ABD’nin Ortadoğu politikası masada
Yeni Amerikan yönetimi, Ortadoğu’da Trump döneminde uygulanan politikaları masaya yatırırken, özellikle İran, Yemen’deki savaş ve Arap ülkelerine yönelik silah satışları gibi konularda farklı bir tutum izlenebileceği ifade ediliyor.
ABD’de Joe Biden’ın Başkan olması ile dış politikada meydana gelmesi beklenen değişimler kendini göstermeye başladı. Washington’ın, Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in de göreve başlamasıyla özellikle Ortadoğu’da Donald Trump döneminden oldukça farklı tutum izlemesi bekleniyor. Nitekim, son günlerde ABD tarafından atılan adımlar ve yapılan açıklamalar da bu beklentiler doğrultusunda gerçekleşiyor. Yapılan yorumlar, Trump döneminin Körfez ülkelerine yönelik koşulsuz destek günlerinin geride kaldığı yönünde.
Biden yönetimi, eski başkan Donald Trump döneminde yapılan milyarlarca dolarlık anlaşmaları gözden geçirirken, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’a silah satışlarını da durdurma kararı aldı. Beyaz Saray’ın iki Körfez ülkesine ilişkin bu kararı, Trump yönetiminin yakın ilişkiler geliştirdiği Sünni Arap ülkeleriyle teması ‘yeniden ayarlama’ adımları olarak değerlendirildi. Reuters’ın haberine göre, Arap ülkelerine en büyük silah satışını yapan firmalardan olan Raytheon yönetimi, yatırımcı konferansında, “yönetimdeki değişiklikle, Ortadoğu’daki bir müşteriye yaklaşık 500 milyon dolarlık doğrudan satış yapmak için ruhsat almamız da zorlaştı” dedi.
Yeni Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Trump yönetiminin, İsrail ile ilişkileri normalleştirme karşılığında Arap ülkelerine verilen vaatleri mercek altına aldıklarını ve bu bağlamdaki silah satış kararlarının da ABD’nin stratejik hedeflerine uyup uymadığını incelemek üzere askıya alındığını açıklamıştı. Biden yönetiminin BAE’ye F-35, Suudi Arabistan’a silah ve mühimmat satışını askıya alması, Filistin meselesinde iki devletli çözüme dair vurgu ve İran ile nükleer anlaşmaya dönüş sinyalleri Ortadoğu’da durumun değişeceğini gösteriyor.
Yemen öncelikli
Blinken, Yemen konusunda da ABD’nin tutumunu değiştireceğini duyurdu. Bakanlığın, eski yönetimin politikaları içinde hangi konuları öncelikle incelendiğine ilişkin bir soru üzerine Blinken, Yemen’deki Husilerin terör listesine alınması politikasına odaklanıldığını kaydetti.
Öte yandan ABD’nin bölgedeki politika değişiminde en önemli ayağı İran oluşturuyor. Blinken, ABD Başkanı Biden’ın, “İran’ın 2015’te imzalanan nükleer anlaşma kapsamında üzerine düşeni tam yaptığı takdirde Washington’un da anlaşmanın gereğini yerine getireceğine” ilişkin değerlendirmesine ilişkin olarak da, “Bunu İran ile ilişkilerdeki problemli diğer konulara yönelik daha uzun süreli ve daha güçlü anlaşmalar inşa etmek için bir platform olarak kullanacağız. Ancak şu anda o noktadan çok uzaktayız” dedi. Blinken, “İran yeniden anlaşmaya uymayı kabul ederse biz de anlaşmaya döneceğiz” ifadesini yineledi.
