Son sömürgeye veda

Dış Haberler Servisi

       Çin yönetiminin, "Çin'in yeniden birleşmesi" diye adlandırdığı sürece yarın bir halka daha ekleniyor. 442 yıldır Portekiz egemenliğinde olan ve 127 vali değiştiren Makao da "Tek ülke, iki sistem" modeliyle 1997'de Çin'e bağlanan Hong Kong'un ardından aynı temel üzerinde "anakara" sınırlarına katılıyor.
       Katılım nedeniyle Çin'in başkenti Pekin'in ünlü Tiananmen alanında görkemli bir tören planladı. Törende Türkiye'yi Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel temsil edecek. Saat farkı nedeniyle, Türkiye saati ile bu gece yarısı yapılacak tören için Tiananmen gelin gibi süslendi.
       Çince'de "ana tapınak" anlamına gelen Makao, "tek ülke, iki sistem" formülü için, Hong Kong'un ardından Pekin açısından ikinci bir deneme alanı olacak. Çin söz konusu modelle, sınırlarına katılan eski sömürgelere, kendi kapitalist sistemlerini komünist şemsiye altında sürdürebilecekleri güvencesini veriyor.
       1972 yılında BM Dekolonizasyon Komitesi, Çin'in önerisini kabul ederek Hong Kong ve Makao'yu sömürge listesinden çıkarmıştı. Bu iki bölge İngiltere ve Portekiz'in zorla işgal ettikleri Çin toprakları olarak kabul edilmişti.
       Çin ve Portekiz arasındaki resmi ilişkiler 1979'da kuruldu. Nisan 1987'de imzalanan ortak bildiriye göre, Çin yarın Makao'da egemenlik hakkını kullanmaya başlayacak.
       Çin Halk Meclisi'nin 1993'te kabul ettiği yasaya göre Makao'nun Çin'e devrinden sonra dışişleri ve milli savunma konularına Çin Merkezi hükümeti bakacak. İdari yönetim, yasama ve hukuk gibi iç işlerden de Makao Özel İdari Hükümeti sorumlu olacak.
       Makaolular Hong Kong örneğine bakarak 20 Aralık'tan sonra Makao'da büyük değişiklikler olmayacağı görüşünde. Çin yönetimi Hong Kong'da olduğu gibi Makao'da da kapitalist rejim ve yaşam tarzını en az 50 yıl değiştirmeyecek.
       Yarından sonra bölgenin idari amiri olacak olan Edmund Ho Hau Wah zamanın yavaş geçmesi için dua ettiğini söylüyor. 1955 doğumlu olan Edmund Ho Hau Wah 13 çocuklu bankacı bir ailenin 12. çocuğu. Kanada'da öğrenim gördü ve kendisi de bir banka sahibi.

Doğu'nun Las Vegas'ı

       Makao "Doğu'nun Las Vegas"ı unvanına, kumarhanelerinin yanı sıra at ve köpek yarışları ile hak kazandı. Hong Kong'dan 15 dakikada bir kalkan deniz otobüsleri ve düzenli helikopter seferleri, kumar ve yarış meraklılılarını 40 70 kilometre ötedeki Makao'ya taşıyor.
       Makao'dan yürüyerek Çin'in özel ekonomik bölgelerinden biri olan Zhuhai'ya geçilebiliyor. 24 kilometrekarelik yüzölçümüne sahip Makao, topraklarının üçte birini denizin doldurulması ile kazanmış. Hong Kong gibi soldan işleyen trafiği, Avrupa mimarisi ile iç içe geçmiş modern yapıları ve de Hong Kong'a kıyasla ucuzluğu hemen göze çarpıyor.
       Makao'ya bağlı olan Taipa ve Koloane adalarına uzanan uzun köprüler güzel bir görüntü oluşturuyorlar. Makao'nun resmi dili Çince ve Portekizce. Cadde ve meydan isimleri Portekizce ağırlıklı. İngilizce de yaygın dillerden.
       Makao'nun 400 bini aşkın nüfusunun yüzde 97'si Çinli, kalanı da Portekizli. Hong Kong'da olduğu gibi burada da, çoğunluğu Filipinli, çalışmak için Asya ülkelerinden gelen çok sayıda insana rastlamak olası.
       Makao'nun sembolü olan 1602 yılında yapılmış St.Paulo Kilisesi "gündüz turistlerinin" uğrak yeri. Gece yaşamı ise kumarhanelerde sürüyor.
       Makao, son 40 yılda ekonomisini, turizm ve kumar sektöründen, dışa yönelik işleme sanayi, bankacılık, sigortacılık, emlak ve inşaat gibi alanlara yaydı. Turizm ve kumar sektörü, son 10 yılı aşkın süre içinde Makao'nun ekonomisinde önemli bir rol oynadı. Örneğin 1996 yılında Makao'ya 8 milyondan fazla turist gelirken, kumar sektöründen sağlanan gelir 2 milyar 200 milyon doları geçti. Asya'daki mali krizin etkisini sürdürdüğü Makao ekonomisi, halen düşüş döneminde bulunuyor.