı hedefliyor.
Tabii Abreu bunu tek başına başarmadı. Ülkenin farklı görüşlerden bile olsalar bütün yönetimleri benimsedi El Sistema’yı, destek verdi.
Sanmayın ki El Sistema bugün yalnızca Venezuela’da uygulanıyor. 25 ülke çoktan bu sistemi kopyaladı bile. Boston Filarmoni Orkestrası’nın şefi Benjamin Zander’e göre El Sistema “İnsanlık tarihinin en büyük sosyal deneyi”. Berlin Filarmoni’nin direktörü Sir Simon Rattle da “Klasik müzik tarihinde yapılmış en önemli iş” diyor.
Kim bilir belki Simon Bolivar Gençlik Orkestrası’nın dört günlük ziyareti Türkiye için El Sistema kapısının anahtarı olur; “Harika çocuk”lardan “Bu çocukların hepsi harika” cümlesine geçiş yaparız.


El Sistema’nın kurucusu Jose Antonio Abreu,
İstanbul’da bir söyleşiye katılacak.


Peki El Sistema nasıl çalışıyor?

Barrio’daki bir çocuk henüz 2-3 yaşındayken “nucleo” denen müzik merkezlerine gitmeye başlıyor. Haftada 6 gün, günde 3-4 saat. İlk dersler ritim üzerine, ayrıca bedenini bir ifade aracı olarak kullanmayı öğreniyor. Enstrümanla tanışma yaşı 5, önce vurmalılar, 7 yaşından itibaren ise üflemeli ve yaylılar... Her çocuk aynı zamanda koroya katılıp birlikte hareket etmeyi öğreniyorlar. Öğretmenleri ise eski El Sistema öğrencileri. Bütün bu eğitimin içinde bir şart var, o da eğlenmek! El Sistema’nın şiarı şu: Önce çocukları, ikinci olarak da müziği sevmek.


Alkışlamakla yetinmeyin, işin parçası olun

Simon Bolivar Gençlik Orkestrası 8 ve 9 Ağustos’ta Haliç Kongre Merkezi’nde konser verecek. Biletix kanalıyla satılan biletlerin fiyatları 300 TL, 200 TL, 150 TL, 90 TL ve 25 TL (öğrenci).
Bunun yanı sıra İstanbul Kültür Sanat Vakfı, El Sistema’yla bağlantılı bir dizi yan etkinliği ücretsiz olarak düzenliyor. Bu akşam 21.00’de Galata Meydanı’nda Social Inclusion Band ve Beyoğlu Belediyesi Gençlik Orkestrası konser verecekler. 21.30’da ise El Sistema’nın hikâyesini anlatan “Çalmak ve Mücadele Etmek” filmi dev ekranda gösterilecek.
Yarın 21.00’de ise Simon Bolivar Senfoni Orkestrası’nın müzik gruplarından Caracas Brass Ensemble ve orkestranın perküsyon ekibi Atalaya Percussion Ensemble’ın vereceği iki farklı konser var. 8 Ağustos Pazartesi günü ise El Sistema’nın kurucusu Jose Antonio Abreu ile bu modelin Türkiye’de nasıl uygulanabileceği üzerine bir söyleşi gerçekleştirilecek. Söyleşi saati 16.00, mekan The Marmara Taksim. Abreu, o akşamki konser öncesinde İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı’dan Yaşam Boyu Başarı Ödülü alacak. Alkışlamaktan öteye geçmek isteyenler için bir de fırsat var. İmkanı olmayan çocukların bu konserleri izlemesine sağlamak isterseniz 5 çocuk için 250 TL bağış yapabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi (0212) 334 07 94 numaralı telefonda.