Desteğe en çok onların ihtiyacı var

Tüm dünyayı etkisi altına alan koranavirüs nedeniyle daha izole günler yaşıyoruz. Bu dönemden en çok etkilenenlerin başında ise 65 yaş ve üzeri büyüklerimiz geliyor. Risk grubunda olmaları nedeniyle sokağa çıkma kısıtlamasında olan yaşlılarımız hiç olmadığı kadar desteğimize ihtiyaç duyuyor. 2006 yılında Akdeniz Üniversitesi bünyesinde Türkiye’nin ilk gerontoloji bölümünü kuran Prof. Dr. İsmail Tufan,  evde kalmayı zorunlu kılan bu süreçte özellikle yalnız yaşayan yaşlılara karşı daha dikkatli olunması gerektiğini söylüyor: “Korona salgınının sadece tıbbi bir sorun olarak görülmemesi gerekiyor.Yaşlıların hayatında açtığı ruhsal ve sosyal sorunları dikkate almak gerekiyor. Aktiflik ileri yaşlarda psikososyal alanlarda gelişme, fiziksel becerilerin korunmasını sağlar. Süreç yaşlıların evde düşme riskini artırdı. Özellikle tek başına yaşayan yaşlıların bu riski daha fazla. Tek başına yaşayan yaşlılar olası düşme kazalarında çocuklarına, akrabalarına veya komşularına erişebilmeli. Bunun en iyi yolu, tanıdıklarının yaşlıları düzenli aralıklarla telefonla araması.”  

Hijyene çok daha fazla dikkat edilmeli 

Hareket edebilenlerin dışında özellikle bakıma muhtaç durumda olan, yatağa bağımlı yaşlılara daha da dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor Prof. Dr. İsmail Tufan.  Hijyene herkesin dikkat etmesi gereken şu süreçte özellikle yatağa bağımlı durumda olanlar için daha da büyük bir önemi olduğuna da değiniyor ve yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor: “Yatağa bağlı hastalarda günlük olarak göz bakımı, ağız ve diş bakımı, protez bakımı, kulak ve burun bakımı, ayak bakımı, tuvalet bakımı yapılmalı. Beslenmesi ve sıvı alımı düzenli ve yeterli olmalı. Yatak çarşaflarının sık sık değiştirilmesi ve odasının havalandırılması gerekli.”

Bol kollu giysiler tercih edilmeli 

Yatağa bağımlı yaşlılarda en büyük sorunlardan birinin deri kuruması olduğuna dikkat çeken Tufan, kuruyan ciltte çatlama ve çeşitli yaraların oluştuğunu,  bunu engellemek için de o kişilerin vücudunun belirli aralıklarla temizlenmesi ve uygun nemlendiricilerle  derilerinin yumuşamasının sağlanması gerektiğini söylüyor. Kıyafetleri için de dikkat edilmesi gerektiğini de anlatan profesör, bu konuda şöyle tavsiyelerde bulunuyor: “Kıyafetlerin kolay giydirilip çıkarılabilmesi için giysilerin kollarının bol olması gerekir. Yakalar geniş, yuvarlak ya da ‘v’ şeklinde olmalı. Düğme sayısı azaltılıp yerine yapışkan şeritler tercih edilmeli. Çorapların ise kolayca giyilen esnek yapıda olması gerekir.”

Hareketsiz olmasından kaynaklı kas ve iskelet sistemindeki zayıflığın uygun egzersiz programlarıyla giderilmesi gerektiğini de dile getiren  Tufan, yatağa bağımlı kişilerin büyük çoğunluğunda hasta altı bezi kullanıldığını bunun yanı sıra hasta altı temizleme robotunun da hem hastaya hem de hasta yakınına kolaylık sağladığını söylüyor.

Yaşlılarda enfeksiyon riski

Prof. Dr. Tufan, “Hastalıkların her yaşta farklı bir seyri vardır.  Örneğin akciğer iltihaplanması tipik  semptomları yaşlılarda görülmez; hastalık ateş veya titreme olmadan ilerler ama yaşlılarda daha çabuk ortaya çıkar. Yaşlılarda bazı bakteriyel ve virüsle ilişkili enfeksiyonlara yakalanma  eğiliminin artmasının nedeni, çekirdek proteinlerdeki yaşlanmaya bağlı değişikliklerde yatmaktadır.

Örneğin hücre bölünmesinin sıklığı azalır, daha az bağışıklık ve lökosit oluşur. Dolayısıyla özellikle yatalak hastaya bakan aile üyeleri veya bakım veren kişiler bu sorunlarla karşı karşıya kalacaklarını öngörmeli ve mutlaka hemşire ve hekim desteği almalıdır” diyor.

Bakım yapanların dikkat etmesi gerekenler

Yaşlı ve hasta bakımını üstlenen kişilerin de dikkat etmesi gerekenler var. Bu konudaki gereklilikler için şunları sıralıyor Prof. Dr. İsmail Tufan: “Her gün vücudun derinlemesine temizlenmesi çok önemli. Günde birkaç kez dişlerinizi fırçalayın.  Bakım faaliyetlerinde uzun saçları yukarıdan bağlayın.Temiz, uygun koruyucu giysiler giyin. Temizlemesi kolay ayakkabılar giyin. Mücevhersiz bakımlı eller, kısa tırnaklarınız olsun. Patojenlerin çoğu ellerle bulaşır. Bu nedenle koruyucu, tek kullanımlık eldivenler takın.  Alerjik reaksiyonları önlemek için el dezenfektanını sık sık değiştirin.

Ellerinizi yıkamak için  “pH nötr” yıkama losyonu kullanın. Cilt bakım ürünlerinin düzenli kullanımı cildi korur ve yumuşatır.