Aşıya ‘yarım doz’ ayarı

Çin’den dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs salgınından çıkış noktası olarak görülen Kovid-19’a karşı aşılama çalışmaları 50 ülkede başladı. Vaka sayısının 85 milyon 500 bini geçtiği, can kaybının da 1.8 milyonu aştığı dünyada Kovid-19’a karşı aşılanan kişilerin sayısı da 5 milyonu aştı. Dünyada Kovid-19’a karşı bağışıklık sağlamayı amaçlayan aşılama kampanyaları bu kez “ doz ayarı” ile gündemde. İngiltere, ABD ve Almanya’nın da aralarında bulunduğu bazı ülkeler koronavirüs aşılarının yeterli miktarda bulunmaması ve vaka sayılarındaki artışın sürmesi nedeniyle 2 doz yapılması gereken aşıların 1’er doz halinde uygulanmasını tartışıyor.

Pfizer-BioNTech’in aşısı yüzde 95, Moderna’nın aşısı yüzde 94 etkinliğe sahipken bunun için 2 doz aşı yapılması gerekiyor. Tek doza indirilmesiyle Kovid-19’a karşı koruyucu seviyeye ulaşmak için gereken sürenin bir aydan daha kısa zamana çekilmesi hedefleniyor.

Hedefin gerisinde

Kovid-19 vaka sayısının 21 milyonu, can kaybının da 360 bini geçtiği ABD’de aşılama çalışmaları başlamıştı. BionNTech/Pfizer ile Moderna aşılarının uygulandığı ülkede hedef 2020 sonuna kadar 20 milyon kişiye aşı yapmaktı. Ancak ilk doz aşıların 14 Aralık’ta yapılmaya başlandığı ABD’nin bu hedefin çok gerisinde kaldığı belirtildi. Ülkede 31 Aralık’ta aşılanan kişi sayısının 2.8 milyon ile hedefin gerisinde olduğu ifade edildi. Bu kişilere Kovid-19 aşısının ilk dozu uygulandı. ABD aşı dağıtım programı Işık Hızı Operasyonu’nun direktörü Moncef Slaoui, CBS’nin “Face the Nation” programında yaptığı açıklamada, ülkede aşılamayı hızlandırmak için Moderna aşısının yarım doz olarak verilebileceğini söyledi. Slaoui, Moderna aşısının planlandığı üzere 2 doz olarak uygulanacağını ancak bunların hacminin yarıya düşürülebileceğini aktardı. Slaoui, “Moderna aşısı için 18 ile 55 yaş arasındaki kişilere 2 kez yarım doz vermenin, aşılanan insan sayısını 2 katına çıkarma hedefine tam olarak ulaşmak anlamına geldiğini biliyoruz” dedi. ABD’li uzman, iki uygulamada da bağışıklık tepkisinin “aynı olduğunu” savundu. Slaoui, bu yöntemle ilgili Moderna ve Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi ile görüşmelerde bulunduğunu söyledi. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi’nden yapılan açıklamada ise geçen cumartesi sabahı itibarıyla ülkede 4 milyon 225 bin 756 kişinin aşılandığı, 13 milyon 71 bin 925 doz aşının ise dağıtımının gerçekleştirildiği belirtildi.

İngiltere karar verdi

İngiltere’de onaylanan ve geçen ay uygulanmaya başlanan ilk aşı olan Pfizer-BioNTech aşısının ilk dozu şu ana kadar 1 milyondan fazla kişiye yapıldı. Ülkede İngiltere’de daha çok insanın aşılanması amacıyla 2 doz olarak uygulanan aşının, 21 gün olan doz aralığı daha fazla insana ilk dozun uygulanabilmesi için 12 haftaya çıkarılmıştı. Bu karar üzerine ABD’de salgınla mücadelede en yetkili isim olan Dr. Anthony Fauci, daha fazla kişinin aşılanması için ikinci dozların ertelenmesi yönünde İngiltere’de düşünülen stratejiye karşı olduğunu söylemiş ve “Bilimin bize ne söylediğini biliyoruz. Öyleyse bunu klinik deneylerin bize talimat verdiği şekilde yapalım” demişti.

Can kaybının ve vaka sayısının hızla arttığı ülkelerden biri olan Almanya’da ise Sağlık Bakanlığı’nın Pfizer/BioNTech aşısında ikinci dozun ertelenmesi yönünde tavsiye arayışında olduğu bildirildi. Reuters haber ajansına sızdırılan bir belgede, bakanlığın İngiltere’den gelen hamlenin araştırılması için bağımsız bir aşı komisyonunun görüşünü istediği kaydedildi.

İlk aşı Oxford’luya

İngiltere’de kullanım onayı alan ikinci Kovid-19 aşısı olan ve Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen aşı dün uygulanmaya başlandı. Oxford aşısının dünyada ilk yapıldığı kişi, 82 yaşındaki Brian Pinker oldu. Kendisini Oxford’da doğmuş ve büyümüş olarak tanımlayan diyaliz hastası Pinker, “Kovid aşısını olmaktan çok mutluyum ve olduğum aşının Oxford’da geliştirilmiş olmasından gerçekten gurur duyuyorum” dedi. Pinker ayrıca aşının kendisine huzur vereceğini ve şubat ayında 48. evlilik yıldönümünü kutlamayı dört gözle beklediğini söyledi. Öte yandan 8 Aralık’ta İngiltere’de Kovid-19 aşısı yapılan ilk kişi olan Margaret Keenan’a 2’nci doz aşı da uygulandı.

‘2 doz sonra tam koruma’

İtalya’nın Siracusa kentindeki Umberto I Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Departmanı Direktörü Dr. Antonella Franco’nun 6 gün önce BioNTech/Pfizer’in geliştirdiği Kovid-19 aşısının ilk dozunu yaptırmasının ardından koronavirüs testi pozitif çıktı. Uzmanlar, bu durumun normal karşılandığını vurguladı. İtalya Sağlık Yüksek Kurulu Başkanı Franca Locatelli, Kovid-19 aşısının sadece ikinci dozunun uygulanmasının ardından tam koruma sağladığına dikkat çekti. Locatelli, “Bilimsel araştırmalar 1’inci dozun tam koruma sağlamadığını ve ilk dozun ardından enfekte olan kişiler görüldüğünü açıkça belirtiyor. İkinci doz aşıdan sonra tam bir korumadan bahsetmek mümkün. Bu nedenle aşı olanların da sorumlu davranışları bırakmamaları gerekiyor” dedi.