Savaşmadan terk ettiler

IŞİD’in savaşmadan terk ettiği sivillerin yaşadığı Başika sınırındaki Faziliye köyünde yaşayan siviller, Peşmerge’nin gelişini sevinçle karşıladı. Şimdiye kadar insansız köylerde kontrol sağlanırken Peşmerge, ilk kez 5 bin kişinin yaşadığı bir köye tek bir sivilin burnu kanamadan girdi. Musul operasyonun başlamasından bu yana çatışma olan köylerde insanlar güvenlik gerekçesiyle köylerinden ayrılırken, Faziliye halkı ,köylerini terk etmeyerek günlerce süren çatışmalara tanıklık edip yakından izlemişti. Halk 10 gün süre ile evlerine hapsedilirken aileler aç ve susuz bırakılmış.

Köylüler telefonla peşmergeye ulaştı
Peşmerge güçleri ile Irak ordusunun Musul ve çevresinde ilerlemeye devam ederken Faziliye’de ilk kez önemli bir gelişme yaşandı. Kürtlerin Şebek ve Kakayi boylarının yaşadığı Faziliye köyünü kuşatan Peşmerge güçlerinin ilerleyişi sürerken, köyü kontrol eden IŞİD grupları, iki gün önce köyü tamamen boşaltarak Başika’ya çekildi. Köyde yaşayan halk, Peşmerge’yi telefonla arayarak, IŞİD’lilerin tamamen köyü terk ettiğini belirterek Peşmerge güçlerini köye davet etti. Bu gelişme üzerine Peşmerge kuvvetleri, önceki gün kontrollü olarak köye girdi.

Yollar mayın tuzaklarıyla dolu
Milliyet, dün Faziliye köyüne girerek, ailelerin sevincini yerinde görüntüledi. IŞİD’e yönelik ikinci cephenin açıldığı Navaran köyünden Faziliye’ye ilerlerken toprak yolun sağına ve soluna yerleştirilen ve Peşmergeler tarafından bulunarak kırmızı bayrak asılan mayınlı yoldan geçerek köye ulaştık. Köyün girişinde Peşmerge güçleri ile IŞİD arasında yaşanan yoğun çatışmalar nedenile bir çok işyeri ve evin tamamen yıkıntı içinde olduğunu gözlemledik. Etrafı zeytin ağaçları ile çevrili olan 900 haneli Faziliye köyünde 5 bin sivil yaşıyor. Savaş uçakları tarafından vurulan IŞİD’in kullandığı evler ve askeri noktaların yıkıntıları arasından köye girdik. Faziliye’nin kuşatılması ve çevresinde IŞİD ile yaşanan çatışmalara Peşmerge güçleri ile bilikte Faziliye köyünden kaçmak zorunda kalan gönüllü savaşçılar da katılmış. Köye giren Peşmergeler önce mıntıka temizliği yaparak, mayın ve patlayıcıları temizlemiş.

Başika'ya iki kilometre uzaklıkta
Stratejik önemde bulunan ve Başika kasabasına iki kilometre kuzeydeki Faziliye köyü üç günlük kuşatmanın ardından IŞİD'in elinden alındı. Başika kasabasına bağlı olan Faziliye köyünün çevredeki en büyük köylerden olduğu belirtildi. IŞİD saldırısına karşı köye giriş ve çıkışlar Peşmerge tarafından denetim altına alınırken, köyün çevresinde mevziler kuruldu. Köyde çatışmalar nedeniyle IŞİD’in kullandığı evlerde mayın temizliğ yapılırken, köylüler, evlerinin temiz ve güvenli olduğunu gösermek için evlerinin çatısına beyaz bayraklar asmış. Köyün girişinde yaşlı, genç, çocuk büyük bir kalabalık göze çarpıyor. Gelen Peşmergeleri ve gazetecileri karşılamak ve yaşadıklarını anlatmak için toplanmışlar. Sevinçleri yüzsüne yansıyor. Çarşıda, Pazarda ve sokakta IŞİD’in kendilerine yaptıları büyük kötülükleri anlatıyorlar.

“IŞİD işgali altında büyük zulüm ve yokluk yaşadık"
Bir aileye misafir oluyoruz. Ailenin reisi Emcet Vecih, yaşadıklarını sorman anlatmaya başlıor. 6 çocuğunun olduğunu belirten Vecih, “IŞİD işgali altında büyük zulüm ve yokluk yaşadık. İş güç yoktu. Yarı aç yarı tok yaşıyorduk. Daha 14 yaşındaki oğlum Ömer’i, yasak bölgeye girdiği için IŞİD yönetiminin anayasasını ihlal ettiği gerekçesiyle kırbaçla cezalandırdılar . O daha çocuktu oysa. IŞİD yönetimi, diz ve ayaklar arasını açık gösteren pantolon giymemizi, sakal bırakmamızı istediler. Ondan onra her şeyimize müdahale ettiler, yasaklar ardı ardına geldi. Yani utunmasalar yatak odamızda bile bizi kontrol edeceklerdi” dedi.

"IŞİD’in en fazla kadınlara zarar verdi"
IŞİD’e yönelik operasyon başlayınca, köydeki IŞİD’in ağır yasaklarının başladığını ifade eden Vecih, şöyle devam etti: “Peşmerge güçlerinin operasyonu başladığında bir çok ihtiyaç maddesinin sıkıntısını yaşadık. IŞİD’liler, bizlere evlerimizde kalmamızı ve dışarı çıkmamamız konusunda uyardı. On gün süre ile evimizden dışarı çıkamadık. Elektrik, su, yiyecek sıkıntısı baş gösterdi. Köyden çıkmamıza da izin vermediler. Çoluk çocuk aç kaldık.”

Emcet Vecih'in karısı Suri ise, IŞİD’in en fazla kadınlara zarar verdiğini, kadınların mal gibi görüldüğünü belirterek, “Kadın için IŞİD dönemi karanlık bir boşluktu. Özgürlük yoktu, kadınların tüm yaşamlarına müdahale ediyorlardı. Evden kadın erkeğinin izni olmadan çıkalıyordu, çıktığında siyah çarşaf ve peçe giymemiz şarttı. Anlatacak o kadar çok şey var ki, hangi birini anlatalım” dedi.

“Bize yasak ettiklerini onlar uyguluyordu”
37 yaşındaki 50 santim boyunda olan Fazıl Mustafa, IŞİD esareti altındaki yıllarını, “IŞİD gelince yaşamımız sıfır oldu. Ben hiç dışarı çıkamadım” sözleri ile anlatıyor. Faziliye halkınan Faik Hüseyin Yunus ise, Peşmerge güçlerinin köye yaklaşması ile IŞİD grubunun paniklediğini ifade ederek, “Hayatımız zindandı. Peşmerge gücünün yaklaştığını öğrendiklerinde kaçmayı kendi aralarında tartışıyorlardı. Onları Müslüman olarak görmüyorum. Sigara içenleri, tıraş olanları cezalandırıyorlardı. Gerçek Müslüman bizleriz, onlar kafirdi. Bize yasak ettiklerini onlar uyguluyordu” dedi.

Abdurrahman Kandar ise, IŞİD’in bir yandan panik halinde olduğunu diğer yandan kendilerini güçlü göstermek için propaganda yaptıklarını söyledi. Kandar, “IŞİD’liler bize, ‘çok sayıda militanımız intihar etmek için bekliyorlar. Biz daha savaşmadık. Çok kuvvetimiz var, Musul’dan geliyor’ dediler. Köyü boşalttıkları gün üç IŞİD’li bir evde uyuyakalmıştı, kalktıklarında arkadaşlarını sordular. Biz köyü boşalttıklarını söyleyince hızlıca sokakları dolaştılar; arkadaşlarını göremeyince Başika’ya doğru kaçtılar. Bunlar bizlere dinden, kurandan örnekler veriyorlardı, yaşam tarzlarına dair; ancak biz onların çok yanlış yolda olduklarını biliyorduk. Köyümüzde 40-50 civarında IŞİD’li vardı, onlar da kaçtılar.

Sigara yasağından nargile keyfine
Sokakta bir grup köylü, bağdaş kurup nargile içiyordu. “Nasıl, mutlu musunuz?” sorumuzu, Halil Gazi adlı köylü, “Keyiften nargile içtim. IŞİD kaçtı, dünya bize artık çok güzel, şimdi cennetteyiz. IŞİD buradayken dünya bize cehennemdi. Peşmergeler köyün çevresini sarınca, kaçtılar. Onlar fare gibiler, her yerden kaçmayı başarabiliyorlar. Hazırlıklarını yapmışlardı. Köyün içinde 50 civarında IŞİD’li vardı, köyün çevresindeki ziytinlilerde de bir o kadar vardı. Bir gün önceden hazırlığını yaptılar ve dün köyü tamamen terk ettiler” diye anlattı.

Faziliyeli Peşmergeler de operasyona katıldı
Keys İsmail Peşmerge’de faziliye operasyonuna katılanlardan. İsmail, kendisinin Faziliye köyünden olduğunu, IŞİD işgali nedeniyle köyünden kaçarak iki yıl 4 ay mülteci olarak yaşadığını söyledi. İsmail, yaşadıklarını şöyle aktardı. “Atruş bölgesine sığındık. Peeşmerge köyümüzü özgürleştirdi, köyüme geri döndüm. İlk olarak amcam Hamza’yı gördüm. (Yanındaki amcasını öperek) Şu anda gayet kendimi mutlu hissediyorum. Amcam, akrabalarıma tekrar kavuştum. Kürdistan hükümetine, Barzani’ye teşekkür ediyorum, köyümüzü kurtardılar. Bin kez şükür. Köyümün kurtarılma operasyonuna gönüllü katıldım, Peşmergelerle birlikte köye girdim. Köye ilerlerken IŞİD, 6 bombalı araç patlattı, ama gördüğünüz gibi köye sağ salim ulaştım.”

Kocasını evden aldılar halen sağlık haberini alamıyor
Yolda karşılaştığımız Münire İsmail, yanımıza yaklaşarak IŞİD’e buddua ediyor. Sorduğumuzda, 35 yaşındaki Aydın İsmail’in, evini basarak çocuklarının yanından götürüldüğünü, suçunun ve nerede olduğunun hala bilinmediğini söyledi. 2,5 yıldır kocasından haler alamadığını belirten Faize Cemil, “Bir gece evimizi bastılar. Eşimi yanımda dövmeye başladılar. Suçu nedir dedik, yanıt alamadık. (Yanındaki 7 yaşındaki oğlu Firaz’ı gösdererek) dört çocuğum var, babasız kaldılar” dedi.