BM: Selman soruşturulsun

Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard’ın Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine ilişkin hazırladığı rapor açıklandı. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından (OHCHR) dün açıklanan 101 sayfalık raporda, “BM Genel Sekreteri (Antonio Guterres), Kaşıkçı’nın öldürülmesine ilişkin tamamlayıcı kriminal soruşturma başlatmalı” değerlendirmesinde bulunuldu. Herhangi bir devleti beklemeksizin Genel Sekreterin kendisinin, cinayete ilişkin uluslararası bir tamamlayıcı soruşturma başlatabileceği vurgulanan raporda, BM İnsan Hakları Konseyi’ne Kaşıkçı cinayetinin akıbeti ve genel olarak kişilerin ülkeleri dışında hedef alınmasına ilişkin “Arria formülü” (gayrı resmi BM Güvenlik Konseyi toplantısı) görüşmesi düzenleyerek bir araya gelmesi çağrısı yapıldı. Raporda, BM İnsan Hakları Konseyi veya BM Genel Kurulu’na da gazeteciler ve insan hakları savunucularının tasarlanarak öldürülmelerine ilişkin cezai soruşturma yürütecek bir mekanizma kurulması çağrısında bulunuldu.

Suudi Arabistan yönetimine Kaşıkçı’nın ailesinden kamuoyu önünde özür dileme çağrısı yapan raporda, “Hesap verebilirlik, Suudi Arabistan hükümetinin infazdaki sorumluluğunu üstlenmesini gerektirir. Bu aynı zamanda devletin Kaşıkçı’nın ailesine tazminat ödemesini de içeriyor” ifadeleri yer aldı. Raporda, “Suudi Arabistan, diplomatik ayrıcalıkların istismarı ve kendi toprakları dışında güç kullanımı yasağını ihlal etmekten ötürü Türk hükümetinden özür dilemeli” ifadeleri de kullanıldı. BM raporunda, Suudi Arabistan ayrıca Kaşıkçı’nın yaşadığı ABD’den de özür dilemeye davet edildi.

Suudi Arabistan’daki kovuşturmanın yetersizliğine değinilen raporda, “Suudi Arabistan, mevcut yargılamaya ara vermeli. BM tarafından yönetilen ayrı bir cezai soruşturmayla müşterek çalışmalı ve gelecekte gerçekleşecek yargılamanın yeri ve yapısı konusunda verilen kararları uygulamalı” ifadesi yer aldı.

Kaşıkçı cinayetinin soruşturulmasına ilişkin ABD’ye de çağrıda bulunulan raporda “ABD, henüz açılmadıysa, Kaşıkçı cinayetine ilişkin bir Federal Araştırma Bürosu (FBI) soruşturması başlatmalı ve uygunsa ABD içinde cezai kovuşturma yürütmeli” ifadelerine yer verildi. Raporda, “ABD, 2016 Küresel Magnitsky İnsan Hakları Hesap Verebilirlik Yasası ışığında Suudi Arabistan Veliaht Prens’inin (cinayette) sorumluluğu olup olmadığına karar vermeli ve bu karara nasıl vardığına ilişkin bilgi vermeli” çağrısında bulunuldu.

Veliaht Prens’e yaptırım

BM üyesi ülkelerin Kaşıkçı’nın öldürülmesine dahil olduğu iddia edilen kişilere yaptırım uygulaması ve yaptırımların Suudi Arabistan Veliaht Prensi’ni de içermesi gerektiği belirtilen raporda, “Kaşıkçı’nın öldürülmesine ilişkin yaptırımlar Veliaht Prens ve onun yurt dışındaki kişisel mal varlıklarını da kapsamalıdır” denildi. Raporda, uluslararası şirketlerden de Kaşıkçı cinayetiyle dolaylı veya doğrudan ilişiği bulunan kişi ve kurumlarla iş yapmaktan kaçınmaları istendi. Raporda ayrıca, “Kaşıkçı’nın öldürülmesi, Suudi Arabistan’ın sorumlu olduğu bir yargısız infaz teşkil etmektedir. Kaşıkçı’yı kaçırma teşebbüsü de uluslararası insan hakları hukuku uyarınca bir ihlaldir” ifadesi yer aldı. Kaşıkçı’nın öldürülmesinin Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesinin ve barış döneminde kendi toprakları dışında güç kullanımına yasak getiren BM şartının da ihlali olduğu belirtilen raporda, “Suudi Arabistan, bir gazeteciyi öldürerek, BM’nin temel ilkelerinden biri olan ifade özgürlüğünün korunması ilkesine aykırı bir eyleme girdi” değerlendirmesine yer verildi. Kaşıkçı’nın öldürülme koşullarının, Suudi Arabistan tarafından onaylanan “İşkenceye Karşı Sözleşme” hükümleri uyarınca işkence eylemi oluşturduğuna dikkati çeken raporda, Kaşıkçı’nın cesedine halen ulaşılamamış olmasının da zorla yok etme (suçu) teşkil ettiği belirtildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İstanbul Biz Birlikte Türkiye’yiz Buluşması”nda yaptığı konuşmada BM’nin Kaşıkcı raporuna değinerek şunları söyledi: “Cemal Kaşıkçı olayıyla ilgili şu anda Birleşmiş Milletler raporunu açıklıyor ve raporda Suudilerin bu işte kesinlikle suçlarının olduğunu, bu işte kesinlikle bilgilerinin olduğunu şimdi Birleşmiş Milletler açıklıyor ve Türkiye’ye karşı takındıkları tavrın yanlış olduğunu da söylüyorlar. Şimdi bunlar bu işin bedelini ödeyecekler. Hesabını verecekler.” Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard’ın Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine ilişkin hazırladığı rapora ilişkin sosyal medya hesabından mesaj yayımladı. Çavuşoğlu, mesajında, “BM Raportörü Callamard’ın Kaşıkçı cinayetinin aydınlatılmasına, sorumlularının hesap vermesine yönelik tavsiyelerini kuvvetle destekliyoruz” dedi.

BM’den Türkiye’ye teşekkür

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR), Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin aydınlatılması adına yaptığı iş birliği için “Türkiye’ye minnettar” olduğunu bildirdi. OHCHR, BM Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard’ın, Kaşıkçı cinayetine ilişkin hazırladığı rapor hakkında yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, Türk hükümetine, “Cinayetin soruşturulmasıyla ilgili yaptığı iş birliği ve gösterdiği iyi niyet için son derece minnettar” olunduğu bildirildi. Açıklamada, “Kaşıkçı cinayeti, kapsamlı koordinasyon ve ciddi insan ve finansal kaynakları içeren ayrıntılı bir planlamanın sonucuydu. Üst düzey yetkililer tarafından denetlenmiş, planlanmış ve onaylanmıştır. Taammüden yapılmıştır” ifadesi yer aldı. AA