Hong Kong’da yine endişeli bekleyiş

Çin Halk Cumhuriyeti’ne bağlı özerk yönetim bölgesi olan Hong Kong’daki demokrasi yanlısı hareketi kontrol altına almayı amaçlayan ulusal güvenlik yasa tasarısı, dün Çin parlamentosuna sunuldu. Çin Ulusal Halk Kongresi (NPC), Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde hükümet karşıtı gruplarla etkin mücadelede ulusal güvenliği güçlendiren mevzuat çıkarmasına izin verecek karar tasarısını sundu. Bu hem Hong Kong’un geleceği hem de Çin’in uluslararası ilişkileri için çok önemli bir adım. Zira, tasarının yasalaşmasıyla Hong Kong’da uygulanan ve Çin tarafından İngiltere ile yapılan anlaşma sonrasında 50 yıllığına garanti altına alınan özgürlük alanının akibeti belirsizleşebilir.

‘Şiddetle mücadele için’

Çin yönetimi, bu adımla, “ayrılıkçı ve yıkıcı faaliyetlerle terörizmi yasaklayacak yeni bir ulusal güvenlik yasası” çıkarmayı amaçladığını belirtiyor. Çin’in Hong Kong’daki İrtibat Bürosu Direktörü Luo Huining, bölgedeki hükümet karşıtı gruplara yönelik “dış müdahale, bağımsızlık yanlısı güçler ve radikal şiddetle mücadele için ulusal güvenlik yasasının çıkarılması” gerektiğini açıklamıştı.

Çin hükümetince ilk kez 2003’te Hong Kong’da çıkarılması talep edilen yasaya karşı bölgede kitlesel protesto hareketleri düzenlenmiş, Pekin, geri adım atmak durumunda kalmıştı. Hong Kong’un temel yasasının 23. maddesi, yerel hükümetin gerekli görmesi durumunda, Çin merkezi hükümetini yıkma, isyana teşvik ve vatana ihanete karşı kanunlar çıkarmasını öngörüyor. Söz konusu “Hong Kong Ulusal Güvenlik Yasası”, bölgede Pekin yönetiminin nüfuzunu pekiştirecek en önemli yasa olarak değerlendiriliyor.

Tepkiler gecikmedi

Bu girişim, geçen yıl uzun süre demokrasi yanlısı protestolara sahne olan Hong Kong’da ve uluslararası alanda tepkiye yol açtı. Dünden itibaren Hong Kong’da yasa tasarısına karşı protesto çağrıları yapılmaya başlandı. Dün bir grup protestocu, Çin’in Hong Kong İrtibat Bürosu önünde toplandı. Hong Kong’da geçen yıl 2019’da Çin aleyhine faaliyette bulunduklarından kuşkulanılan kişilerin sınır dışı edilmelerini kolaylaştıracak yasa tasarısına karşı geniş çaplı protesto gösterileri düzenlenmişti. Protestoların hız kesmemesi üzerine tasarı askıya alınmıştı.

ABD Başkanı Donald Trump, Çin’in Hong Kong üzerinde daha fazla kontrol elde etme çabasına karşı Washington’un “çok sert” tepki vereceğini ifade etti. İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise yaptığı açıklada durumun dikkatle izlendiği belirtilirken, Çin’e Hong Kong’un haklarına ve özgürlüklerine saygı duyması çağrısı yapıldı.

Hong Kong neden önemli?

Çin’in güneyinde bir liman kenti olan Hong Kong 1842’den beri İngiltere’ye bağlıydı. Ancak İngiltere’nin bölge üzerindeki hakları 1997’de sona erdi. Hong Kong 1997’de imzalanan ve 2047’de bitecek sözleşmeyle İngiltere’den Çin’e devredildi. Bu anlaşma, Hong Kong’a 50 yıl boyunca çeşitli özgürlükler tanıyan ‘tek ülke-iki sistem’ formülü garantisi altında gerçekleşti. Hong Kong sakinleri Çin anakarasına göre çok daha geniş hak ve özgürlüklere sahip. Hong Konglular özgürlükleri tehdit altına girdiğinde protestolar gerçekleştiriyor.