Elhamra'da hayalet gördük

* * *Başka bir yanılgı da, "Operadaki Hayalet"in genellikle bir opera eseri zannedilmesidir. Oysa bir müzikaldir, sadece hikâye bir opera binasında geçer. Gaston Leroux'un yazdıÇı eser, otoritelerce gotik bir roman olarak kabul edilir. Ünlü İngiliz besteci Andrew Lloyd Webber'e ait "The Phantom of the Opera", New York'ta Broadway ve Londra'da West End'de en uzun süre sahnelenen müzikallerden birisi olma ünvanını da taşır. Tüm dünyada milyonlarca kişinin sahnede seyrettiÇi müzikal, ilk defa sahneye konuluşundan yaklaşık 20 yıl sonra beyazperdeye de uyarlanmıştır. * * *Lâfı bir hayli dolandırdık ama, böyle bir uvertür kullanmasak, yapılanların anlatılması ve anlaşılması o kadar kolay olmayacaktı. Şimdi asıl söylemek istediÇime gelelim. Geride bıraktıÇımız son 5 yılda, İzmir Devlet Opera ve Balesi'nde, "hayal ve ufuk sahibi insanlar" eliyle, 3 boyutlu ve geometrik olarak küçülen İzmir şehrinin sanat bahçelerinde, hayal bile edilmesi güç işler yapıldı. Birkaç hafta önce görevi kendi isteÇi ile bırakan Alpaslan Mater, bu döneme damgasını vuran bir yönetici olarak hatırlanacak. "Opera'da hayalet" görebileceÇimize onun sayesinde inandık. İzmir Devlet Opera ve Balesi'nin eski müdürü ve Genel Sanat Yönetmeni Sayın Mater'le yaptıÇımız ayaküstü sohbetten hatırımda kalanları, bir sanatsever gözlüÇü ile sizlerle paylaşmak isterim.* * *Bu dönemde, 14 opera, 9 bale gösterisi sahnelenmiş, 3 oratoryo, 3 de çocuk oyunu... Bu sayılarda bir tuhaflık yok elbette; "5 yıl uzun zaman elbette bir şeyler yapılacaktı" demeyin. 6 dünya prömiyerinden, 9 Türkiye prömiyerinden, 8 İzmir prömiyerinden ve kapalı gişe oynanan 5 yıldan söz ediyorum. Devletin unuttuÇu ve dışladıÇı bir sanat dalını yaşatabilmek için, dantel gibi dokunmuş sponsor ilişkilerinden söz ediyorum. Makyaj malzemesi temininden, Elhamra sahnesinin 12 kilometre uzunluÇundaki tüm elektrik kablolarının yenilenmesine, ofis ve atölyelerin tümünün klima ile donatılmasından satın alınan 16 yeni enstrümana kadar kalabalık bir "tamamlanmış işler listesi" var. Konuk şefler ve kareografları unutmayalım. Eli deÇenler varolsun. Ne tümünü aklımda tutmak mümkün ne de tamamını bir köşe yazısına sıÇdırmak. Ama çok merak ettiÇim hayaleti, ki bunlar aydınlık İzmirlinin hayalleriydi, Elhamra'da gördük çok şükür.* * *Sevgili hemşehrilerim, lütfen sizler de gidin, görün hayaleti. Gidin, görün ve bundan sonra da destekleyin, sahip çıkın. Cumhuriyetin hayalleri ancak böylelikle gerçeÇe dönüşebilir. Şükran Rahmetli Gazi'ye, alkışlar Alpaslan Mater ve arkadaşlarınadır. ege@milliyet.com.tr Yıllar önce bir televizyon programında, devrin İzmir Devlet Opera ve Balesi Müdürü'ne sormuştum: "Şaka bir yana, operada hiç hayalet gördünüz mü?" Cevap, "Hayır, görmedim" şeklinde, oldukça donuk ve sıradandı; yadırgamıştım. Oysa ben neler hayal etmiştim... Çünkü, Türk Dil Kurumu SözlüÇü'nde, sırasıyla "hayal" sözcüÇü için "Zihinde tasarlanan, canlandırılan ve gerçekleşmesi özlenen şey, düş, imge, hülya, belli belirsiz görülen şey, gölge" karşılıkları veriliyordu. "Atasözü, deyim ve birleşik fiiller" başlıÇı altında, "hayale dalmak, hayale kapılmak, hayal etmek, hayal gibi, hayalinden geçirmek, hayal kurmak, hayal olmak"tan söz ediliyordu. "Birleşik Sözler"e geldiÇimizde ise, "hayal bilim, hayal düzeyi, hayal gücü, hayalhane, hayal kırıklıÇı, hayal meyal, hayal oyunu, hayal seviyesi, ham hayal, inkisarı hayal, sukutuhayal..." diye uzayıp gidiyordu liste. Demek ki, bu konuda aslında çok lâf edebilmek mümkündü ama "hayal" üstüne konuşabilmek için "ufuk sahibi" olmak da gerekiyordu. Öte yandan, dilimizde "gerçekte var olmadıÇı hâlde bazen görüldüÇü sanılan cin, peri, hortlak vb. görüntüler" karşılıÇı olarak kullandıÇımız hayalet sözcüÇünün Osmanlıca aslının "hayalât" ve basit bir anlatımla hayal sözcüÇünün çoÇul biçimi olduÇunu, yani "hayaller, hülyalar" anlamına geldiÇini de hatırlatalım.