Yüksek tansiyon!

Azerbaycan ile İran arasında son günlerde Karabağ sınırında yaşanan gerginlik, iki ülkeden yapılan karşılıklı sert açıklamalarla tırmanmaya devam ediyor.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, geçtiğimiz günlerde AA’ya verdiği bir röportajda İran kamyonlarının yasadışı bir şekilde, vergi ödemeden, işgal altında olduğu dönemdeki gibi Karabağ bölgesine gittiğini belirtmiş ve İran’ın sınırda daha önce yaptığı askeri tatbikatları eleştirmişti. Aliyev’in açıklamalarının ardından İran’ın sınırda yeni bir askeri tatbikat kararı vermesi ise sorunu krize dönüştürdü. İran, ülkenin kuzeybatısındaki Azerbaycan sınırında “Hayber Fatihleri” adını verdiği bir askeri tatbikat daha yapacağını duyurdu.

Tatbikat kararının, Aliyev’in tepkisinin ardından gelmesi dikkati çekerken, İran Kara Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Kiyomers Haydari, bölgede askeri birliklerinin savaşa hazırlığını güçlendirmeyi amaçladıklarını söyledi. Haydari, “Silahlı Kuvvetler’in bu bölgede ve ülkenin diğer noktalarında gerçekleştirdiği tatbikatlar, kesin bir planlama doğrultusunda silah ve teçhizatların test edilmesini, İran’ın sınırları ve topraklarındaki her noktada savaşa hazırlığın değerlendirilmesini hedefliyor” ifadelerini kullandı.

Bakü’ye füze tehdidi

Bu arada İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bagheri’nin de, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, “Azerbaycan gerilimi daha da tırmandırırsa, Bakü’ye 4 bin füze atacağız ve bu şehri yok edecek” tehdidinde bulunduğu yönünde haberler yer almıştı. Daha sonra bazı çevreler, bu açıklamanın gerçek olmadığını savunmuştu. İranlı bazı yetkililer de, yaptıkları açıklamalarla ortamı yumuşatmaya çalışsa ve iki ülke arasında güçlü ilişkiler bulunduğunu söylese de, gerilimin sürdüğü belirtiliyor.

Gözlemciler Tahran’ın, Azerbaycan’ı son dönemde İsrail’le geliştirdiği yakın ilişkiler nedeniyle de sıkça eleştirdiğini, gerilimin arkasında bunun da rol oynayabileceğini ifade ediyor. Nitekim İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, 28 Eylül’de yaptığı açıklamada, Aliyev’in Tahran’a yönelik açıklamalarını “şaşırtıcı” olarak nitelerken, Azerbaycan ile İsrail arasında son dönemdeki yakınlaşmaya atıfta bulunmuştu. Hatibzade, tatbikatlara ilişkin “Bu bir hakimiyet meselesidir, tüm bölgenin barış ve istikrarı için yapılmaktadır. İran’ın, sınırları yakınında siyonist rejimin varlığına müsamaha göstermeyeceği, bu bağlamda kendi ulusal güvenliği için gerekli gördüğü her tedbiri alacağı açıktır” demişti.

Azerbaycan’da, Ermenistan’ın işgali altındaki toprakların kurtarılması için 27 Eylül 2020’de başlatılan 44 günlük savaşın birinci yılında “Şehitleri Anma Günü” düzenlenmişti. 2. Karabağ Savaşı’nda Azerbaycan ordusu, 2 bin 907 şehit vermişti.