Avrupa’da kâbus!

Dünya yeni tip koronavirüs salgınında 11 ayını geride bıraktı. Çin, Vuhan’da geçen yılın aralık ayında ortaya çıkan korona artık hayatımızın bir parçası oldu. Araştırmalar umut verse de virüsün neden olduğu Kovid-19 hastalığına karşı hâlâ bir ilaç ve aşı yok. Hayat enerji ve moral düşüklüğüyle devam ederken virüs hızla yayılıyor. Küresel salgında vaka sayısı 41 milyon 600 bini geçerken, can kaybı da 1 milyon 140 bine dayandı. Kovid-19 nedeniyle ölenlerin sayısında ABD başı çekerken, ABD’yi Brezilya, Hindistan, Meksika ve İngiltere izliyor. Kış mevsimine giren Kuzey Yarımküre ikinci dalganın sert vurduğu kıta yine Avrupa oldu. Avrupa’da bazı hükümetler yeni kısıtlamalar yürürlüğe koysa da durum daha da kötü bir hal almaya devam ediyor.

10 bini geçti

Yeni Kovid-19 vakaları Almanya’da son 24 saatte 11 bin 287’yi bularak yeni bir günlrekor seviyeye ulaştı. Almanya’daki sayı keskin bir şekilde artarak ilk kez 10 bini aşmış oldu. Robert Koch Enstitüsü (RKI), toplam vaka sayısının da 392 bin 49’a yükseldiği bildirildi. Son 24 saatte Kovid-19 nedeniyle 30 kişinin hayatını kaybetmesiyle birlikte toplam ölü sayısı da 9905’e çıktı. Enstitü, eylül ayının başında salgının bulaşma oranının 0.75 olduğunu bugün ise bu oranın 3.63’e yükseldiğini duyurdu. Sağlık Bakanı Jens Spahn da pozitif çıktığı ülkede RKI’nin açıkladığı son raporda “Şu anda Almanya’daki nüfus içerisinde bulaşmaların ivmelenerek arttığı gözlemlenmektedir” denmiş ve halktan pandeminin yayılmasını engellemek için alınan tedbirlere eksiksiz bir şekilde uyması istenmişti. RKI’nin saydığı tedbirlerin başında sosyal mesafe, hijyen kuralları, kapalalanların havalandırılması ve maske takılması geliyor.

Bakan yoğun bakımda

Yunanistan da son 24 saatte 865 vaka ile benzer bir artış yaşanıyor ve yeni vakaların yüzde 70’ini genç nüfus oluşturuyor. Belçika’da ise hükümetin bir kez daha evlere kapanma ve sokağa çıkma yasağı uygulamasına gidebileceği konuşuluyor. Gelecek hafta yürürlüğe girebileceği belirtiliyor. 11 milyon nüfuslu ülkede ölü sayısı 10 bini geçerek dünyada nüfusa orantılandığında en kötü durumdaki ülkelerden biri haline geldi. Tüm bar ve restoranları bir aylığına kapatmış olan Belçika’da geceleri de sokağa çıkma yasağı uygulanıyor. Ülkedeki enfeksiyon oranı son iki haftada her 100 bin kişide 800’e yükseldi. Belçika’da vekil başbakanlık yapan şimdi de deri bakanı olan Sophie Wilmes bir haftalık karantina ardından kötüleşerek yoğun bakıma kaldırıldı.

Çekya eve kapandı

Çekya’da 11 binin üzerine çıkan günlük Kovid-19 vakaları nedeniyle ülkede ikinci kez karantina ilan edildi. Temmuz ayının başında koronavirüse veda partisinin yapıldığı başkent Prag eve kapandı. Karantina kapsamında market, eczane ve temizlik malzemesi satan iş yerlerinin haricinde bütün işletmeler kapatıldı. İlk etapta 3 Kasım’a kadar geçerli olacak karantina sürecinde, aile bireyleri dışındaki kişilerle sosyal temasın tamamen sonlandırılması öngörülürken, iş, alışveriş ve doktor ziyaretleri gibi zaruri durumlara izin verilecek. Açık alanlarda maske kullanımı zorunlu kılınırken, vatandaşların doğa yürüyüşü gibi etkinlikler yapmalarına izin verileceği ancak en fazla iki kişinin birlikte hareket edebileceği vurgulandı. Öte yandan Macaristan Adalet Bakanı Judit Varga’ya yapılan Kovid-19 testinin pozitif çıktığı duyuruldu. Öte yandan Avrupa Birliği, Çekya’nın talebi üzerine bu ülkeye suni solunum cihazları gönderme kararı aldı.

1 milyon eşiği aşıldı

Fransa’da tespit edilen toplam vaka sayısının 1 milyon 369’a ulaştığı duyuruldu. Ülkede virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı da 34 bin 75 oldu. Böylelikle Fransa, İspanya’nın ardından vaka sayısında 1 milyon eşiğini geçen ikinci Avrupa ülkesi oldu. Fransa’da 24 Ekim itibarıyla gece sokağa çıkma yasağı uygulanacak bölge sayısı da 54’e çıkarıldı. Başbakan Jean Castex, 66 milyon nüfuslu ülkede bu uygulamanın 46 milyon kişiyi kapsadığı bilgisini paylaştı.

Grip aşısından 25 kişi öldü

Koronavirüs salgını Türkiye’de olduğu gibi tüm dünyada grip aşısına talebi artırdı. Yaklaşık 52 milyon nüfuslu Güney Kore’de Kovid-19 salgınıyla mücadele ederken olası bir grip salgınının sağlık sistemi üzerindeki ilave yük oluşturmasını engellemek için geçen ay 19 milyon kişiyi kapsayan ücretsiz grip aşısı programı başlatmıştı. Ülkede 25 kişi grip aşısı yaptırdıktan sonra hayatını kaybetti. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı. Ölenlerden birinin 17 yaşındaki bir erkek çocuğu olduğu belirtildi. Soruşturma heyetinin başkanı Prof. Kim Jun-kon ise şimdiye kadar yapılan incelemelerde ölümlerin aşıyla bağlantılı olmadığını tespit ettiklerini söyledi. Aşı programı, daha önce buzdolabında tutulması gereken 5 milyon doz aşının bir sağlık kuruluşuna taşınırken oda sıcaklığına maruz kaldığının ortaya çıkması üzerine 3 hafta süreyle askıya alınmıştı. Ölen kişilerden hiçbirine, geri çağrılan bu aşıların yapılmadığı belirtiliyor.

İLAÇ ŞİRKETLERİNDE HIRSIZLIK KORKUSU

AŞIYA GPS’Lİ TAKİP

İlaç şirketleri, aşının dağıtımı sırasında hırsızlıkları önlemek amacıyla hafiye gibi çalışacak. Potansiyel Kovid-19’a karşı güvenlik önlemlerini almaya başlayan ilaç devleri, aşının çok sayıda lojistik tehlikeyi getireceğini öngörüyor. Şirketler, aşının üretimine geçilmesinden itibaren GPS takip sistemlerinden sahte teslimatları önlemek için de alacak. Amerikan ilaç devi Pfizer, belirli bir sıcaklıkta taşınması gereken aşıların takibi için teslimatta sıcaklığı da ölçebilen GPS cihazları kullanacaklarını açıkladı. Bu sayede ilaçlar öngörülen rotadan çıktığı anda yetkililer uyarılacak.

Şirket aynı zamanda hırsızları hedeften saptırmak için sahte teslimatlar da düzenleyecek. Hırsızlar, gerçek ilaçların hangi araçta olduğunu önceden bilemeyecek.

Siyah ışık tüpü

Aşıların saklandığı cam tüpleri üreten Corning şirketi ise sahte aşıların önüne geçmek için siyah ışık ile doğrulaması yapılabilen tüp geliştirecek. Diğer yandan ABD’de ilk Kovid-19 aşı teslimatlarını almayı bekleyen hastaneler, ilaçların saklanacağı yerlerde güvenliği artırmaya çalıştıklarını doğruladı. Daha önceki salgınlarda da ilaçlara yönelik hırsızlık girişimleri yaşanmıştı. 2009 yılında ABD’de bir kişi 900 doz H1N1 aşısı çaldıktan sonra yakalanmıştı. Kovid-19 salgının başlarındaysa Fransa’da bir hastaneden 2000 maske çalınmıştı.

Evden çalışma hava kirliliğiniartırabilir

Yeni tip koronavirüs salgınının başladığı ilk aylarda pek çok ülkede fabrikalar kapatılmış ve karbon emisyonu azalmıştı. Salgından etkilenen ülkelerde çalışanlar evden çalışmaya başlamıştı. Bu da hem hava hem kara trafiği yok denecek kadar azdı. Karantina ve benzeri önlemlerle birlikte hem hava hem de çevre kirliliğinde önemli bir azalma yaşanmıştı. İngiltere’de yapılan yeni bir modelleme, kış mevsimine giren Kuzey Yarımküre’de koronavirüs nedeniyle hava kirliliğinde artış yaşanabilir. Yapılan modellemeye göre hem iş yerleri açıldı hem insanlar evden çalışmaya devam ediyor. Bu durumda sınırlı sayıda insanın bulunduğu iş yerlerinin ısıtılması için enerji harcanacak. Aynı şekilde evlerinde bulunan insanların da ısı ihtiyacı artacak. Bu durum nedeniyle hem işte hem evde bir ısı tüketimi ortaya çıkacak. Bu ısı tüketimindeki artış egzoz emisyonunun artmasına neden olacak.

‘Zor bir kış olacak’

Salgının derinden vurduğu ABD’de de pozitif vaka sayısının son 5.5 haftada yüzde 73’lük bir artış kaydetti. Bu artışın 3 Ağustos’tan bu yana en yüksek ortalama olduğunu belirtildi. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) eski komiseri Dr. Scott Gottlieb, CNBC kanalına verdiği demeçte, “Zor bir sonbahar ve kış olacak. Sanırım Avrupa’nın iki veya üç hafta gerisindeyiz ve bu nedenle vakalarda hızlı bir ivme göreceğimiz bir döneme girmeye yaklaşık bir hafta kaldı” dedi. ABD’nin orta-batı eyaletlerinde hastanelere yatırılan Kovid-19 hastalarında hızlı artış dikkati çekerken, Nevada Valisi Steve Sisolak, eyaletteki vaka sayısının eylül ayında ikiye katlandığını söyledi.

'Ölen doktora aşı yapılmamış'

Oxford Aşı Grubu ile Jenner Enstitüsü iş birliğinde geliştirilen ve üretim lisansı İngiliz-İsveç ilaç şirketi AstraZeneca tarafından satın alınan “ChAdOx1 nCoV-19” adlı Kovid-19 aşı adayının Brezilya’daki deneylerine katılan 28 yaşındaki gönüllü doktor João Pedro Feitosa hayatını kaybettiği duyurulmuştu. Brezilya gazetesi “O Globo” ismini gizli tuttuğu kaynaklara dayandırdığı haberde, bu gönüllünün kontrol grubunda olduğunu, deneysel aşıyı yaptırmadığını ve Kovid-19’dan öldüğünü yazdı.

Haber kuruluşu G1 de bahsi geçen gönüllünün Rio de Janeiro’da koronavirüs hastalarını tedavi eden 28 yaşında bir doktor olduğunu aktardı. Deney protokolüne göre katılımcılardan yarısına deneysel aşı, diğer yarısına da güvenli olduğu kanıtlanmış menenjit aşısı yapıldığını belirten Washington Post, denemenin diğerleri gibi tüm olumsuz vakaları inceleyen bağımsız bir kurul tarafından denetlendiğini kaydetti. Bu arada Astraenaca sözcüsü Brendan McEvoy, yaşanan olayın ardından çalışmaları durdurmayı gerektirecek bir durum olmadığını söyledi.