Bağımsızlık referandumu için ‘doğru zaman’

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani, ‘Kürt halkının kendi kaderini tayin etme hakkı’na vurgu yaparak bağımsızlık referandumu için ‘zamanın geldiğini’ söyledi.

Barzani, yazılı açıklamada, “Kürt halkının bir referandum yoluyla kendi kaderini tayin etmesinin zamanı gelmiştir ve durum buna müsaittir. Bu referandum bağımsızlık ilanı anlamına gelmemektedir. Daha ziyade Kürt halkının bağımsızlık konusundaki irade ve düşüncesinin ne yönde olduğunun bilinmesi ve Kürt siyasi liderliğinin uygun zaman ve koşullar altında halkın iradesini yerine getirmesi içindir” ifadelerini kullandı.

‘İzin almayacağız’

Barzani, “Kürdistan halkı, kendi kaderini tayin hakkını başkalarının bir hediye olarak sunmasını bekliyorsa, bağımsızlık hiçbir zaman elde edilemeyecektir. Bu hak mevcuttur ve Kürdistan halkı bunu talep ederek harekete geçirmelidir” dedi. Açıklamada, “İskoçya, Katalonya ve Quebec nasıl kaderleriyle ilgili düşüncelerini ifade etme hakkına sahipse Kürdistan’ın da bu hakkı vardır” ifadelerine yer verildi. Barzani, “Kürt milleti bağımsız devletlerini kurmak için kimseden izin isteyecek değil” dedi.

IKBY Başkanı Mesut Barzani daha önce de referandum çağrısı yapmış, ancak tarih vermemişti. Muhalifleri, görev süresi geçen yıl dolmasına rağmen hâlâ görevde bulunan Barzani’nin yaptığı bağımsızlık çıkışlarını, dikkatleri ekonomik darboğazdan uzaklaştırarak halkı arkasına alma girişimi olarak değerlendiriyor.

Kuzey Irak’ın merkezi hükümetten bağımsız olarak Türkiye üzerinden petrol satması nedeniyle yaşanan anlaşmazlık sonucunda Bağdat, Ocak 2014’te Kürt Bölgesi’ne federal bütçeden yapılan ödemeleri durdurdu. En büyük mali kaynağını kaybetmesiyle nakit sıkıntısı yaşayan ve maaşları ödemekte zorluk çeken Kürt yönetiminin yükü, Peşmerge’nin IŞİD’e karşı savaştaki rolü nedeniyle büyüdü.

Nakit sıkıntısına çözüm olarak IKBY Maliye Bakanlığı, Irak merkez bankasının bölgedeki iki şubesindeki milyarlarca dolara el koydu. İlk başta geçici olarak sunulan bu uygulama devam ederken, Kürt Bölgesi’nin “Ortadoğu’daki yatırım merkezi” imajı sorgulanır hale geldi. Erbil’in el koyduğu paranın toplamda 2-6 milyar dolar arasında olduğu tahmin ediliyor.

Şirketlere borcu var

Bankacılara göre, Irak’ın yanı sıra Lübnan, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri merkezli özel bankalar kısa süre içinde fonlarının serbest bırakılmaması durumunda dava açacak ya da bölgeden çekilecek. Bağdat’ın anayasaya aykırı olduğunu belirtmesine rağmen Kürt Bölgesi 10 kadar ülkeye günde 500 bin varil petrol satmaya devam ediyor.

Erbil’in ayrıca Kürt Bölgesi’ndeki petrol alanlarını geliştiren Norveçli DNO ve Türk Genel Enerji şirketlerine milyonlarca dolar borcu bulunuyor.