Bush+Bush elde var Saddam

Bush+Bush elde var Saddam
Bağdat’a karşı koalisyonun birçok lideri ya bu dünyayı ya da yönetimi terk ederken, bazıları da iktidar koltuğuna dönüş yaptı... Savaşın ‘baş değişmeyeni’ ise Saddam
YASEMİN ÇONGAR Washington

Dünya farklı bir dünyaydı o zamanlar. Avrupa’yı bölen duvar yıkılmıştı, ama Kremlin’in üzerindeki orak çekiçli bayrak inmemişti daha. İsrail ile Ürdün arasındaki savaş hali resmen sürüyordu. Çankaya’da Turgut Özal, Birleşmiş Milletler’in başında Javier Perez de Cuellar vardı.
Irak’ın 2 Ağustos 1990’da Kuveyt’i işgaliyle başlayan Körfez Krizi, 16 Ocak 1991’de ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun Çöl Fırtınası harekatıyla sıcak savaşa dönüştüğünde, Bağdat’ın askeri yenilgisinin "mutlak" olduğunu çoğu kişi öngörüyordu.
Öngörülemeyen ise, dünyayı karşısına alan Irak diktatörünün 85 bin vatandaşının ölümüne ve yaralanmasına, 175 bin askerinin esir düşmesine yol açan savaştan da, ülkesine karşı ağır iktisadi yaptırımlardan ve siyasi izolasyondan da yılmayacağı, on yıl sonra hala ayakta kalacağıydı.

Baba yadigârı düşman
Körfez Savaşı’nın bir numaralı lideri George Bush’un 1993 başında ayrıldığı Beyaz Saray’a şimdi oğlu "W." yerleşmeye hazırlanırken, kadrosunda "baba yadigarı" siyasetçiler, karşısında ise "baba yadigarı" bir düşman var. Saddam’ın siyasi ve fiziki ömrünün, İkinci Bush yönetiminin sonunu görmeye yetip yetmeyeceği soru işareti.

GidenlerMihail Gorbaçov
1985’te reform hedefiyle SSCB liderliğine geldi. Körfez Savaşı’na muhalefet etmekle birlikte, Irak’a aktif destekten de geri durdu. Aralık 1991’de istifa etmek zorunda kaldı ve bir gün sonra Sovyetler Birliği resmen dağıldı.

John Major
Thatcher, Körfez Krizi’nin en gerilimli günlerinde istifa edince, kendisini birdenbire "İngiltere Başbakanı" olarak buldu. Körfez Savaşı’na ABD’den sonra en fazla askeri güç seferber eden liderdi. 1997’de İşçi Partisi’ne yenilerek siyasetten çekildi.

Helmut Kohl
Körfez Savaşı’nda bir yandan Batı koalisyonuna destek verirken bir yandan Doğu ve Batı Almanya’nın birleşmesine öncülük eden Alman Şansölyesi’nin iktidarı, 1998’de Gerhard Schröder’in seçim zaferiyle noktalandı; siyasi mirası ise yolsuzluk gölgesinde.

GitmeyenlerSaddam Hüseyin
1968’den itibaren Baas lideri olarak, 1979’dan beri de devlet başkanı sıfatıyla iktidar koltuğunda. İran’la sekiz yıllık savaşı, Halepçe Katliamı’nı, Körfez Savaşı’nı, on yıllık yoğun yaptırımları, sayısız darbe girişimini geride bıraktı. Sağlık durumunun çok kötüleştiği öne sürülen 64 yaşındaki diktatörün koltuğuna oğlu Uday’ı hazırladığı söylentileri var.

Hüsnü Mübarek
1981’de iktidara gelen Mısır Cumhurbaşkanı, Körfez Savaşı’nda hem askeri gücüyle, hem de Arap alemi üzerindeki siyasi nüfuzuyla uluslararası koalisyonun önemli bir parçası oldu. Mısır’ı "demokrasiye kapalı" bir rejimle yönetiyor.

Kral Fahd
1982’de tahta çıkan Fahd, Körfez Krizi’nde Kuveyt Emiri’nin ailesini, 400 bin mülteciyi ve ABD birliklerini ülkesinde barındırdı. Sağlığı gittikçe bozulan kral, yönetimi fiilen Veliaht Abdullah’a bırakmış durumda.

DönenlerBülent Ecevit
Körfez Krizi’nde Türkiye’nin resmi politikasına muhalefet eden ve "gazeteci" sıfatıyla Saddam’ın ayağına giden 75 yaşındaki Başbakan, siyasi geçmişi Irak diktatörüyle eş uzunluktaki ender liderlerden.

Dick Cheney
Körfez Savaşı’nda Baba Bush’un Savunma Bakanı idi, şimdi oğlunun Başkan Yardımcısı olarak Washington’a dönüyor.

Colin Powell
Ününü Körfez Savaşı’na borçlu olan eski ABD Genelkurmay Başkanı, şimdi en zor dosyalarından biri "Irak" olan Amerikan diplomasisinin başıne geçmeye hazırlanıyor.

ÖlenlerTurgut Özal
Körfez Krizi’ni Batı ile ilişkileri güçlendirmenin fırsatı saydı. Başından itibaren Saddam’a karşı savaştan yanaydı ve İncirlik Üssü’nü, Türkiye’deki muhalefete rağmen koalisyon kuvvetlerine açtı. Bu tavrı "bir koyup beş alırız" diye açıklamıştı, ama Nisan 1993’te öldüğünde, "Prezidan" Bush cenazesine gelmedi bile.

Kral Hüseyin
Irak Kuveyt’i işgal edince 700 bin mülteciyi ülkesine alan, ancak Savaş sırasında Bağdat’ı destekleyerek koalisyona girmeyen Ürdün Kralı, 1994’te İsrail ile barış imzalayarak, ABD ile arasını düzeltti. 1999’da kansere yenilince birçok dünya liderinin katıldığı büyük bir cenazeyle uğurlandı.

François Mitterrand
Fransa’nın sosyalist Cumhurbaşkanı, Körfez Krizi’ni savaşsız çözmeye çalışanlardandı ama barış planına Irak’ı da, ABD’yi de ikna edemeyince, Savaş’ta ABD liderliğindeki koalisyona aktif destek verdi. 1995’te Jacques Chirac’ın seçilmesiyle 14 yıl kaldığı Elysee Sarayı’ndan ayrılan Mitterand, 1996’da kansere yenik düştü.




DÜNYA