Fenomenler borsaya açılırsa

Moda dünyasına 2009’da The Blonde Salad adlı bir blog açarak adım atıp ardından kendi ismini marka haline getiren Chiara Ferragni’nin bugün Instagram’da 21 milyondan fazla takipçisi var. Dior, Louis Vuitton gibi dev markalarla iş birliği yaptı, kitap yazdı, özel hayatını gözler önüne seren bir belgesel çekti, kıyafet ve aksesuar koleksiyonları tasarladı ve hatta başarı öyküsü Harvard Üniversitesi’nde derslere konu oldu. Yani o, başkalarının satın alma kararlarını önemli ölçüde etkileyen, sadık bir takipçi kitlesi olan, trendleri belirleyen “influencer”lar dünyasında bir kraliçe ve şimdi yeni bir ilke imza atmaya hazırlanıyor.

“Spor kulüpleri gibi düşünülebilir”

Milliyet Ekonomi Yazarı Zeynep Aktaş “Influencerların halka arzları biraz da spor kulüpleri gibi düşünülebilir” diyor ve bu konudaki kriterleri sıralıyor: 

“Bir yatırımcı borsada hisse senedini iki nedenden ötürü alır. Birincisi şirketin yıllık olarak temettüsünü almak ikincisi ise şirket hisselerinin değer artışından yararlanmak. Her iki beklenti hisseyi alma ve elde tutma gerekçesidir. Influencerların halka arzları biraz da spor kulüpleri gibi düşünülebilir. Bu spor kulüplerinin transferleri, sahadaki başarıları, taraftarların sadakati, bu şirketlerin zarar etmelerine ve çok yüklü borçları olmalarına rağmen borsada ilgi görmelerine neden olabilmekte. Yani sadece şirketin karlılığı olarak da bakmamak gerekiyor. Influencerların gelecekte pazarlama şirketleri gibi organize olarak daha yaygın şekilde halka açılmalarını görmek şaşırtıcı olmaz. Böyle bir şirkete yatırım yapılacaksa bakılması gereken önemli kriterlerden biri de takipçi sayısının düşmesine karşı influencerların bir sigortası olup olmadığı, ileriye dönük projeksiyonlarının ve uzun yılları alacak ne gibi öngörülerinin olduğudur.”

“Flu firmalar gündeme geliyor”

Aktaş’a değişen teknolojilere bağlı olarak iş alanlarındaki hızlı dönüşümün şirketlerin değerlendirme yöntemlerine nasıl yansıdığını soruyoruz:

“Klasik firmalarda şirketin değerini belirleyen temel unsur şirketin sahip olduğu taşınmaz, mal varlığı ve faaliyet alanı iken şimdi sınırları daha flu firmalar gündeme geliyor. Bizler de bu değişime adapte olurken şirketleri değerlendirme yöntemlerimizi çeşitlendirmek zorundayız. Bir bloggerın piyasa değerinin oluşması noktasında henüz benzer örnekler yok. Arkasında bir ekip olsa da, bunu klasik yaklaşımla tek kişilik bir pazarlama şirketi olarak ele almak mümkün. Böylesi bir durumda bakılacak olan en önemli kriter de bloggerın ticari ömrü ve takipçilerini sürükleme gücüdür. Buna bağlı olarak takipçi sayısı, profili ve sadakati değerlemeyi etkileyen diğer faktörler olurken bunlara bağlı olarak gelir yaratan kanalları aralayabildiği ve güçlendirebildiği oranda değeri de artacaktır. Bu anlamıyla marka en önemli kriter olarak öne çıkıyor. Markanın değeri de tüketici zihninde yarattığı etkiyle doğru orantılı artacaktır. Böylesi firmalar için cironun yüzde 5-10’u marka değeri olarak kabul edilebilir.

Kişisel kazancı 31 milyon euro

33 yaşındaki fenomen, geçtiğimiz günlerde İtalyan gazetesi Corriere della Sera’ya verdiği röportajda, borsaya açılarak isminin maddi değerini belirlemek istediğini söyledi. Eğer Ferragni bu adımı atarsa ilk kez bir internet fenomeni borsaya açılmış olacak ve aynı şekilde para kazanan diğer isimler için de yeni bir iş modeli doğacak. İşlerini üç farklı şirketle yürüten ve üçünün de CEO koltuğunda oturan Chiara’nın geçen yıl kişisel olarak 31 milyon euro kazandığı; grubunun 80 milyon euro değerinde olabileceği, onun pazarlama işlerini yürüten Sisterhood adlı şirketin ise 2019’da Chiara üzerinden 11 milyon euro gelir elde ettiği söyleniyor. Peki tüm bu gelişmeler fenomenler dünyasını ve borsaya yatırım yapanları nasıl etkileyecek?

“TV’de marka yüzü olmaktan bile daha çok kazandıran anlaşmalar yapılıyor”

Unite.ad, markalar için influencer, ünlü pazarlaması çözüm ortağı. 10’dan fazla markanın ve ajansın stratejik influencer iş birliklerini, raporlamasını, analizlerini gerçekleştiriyorlar. Unite.ad Genel Müdürü Arman Acar, Influencer pazarlama alanındaki farklı kazanç modellerini anlatıyor:  “Türkiye birçok ülkeye göre bu konuda daha düzenli bir ülke. En azından son üç seneden beri ciddi kontroller yapılıyor.  Influencer pazarlama alanında birbirinden farklı kazanç modelleri var. YouTube gibi mecralarda markalı iş birliği olmasa da izlenmelerden gelir elde edebiliyorsunuz. Yakın zamanda bu model başka sosyal ağlarda da aktif olacak. Instagram, Tik Tok gibi mecralarda marka iş birlikleri ya da canlı yayınlarla gelir elde edilebiliyor. E-ticaret markaları ile satış ortaklığı anlaşması yapıp satış üzerinden gelir elde edilebiliyor. Artık takipçi sayısından daha çok gerçekte ulaşabildiği kişilerin sayısı kazancı etkiliyor. Belirli bir endekse bağlamazsak bu iş birliklerinin bir alt-üst limiti yok. Hatta son zamanlarda TV’de marka yüzü olmaktan bile daha çok kazandıran anlaşmalar yapılıyor.Çoğunlukla iç piyasaya yönelik işlemler gerçekleştirdiğimiz için de Türkiye’den bir influencerın borsaya açılması yakın zamanda olamayacaktır diye düşünüyorum. Fakat sadece kendi markasına sahip olan değil ortak olduğu bir girişimi ya da işletmesi olan isimler için kendilerini ve işlerini geliştirdikleri takdirde ilerleyen süreçlerde bu mümkün olabilir. Hayatımızda her biri kendi kategorisinde söz sahibi olan ve takip edilen birçok influencer var. Şeyda Erdoğan, Alper Rende, Fester Abdü-Deli mi ne, Berkcan, Danla Biliç, Duygu Özaslan, Enis Arıkan gibi birçok influencer satın alma kararlarında etkili oluyor.”