Merkel belirleyici olacak

Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarını bir araya getiren Dış İlişkiler Konseyi, dün, Doğu Akdeniz’de yaşanan gerilime yönelik Türkiye’ye olası yaptırım kararlarını değerlendirdi. 

Toplantıya başkanlık eden AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, devlet ve hükümet başkanlarının 1-2 Ekim tarihinde Brüksel’de düzenlenen zirvede Doğu Akdeniz’e yönelik izledikleri süreç ve Türkiye’ye uygulanacak olası yaptırımlar hakkında bilgi verdi. Hatırlanacağı üzere, AB liderleri, zirvenin sonuç bildirgesinde Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de gerilime neden olabilecek adımlardan vazgeçmemesi halinde Ankara’ya yaptırım uygulayabileceklerini vurgulamış, Ankara’nın yapıcı tutum sergilemesi halinde AB-Türkiye ilişkilerinin pozitif gündemle yeniden canlandırılacağını belirtmişti.

Borrell’den bilgilendirme

Olası yaptırımlar hakkında bakanlara bilgi veren Borrell, 1 Ekim’den bu yana Ankara’nın Doğu Akdeniz’deki adımlarını hatırlattı. Bu çerçevede “Oruç Reis” sismik araştırma gemisinin bölgedeki faaliyetlerini ve Türkiye’nin gerçekleştirdiği tatbikatları anımsatan Borrell, ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Maraş ziyaretine de yer verdi. Oruç Reis gemisinin 29 Kasım’da Antalya limanına dönüşünü olumlu gelişmeler hanesinde vurgulayan Borrell, Türkiye’nin, Kıbrıs sorununun çözümü amacıyla BM tarafından başlatılan süreci desteklediğinin de altını çizdi. 

AB’ye yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre, AB dönem başkanlığını üstlenen Almanya’nın Dışişleri Makanı Heiko Maas dahil, toplantıya katılan tüm dışişleri bakanları, 1 Ekim’den bu yana Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki tutumunda bir değişiklik olmadığını savundu. Kaynaklar ayrıca Fransa’nın, Türkiye’nin AB’ye yönelik provokasyonunu Doğu Akdeniz ile sınırlamamak gerektiğini savunduğunu, Libya, Suriye ve Yukarı Karabağ’da da benzer hamlelerde bulunduğuna vurgu yaptığını aktardı.  Fransa’nın, Ankara’nın AB ve üye ülkelere yönelik diplomatik sınırları aşan söylemlerde bulunduğuna da dikkat çekti. 

Türkiye’nin temel olarak AB üyesi ülkelere karşı tutumunda değişiklik olmadığına vurgu yapan Yunanistan ve Rum Kesimi de, Ankara’nın “son dakikada, göz boyamak üzere” adımlar attığını iddia etti.

Sembolik olabilir

Toplantı öncesi açıklamalar yapan Almanya’nın Dışişleri Bakanı Heiko Maas ise “Almanya, son aylarda AB ile Türkiye arasında bir diyaloğu sağlamak için çok çalıştı” dedi. Borrell de, düzenlediği basın toplantısında AB dışişleri bakanlarının, Türkiye’nin tutumunda 1 Ekim’den bu yana değişikliğin yaşanmadığı yönündeki görüşlerini liderlerine aktaracaklarını açıkladı. 

Diplomatik kaynaklar, 10 Aralık’ta yapılacak AB liderler zirvesinde üye ülkelerin bir bölümünün Türkiye’ye sembolik de olsa iki veya üç maddelik yaptırımdan yana görüş bildireceklerini ifade ediyor. Aynı kaynaklar, yaptırımın hafif ancak AB’nin bu konudaki kararlılık ve inandırıcılığını vurgulayacak nitelikte olabileceğine dikkat çekerken, bu süreci ancak Almanya Şansölyesi Angela Merkel ve ona destek verecek ülke liderlerinin durdurabileceğini ifade ediyor. AB Konseyi kaynakları “Türkiye’ye yaptırım ihtimali artıyor ancak liderlerin varacağı uzlaşı önem teşkil ediyor” hatırlatmasını yapıyorlar.