'İlişkilerde güven tazelenmeli...'

FATMA G. KABASAKALLI

Washington-Ankara arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfanın nasıl açılacağı tartışmaları sürerken, ABD ile Yunanistan arasındaki askeri işbirliğinin artışı, Amerika’nın Doğu Akdeniz’deki pozisyonu ile ilgili soru işaretleri oluşturdu. Milliyet’in sorularını yanıtlayan ABD’nin Avrupa Kuvvetleri eski Komutanı Emekli Korgeneral Ben Hodges, Washington’un Doğu Akdeniz politikası ve Türkiye-ABD ilişkilerinin geleceği hakkında önemli noktalara dikkat çekti.

- Son dönemde ABD askerleri ve uçaklarının Yunanistan’da konuşlandırıldığını, Dedeağaç’ta yoğun askeri trafik yaşandığını görüyoruz. Bunu nasıl yorumlamalıyız?

Yunanistan, Türkiye gibi bir NATO müttefiki. Dolayısıyla Doğu Akdeniz’de yaptığımız şeyin Yunanistan’la bir ‘yakınlaşma’ değil, bölgedeki sınırlı ABD donanma kapasitesinin güvenlik, istikrar ve seyir özgürlüğünü geliştirmeye yardım amacıyla elinden geleni yapmasının bir örneği olduğunu düşünüyorum. Dedeağaç ise birkaç nedenden ötürü önemli. Birincisi, alternatif liman olarak ABD’ye belli oranda esneklik sağlıyor. İkincisi ise Bulgaristan’da Karadeniz kıyısına doğrudan tren yolu imkanı sağlıyor. Balkanların güvenliği, Karadeniz bölgesinin güvenliği için kilit öneme sahip. Bu yüzden ABD Ordusu DEFENDER 21 tatbikatları sırasında bu limanı kullandı.

- Doğu Akdeniz’de ABD’nin pozisyonunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Hem Türkiye hem de Yunanistan, ABD’nin müttefiki olduğu kadar birbirilerinin de müttefiki. ABD, Doğu Akdeniz’e müdahil olmalı ve burada aktif kalmalı. Almanya’nın da Yunanistan ve Türkiye arasındaki farklılıkların giderilmesinde daha aktif rol aldığını görmek isterim.

- Türkiye ve ABD’nin S-400’lerle ilgili pozisyonlarında henüz değişiklik olmadı. Bu konuda alternatif bir çözüm öngörüyor musunuz?

Bu çok talihsiz bir durum. İki eski müttefik ve dost arasındaki ilişki, bu tek zorlu meseleyle tanımlanmamalı. ABD’nin Türkiye’ye, Türkiye’nin de ABD’ye ihtiyacı var. Türkiye’nin S-400’lerle ilgili bir hata yaptığını düşünüyorum. Bunun sonucunda Türkiye için hiç iyi şeyler olmadı. ABD, Almanya, Hollanda ve İspanya, hepsi, Türk şehirlerini, Suriye’den kalkan Rus yapımı füzelerden korumak için Türkiye’ye Patriot konuşlandırdı. Türkiye’de yeterince kişinin buna tam olarak kıymet verdiğini düşünmüyorum. Yine de ilişkilerimiz güven ve saygı çerçevesinde tanımlanmalı. Biden ve Erdoğan yönetimlerinin bizi Türkiye-ABD 2.0 seviyesine getirmek üzere öncülük edeceğini umuyorum.

- ABD ve Avrupa’nın Türkiye ile yeni bir sayfa açmaya istekli olduğunu düşünüyor musunuz? Nereden başlamalı?

ABD’nin yeni bir sayfa açmak için çok istekli olduğunu biliyorum. Türkiye’nin de farklılıklarımıza rağmen, uzun süredir güvenilir bir NATO müttefiki olduğunu biliyoruz. Yeniden güven tesis etmek önemli. İlişkimizin doğasını yeni bir çerçeveye oturtmalıyız. Daha fazla ekonomik ve diplomatik işbirliğine gitmeli, büyük meselelerde daha fazla birlikte çalışmalıyız.

- Sizce ‘Türkiye-ABD 2.0’ güncellemesi nasıl mümkün olabilecek?

S-400’ün ilişkilerimizi tanımlamasına izin veremeyiz. Türkiye’nin S-400 alma kararına katılmıyorum. Fakat her iki ülke için önemli olan pek çok başka konu var. Dolayısıyla evet, Türkiye-ABD 2.0’a ulaşmak mümkün. Fakat Türkiye’nin de bunu istemesi gerekiyor... Türkiye harika bir ulus. Muhteşem yetenekli, teknoloji meraklısı gençlerin olduğu harika bir kültüre sahip. Türkiye-ABD 2.0 bu demografiye odaklanmalı.