Üç ay bir güne sığdı

Çin, 31 Aralık 2019 günü Dünya Sağlık Örgütü’ne Hubey Eyaleti’nin merkezi Vuhan kentinde sebebi bilinmeyen bir virüsten kaynaklı zatürre vakalarının ortaya çıktığını bildirdi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 7 Ocak 2020’de yeni tip koronavirüsün tespitiyle ilgili bir açıklama yaptı ve virüse “2019-nCoV” adını verdi. Örgütün, 11 Şubat’taki toplantısında ise virüsün ismi “Kovid-19” olarak değiştirildi. Bilim insanları daha sonra bazı hastalarda belirti göstermeden gelişen ve tedavi ile aşılara cevap vermeyen bir zatürre görülmesi üzerine yeni türü “SARS-CoV-2” olarak tanımladı. Salgın ocak ayından bu yana Antarktika hariç tüm kıtalara yayıldı. 11 milyona yakın kişiye bulaşan virüs, dünya genelinde 520 binden fazla kişiyi yaşamdan kopardı.

Ürküten rekor

Dünyada 200’den fazla ülkede görülen Kovid-19’a karşı ne bir aşı bulunabildi ne de yayılma hızını düşürebilecek bir çare. Sosyal mesafe, koruyucu maske gibi kişisel önlemlere rağmen yeni tip koronavirüs insan hayatına, sosyal yaşama ve ülke ekonomilerine darbe vurmaya devam ediyor. Ölümcül etkisinin durdurulamadığı salgında önceki gün yani 1 Temmuz 2020’de vaka sayısıyla ürküten bir rekora imza atıldı. 1 Temmuz’da dünyada toplam 196 bin 901 yeni koronavirüs vakası tespit edildi. Mart ayında dünya genelindeki toplam vaka sayısı 200 bin civarındaydı. Temmuz ayının ilk gününde bir günlük vaka sayısı ocak, şubat ve marttın toplam vaka sayısı olan 200 bine eşitlenmiş oldu. Dünya genelinde yehi tip koronavirüs bulaşan 6 milyonu aşkın kişi de iyileşerek sağlığına kavuştu. DSÖ Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, salgından en kısa sürede kurtulmak için “test, fiziksel mesafe ve temas takibi”nin aynı anda yapılması gerektiğini söyledi.

Avustralya’da karantina

Salgından en fazla etkilenen ülke olan ABD’de de vaka sayısı 2 milyon 822 bine ulaştı, can kaybı ise 131 bini geçti. Ülkede iyileşen hasta sayısı ise 1.1 milyona ulaştı. ABD’den sonra 1.4 milyon vaka ve 61 bin 314 can kaybıyla Brezilya en çok etkilenen ikinci ülke oldu. Kovid-19’dan son 24 saatte Brezilya’da 1038, Meksika’da 741, Hindistan’da 434 kişi hayatını kaybetti. Salgını kontrol altına alan ülkelerde de ikinci dalga paniği yaşanıyor. O ükelerden biri de Avustralya. Melbourne kentinde Kovid-19 vakalarındaki artışın sürmesi üzerine virüsün yoğun olarak görüldüğü semtlerde yaklaşık bir ay sürecek geçerli nedenler dışında sokağa çıkma yasağı başladı. İngiltere ve Almanya’da da bazı kentlerde karantina kuralları yeniden uygulanmaya başladı.

ÜÇ ÜLKE DAHA REMDESİVİR ÜRETECEK

Kovid-19 hastalarının tedavisinde olumlu sonuç veren Remdesivir ilacının gelecek üç aylık küresel stokunun, ABD tarafından üretici firma Gilead’dan satın alındığı duyurulmuştu. Hindistan, Pakistan ve Mısır’da bazı jenerik (eş değer) ilaç üreticilerinin remdesivir geliştirmek için ruhsatları bulunduğu bildirildi. Yapılan testler, remdesivir’in iyileşme süresini kısalttığını gösteriyor ama hastalığı geçirme oranına ilişkin kesinleşmiş oranlar yok. Hindistan’ın Hyderabad şehrinde BBC Telugaca Servisi’nden Deepthi Bathini’ye konuşan Hetero Laboratuvarları sözcüleri ilacı üretmeye başladıklarını söyledi. Laboratuvar, ülke genelindeki hastanelere yaklaşık 30 bin küçük şişede ilaç göndermeye başladıklarını ve gelecek iki haftada şişe sayısını 100 bine çıkarmayı planladıklarını ifade etti.

Pakistan’da sağlık yetkilileri de ilacın kısa bir süre içinde ülke içi pazara sürülebileceğini söyledi. CNN’nin haberine göre ABD’nin üç aylık stokunu satın aldığı Gilead, 127 orta ve düşük gelirli ülkenin kullanımı için jenerik ilaç üretimi anlaşmaları yaptı. Türkiye de remdesivir’i koronavirüs hastalarının tedavisinde kullanmayı düşünüyordu.

AFRİKALILAR İSYAN ETTİ: BİZ HAMSTER DEĞİLİZ

Kovid-19’a karşı sürdürülen aşı çalışmalarında insanlı deneylerin Afrika’da başlatılacağı iddialarının ardından Güney Afrika’daki aşı karşıtlarından çok sert tepki geldi. Johannesburg’da protesto gösterisi düzenleyen aşı karşıtları genellikle tıbbi deneyler için kullanılan hamsterlara benzetildiklerini belirtti ve “Biz hamster değiliz” dedi. İnsanların risklerini anlamadıkları tıbbi denemelere karşı korunmaları gerektiğine inanan grup, bugün yaşananları 1980’li yıllarda AIDS’in Güney Afrika’dan çıkmasıyla karşılaştırdı. Güney Afrika’da bugüne kadar 150 binden fazla vaka görüldü ve 2600 can kaybı yaşandı.

İngiltere’deki Oxford Üniversitesi ile ortak aşı çalışmalarına katılan Witwatersrand Üniversitesi klinik çalışmalar kapsamında Güney Afrika’da 2000 gönüllü üzerinde aşıyı denemek istemişti.

DSÖ’DEN ORTADOĞU UYARISI

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) normalleşme sürecine giren ve sınırlarını açan Ortadoğu ülkelerinin koronavirüsle mücadelede kritik bir eşiğe geldiğini söyledi. DSÖ  Doğu Akdeniz Bölgesi Direktörü Ahmed El Mandhari, sadece haziran ayında görülen yeni vaka sayısının önceki dört ayın toplamından fazla olduğuna işaret etti: 

“Ortadoğu’daki ölümlerin yüzde 87’si sadece beş ülkede. Bu ülkeler İran, Irak, Suudi Arabistan, Mısır ve Pakistan. Suriye ve Yemen’de takip ve test imkânları sınırlı olduğu için daha az vaka bildiriliyor. Sağlık sistemlerimiz büyük baskı altında. Sağlık çalışanlarımız tükendi. Bölgemizde çok sayıda insan hâlâ risk altında.”

KARANTİNAYI İHLAL ETMİŞTİ

Yeni Zelanda Sağlık Bakanı istifa etti

Yeni Zelanda Sağlık Bakanı David Clark, Kovid-19 salgınına karşı uygulanan karantina tedbirlerini ihlal etmesinin ardından maruz kaldığı kamuoyu baskısıyla istifa etti. Bakan Clark’a yönelik istifa çağrıları, salgın döneminde evini değiştirmesi ve sık sık sokakta yürürken görülmesiyle birlikte başladı. NZ Herald’ın haberine göre Başbakan Jacinda Ardern, 46 yaşındaki Clark’ın yerine bir sonraki parlamento seçimlerine kadar Chris Hipkins’i atadı. Clark, “Sağlık genel müdürü Ashley Bloomfield ile birlikte çalışmak bir onur. Şimdi idareyi teslim etmek için doğru zaman” dedi.

İNGİLİZ MÜZİSYENLERDEN HÜKÜMETE: YARDIM EDİN

Aralarında Paul McCartney, Ed Sheeran, Coldplay ve Rolling Stones gibi ünlü İngiliz müzisyen ve gruplarının yer aldığı 1500 sanatçı imzaladıkları açık mektupta, İngiliz hükümetine canlı müzik sektörünün koronavirüs salgını sırasında hayatta kalması için yardım çağrısında bulundu.

Dünyaca ünlü sanatçılar, hükümet işletmeleri desteklemeyi taahhüt etmedikçe ve konser mekânlarının yeniden açılması için bir zaman çizelgesi belirlemedikçe İngiltere’nin dünya müzik sahnesindeki birinciliğini kaybedeceği uyarısı yaptı. Sanatçılar, ülkede canlı müzik sektörünün 210 bin kişiye iş sunduğuna ve 2019 yılında ekonomiye 4.5 milyar sterlin kazandırdığına dikkat çekti. Bu mektubun üzerine açıklama yapan İngiltere Kültür Bakanı Oliver Dowden, “Görünürde sosyal mesafe kuralı sona ermeyecek veya hükümetin finansal destek sağlaması için bir karar henüz alınmadı. Sektörde çalışan yüzbinlerce kişi için gelecek şu an kasvetli.

Bu işletmeler tekrar faaliyete geçene kadar, en erken 2021 olması muhtemel, kitlesel iflasları ve dünyanın önde gelen endüstrisinin sona ermesini önlemek için devlet desteği çok önemli olacak” dedi.

Babasına sözünü geçiremedi

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın babası Stanley Johnson’ın, hükümetin ve oğlunun koronavirüs nedeniyle “vatandaşların önemli uluslararası seyahatler dışındaki tüm yolculukları ertelenmesi” tavsiyesine rağmen Yunanistan’daki villasına tatil için gitti. Atina’ya Bulgaristan üzerinden giden baba Johnson’ın havalimanında çekilmiş maskeli fotoğrafını Instagram hesabında paylaşması üzerine olay ortaya çıktı.