Türkiye’nin NATO gündemi yoğun

Belçika’nın başkenti Brüksel’de 11-12 Temmuz’da düzenlenecek NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde, Türkiye’nin ajandası kalabalık. Bununla birlikte Türkiye’nin, ittifakın stratejik konularında kilit ülkelerden biri olduğunu vurgulayacak.

Aynı zamanda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, yeni döneminde katılacağı ilk uluslararası toplantı olacak NATO zirvesinde, Ankara’nın, ciddi mesajlar vermesi bekleniyor. İttifak üyesi ülkelerin güvenliği için, transatlantik ilişkilerin önemine vurgu yapacak olan Ankara, ittifakın tüm harekatlarına katkıda bulunduğunu ve üye ülkelerin güvenliğine yönelik üstlendiği görevleri hatırlatacak.

İttifakı sadece konvansiyonel saldırıların tehdit etmediğinin altını çizecek olan Türkiye, terörle mücadele konusunun da önemini anlatacak. Bu bağlamda Ankara, NATO’nun tüm tehditlere karşı koruma imkan ve yeteneklerine sahip olması gerektiğini vurgulayacak.

Yatırım taahhüdü

Varşova zirvesinde NATO’nun savunma harcamalarına ilişkin getirilen kriterler konusunda, ittifak üyesi bazı ülkelerin halen beklenen yatırım ve siyasi iradeyi sergilememesi, Washington’da yönetiminde rahatsızlık yaratmıştı.

Türkiye, savunma harcamalarında henüz GSYİH’sinin (Gayri Safi Yurt İçi Hasılası) yüzde 2’sini harcamıyor. Ancak Ankara, bu düzeye, hedef tarih olan 2024 yılından önce, muhtemelen 2022’de ulaşmayı taahhüt ediyor. Bu taahhüdü yinelemesi beklenen Erdoğan, Türkiye’nin eksiklerini giderdiğini hatırlatacak. Ankara, ABD’nin 5.inci nesil savaş uçağı F-35 alımı, İngiltere ile geliştirilen TF-X projesi, Milgem ve Fransız-İtalyan ortaklığıyla geliştirilecek “SAMP-T”nin bir sonraki nesil hava savunma sistemi sayesinde, Varşova kriterlerini yerine getirmiş olacak.

NATO’nun tatbikat ve harekatlarına katkıyı sürdüreceğini ilan edecek Türkiye, bu kapsamda, NATO’nun Irak’taki terörle mücadele ve askeri eğitim harekatına yardımcı olacağını anlatacak. Harekatın komutan yardımcısının da bir Türk subayı olmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Yine Ankara’nın, müttefikleri tehdit eden yasadışı göç, terör ve yabancı savaşçılarla mücadele gibi konularda daimi katkısının bulunduğunu, müttefiklerin de aynı şekilde bu konularla mücadele eden ülkelere destek vermeleri gerektiğini vurgulayacak.

Ankara, Makedonya’nın üyeliğine desteğini sürdürecek, Yunanistan ile yaşadığı ve çözüme kavuşan isim problemi sonrası Üsküp’ün 2019’da ittifak üyesi olmasına destek verecek.

Cumhurbaşkanı’nın görüşme trafiği

Genişletilmiş yetkiler ve yeni kabine üyeleriyle NATO zirvesine katılacak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, burada çok sayıda ikili görüşme yapması bekleniyor. Bunlar arasında ABD Başkanı Donald Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Theresa May, Almanya Şansölyesi Angela Merkel, İtalya’nın yeni Başbakanı Giuseppe Conte ve Avrupa Birliği (AB) kurumlarının temsilcileri bulunuyor.

Trump-Erdoğan görüşmesi

Zirve sırasında ABD Başkanı Trump’la görüşecek Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Türkiye-ABD ilişkilerini kapsamlı şekilde ele alması bekleniyor. PKK’nın Suriye’deki kolu PYD ve YPG’ye yönelik destekle gerilen Ankara-Washington ilişkileri, Nisan ayından bu yana Afrin, ardından da Membiç konusundaki uzlaşmalarla yeniden sağduyulu bir döneme girmişti. İşte bu ilişkilerin pekiştirilmesinin yolları aranacak. Suriye’nin geleceğinin yanı sıra F-35 uçaklarının Türkiye’ye satışı ve Kongre’nin koyduğu şerhin de görüşülmesi bekleniyor. Ayrıca Rusya’dan alınan S-400’lerin, müttefikleri tehdit edecek şekilde ve ön bildirimsiz kullanılmayacağı garantisinin de tekrarlanması öngörülüyor. Terörle mücadelenin tüm boyutları, Suriye’nin geleceği, DAEŞ’le mücadele, koalisyon güçlerine katkı, Rusya ile ilişkiler de ele alınacak konular arasında.

Öte yandan 16 Nisan referandumunda kabul edilen yetkilere sahip şekilde Brüksel’e gidecek Erdoğan, Trump ile eşit yetkilerle donatılmış olarak görüşecek.

Erdoğan-May

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İngiltere Başbakanı Theresa May ile görüşmesinde de, iki ülke arasındaki askeri ve savunma işbirliği, terörle mücadele, AB ile ilişkilerin geleceği, Kıbrıs, yasadışı göç ve yabancı savaşçılarla mücadele konularının ele alınması öngörülüyor. Ortak üretilecek TF-X projesinde gelinen nokta ile bundan sonra atılacak adımlar değerlendirilecek. İngiltere’nin AB’den ayrılması sonrası Türkiye ile ticari ilişkilerinin geleceği de masada olacak.

Erdoğan-Macron

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yapılacak görüşme, stratejik önem taşıyor. Bir yandan ikili ilişkilerin ele alınacağı görüşmede, Eurosam firmasın Türkiye’de üreteceği yeni nesil Samp-T füze savunma sistemine yönelik ortak yatırım çalışması değerlendirilecek. Almanya’nın Türkiye’ye yönelik olarak AB bağlamında sergilediği olumusuz tutuma karşın, Fransa’nın, prensipte Ankara ile AB arasındaki ilişkileri sürdürme iradesi hayli önem taşıyor.

Merkel-Erdoğan görüşmesi

İç politikada zor günler geçiren Almanya Şansölyesi Angela Merkel, Almanya-Türkiye ilişkilerini yeniden tesis etme niyetinde. Bu bağlamda görüşme, 16 nisan reerandum sürecinden beri gerilimli geçen iki ülke ilişkilerine sağduyuyu yeniden hakim kılmak açısından önemli. Görüşmede Almanya-Türkiye ilişkilerinin yanı sıra AB-Türkiye ilişkilerinin de kapsamlı şekilde ele alınması, Türkiye’nin vize muhafiyeti ve Gümrük Birliği’nin revize edilmesinin de gündeme gelmesi bekleniyor.