'Sizin olsun, bizde dursun...'

Yunan Dışişleri Bakanı Papandreu, İngilizler tarafından 200 yıl önce Parthenon'dan kaçırılan Elgin Mermerleri'ni geri alabilmek için Türkiye'ye de örnek olabilecek bir formül önerdi


Yunanistan'ın ulusal kültür varlıklarından olan ve 1801 yılında Atina'daki Parthenon'dan çalınarak Lord Elgin tarafından İngiltere'ye taşınan ünlü Elgin Mermerleri için, Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu ilginç bir çözüm önerdi: "Bize verin, mülkiyetini sizle paylaşalım..."
Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazandığı 1829 yılından beri, "mermerlerimizi geri isteriz" diye İngiltere'yi topa tutan Atina'nın bu önerisi, Türkiye'yi de yakından ilgilendiren "çalıntı eserlerin iadesi" tartışmalarına yeni bir boyut getirdi.
Daha önce de, Yunan başbakan ve kültür bakanları trafından Londra ziyaretleri sırasında defalarca gündeme getirilen British Museum'daki "Elgin Mermerleri" konusu, önceki gün de Dışişleri Bakanı Papandreu tarafından Avam Kamarası'na bir kez daha taşındı. Parlamento Kültür, Medya ve Spor Komisyonu'nunda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Papandreu, 2004 yılında Atina'da yapılacak Olimpiyat Oyunları sırasında, bu eserlerin ülkesinde sergilenmesinin doğru olacağını söyledi. Bu nedenle, yaklaşık 200 yıldır eserleri iade etmemekte direnen İngiltere'nin, "örnek bir davranışla" mermerleri vermesi karşılığında "mülkiyetini paylaşma" önerisini getirdi. İngiltere'ye ayrıca "eski Yunan'a ait başka eserleri de rotasyon usulü sergileme ayrıcalığı" teklif eden Papandreu, "Kimin mülkiyetinde olduğu o kadar önemli değil. Önemli olan, ait olduğu yerde sergilenmesi," diyerek bu alanda yeni bir tartışma da başlattı.

Anadolu hazineleri İngiliz müzelerinde

İngiltere'nin, "bizim kadar iyi muhafaza edemezler" gerekçesiyle Yunanistan'a vermediği eserlerin yanı sıra, geçen yüzyıl ve bu yüzyılın başlarında Anadolu'dan kaçırılmış pek çok eski uygarlık eseri de bu ülkenin müzelerinde bulunuyor. Bunlardan en ünlüsü ise, MÖ 560 - 550 yılları arasında Lidya Kralı Kroisos tarafından inşa ettirilen Artemis Tapınağı'nın kalıntıları. 1869 - 1874 yılları arasında British Museum adına İngiliz arkeolog J.T. Wood tarafından yapılan kazılarda ortaya çıkarılan tapınağa ait bazı sütun parçaları halen Londra'daki bu müzede sergileniyor.
Bu eserlerin yanı sıra Berlin'deki Bergama Müzesi'nde sergilenen Zeus Altarı ile New york'taki Metropolitan Müzesi'ndeki İznik çinileri diğer önemli tarihi kültür varlıkları arasında yer alıyor.