Yazının tuzu - biberi...

Her köşe yazısının bana göre bir tuzu-biberi vardır. Tuzu olmayan bir köşe yazısı, tuzsuz yemek gibi yavan olur ve okuyana tat vermez. Ama biber konusundan o kadar emin değilim. Çünkü biber, sizi bazı okurlara sevdireceği gibi düşman da eder. Oysa her yazar okuruyla barışık olmalıdır. Zaman zaman, "Yazın çok tuzlu olmuş," ya da "Yazının tuzunu az koymuşsun," diyenler çıkabilir. Bunlar sizin okurla ilişkinizi bozmaz; diyaloğunuzu daha da pekiştirir. Ama biber bazılarını kızdırabilir. Onun için, ben farklı tatlar serpsem de, yazılarıma pek biber koymam. Yalnız hep çocukların yanında yer aldığımdan olsa gerek, çocuklarla ilgili konularda taraf tutar ve yetişkinlerin ağzına biber sürmeye bayılırım.
***
Tuzla ilgili oldukça yaygın atasözü ve deyişler vardır: "Tuz biber ekmek"; üzüntüyü, acıyı daha da artırmak. "Yaraya tuz basmak"; yine aynı anlamda kullanılır. "Tuz buz olmak"; paramparça olmak. "Tuz buz etmek"; paramparça etmek. "Tuzlayım da kokma"; boş konuşanları küçümsemek. "Tuzluya mal olmak"; bir şeyin bedelini çok fazla ödeyip almak. "Tuzu kuru"; kazancı, işi gücü yerinde olmak. "Tuzundan da koy"; bir şeyi tümüyle almak, abartılı istemek.
***
Tuz yemeklerde kullanılan, kimyasal bileşiği "sodyumklorür" adıyla tanımlanan bir maddedir. Tuz kokusuz, suda eriyen, yiyecekleri korumada kullanılan ("Tuzlayım da kokma," deyimi buradan gelir) bir maddedir. Tuz yemeklere tat vermesi için kullanılır. Vücudumuzun önemli ve yapıtaşları arasında yer alan besin maddelerinden biridir. Her canlının yaşaması için gerekli olan bir maddedir. Bitkisel besinlerle beslenen insanlarda tuz ihtiyacı daha fazladır. Bilim adamları yetişkin bir insanın günlük tuz gereksiniminin 10-20 gram arasında olduğunu söylüyorlar. Vücutta tuzun azalması, vücudumuzun su dengesinin buzulmasına ve tansiyonumuzun düşmesine neden olur.
***
Tuz doğada; ya deniz suyundan, ya kayalardan, ya da tuz göllerinden elde edilir. Bizim ülkemizde bir adı da Koçhisar Gölü olan Tuz Gölü'nden tuz elde edilir. Araştırmacılar, dünyadaki senelik tuz ihtiyacının 24 milyon ton olduğunu belirlemişler. Matematiksel olarak hesap yapabileceğimi sanmıyorum ama her masada, her insanın elinde bir tuzluk düşündüğümde ve dünya nüfusunun milyarın çok üstünde olduğunu düşününce kullanılan miktarın sayısal büyüklüğünü anlamakta zorluk çekmiyorum.
***
Umarım sizlere tatsız-tuzsuz bir yazı yazmamışımdır. Ama hiç olmazsa içinde, sevgiyle katılmış bir tutam tuz var. Üstelik yazım bitti diye de, inanın tuzum kuru.