ABD’den Çin’e Uygur yaptırımı

ABD’nin, Çin yönetiminin Müslüman Uygur Türklerine yönelik işlediği insan hakları ihlalleri nedeniyle yaptırım hazırlığında olduğu ortaya çıktı. The New York Times gazetesinin haberine göre Çin’in Uygur Türkleri ve Müslüman azınlığa yönelik uygulamaları, Beyaz Saray’da aylardır tartışılıyor. Trump yönetiminin, bu doğrultuda Çinli yetkililer ve şirketler için yaptırım uygulamaya hazırlandığını belirten gazete, yaptırım tartışmalarının Beyaz Saray, Dışişleri ve Hazine Bakanlığı’nda sürdüğünü de kaydetti.

Ekonomik yaptırımların dışında Uygur Türklerini takip etmekte kullanılan ABD teknolojisinin Çin’e satışına da sınırlama getirilmesi planlanıyor. Yaptırımların uygulanması durumunda ABD yönetimi Çin’i ilk kez insan hakları ihlalleri nedeniyle cezalandırmış olacak. Birleşmiş Milletler (BM), geçen ay yaklaşık 2 milyon Uygur Türkü’nün Çin’de eğitim kamplarına alındığını ve Komünist Parti ideolojisi aşılandığını duyurmuştu. Çin ise bunu reddetmişti.

Öte yandan İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) de, Çin hükümetinin, ülkenin kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Müslüman Uygur Türklerine “sistematik insan hakları ihlallerinde bulunduğunu” bildirdi.

New York merkezli örgütün daha önce Sincan’da yaşamış ve oradan ayrılmış kişiler, gözaltına alınanlar ve onların yakınlarıyla yaptıkları mülakatlar sonucu hazırladığı 117 sayfalık raporu, Çin hükümetinin, Müslüman Uygur Türklerine karşı toplu keyfi gözaltı, işkence ve kötü muamelesini ortaya koydu. Raporda, “Bölgede yaşayan 13 milyon Müslüman Uygur Türkü siyasi telkine, kolektif cezalandırmaya, hareket, iletişim ve dini kısıtlamalara maruz kalıyor” denildi. HRW Çin Direktörü Sophie Richardson, “Çin hükümeti, Sincan’da onlarca yıldır görülmemiş bir boyutta insan hakları ihlalleri işliyor” derken, Sincan’da Müslüman Uygur Türklerine yönelik baskının BM ve ilgili devletler için önemli bir sınav olduğunu belirtti. Richardson, bu ihlallere son verilmesi için Çin’e yaptırım uygulanması çağrısı da yaptı.