Kansere savaş açan genç Türk kadını

Stanford Üniversitesi’nde yürüttüğü çalışmalarla adından söz ettiren ve ABD’de ‘Çığır Açan 35 Lider Listesi’nde yer alan Naşide Gözde Durmuş, başarı hikayesiyle herkese ilham veriyor

1996 yılında Salih İşgören İlkokulu 5-D sınıfının mezuniyet yemeğinde, İzmir’in tanınmış hayırseveri Salih İşgören ile dans eden kız çocuğunun; yıllar sonra kansere çare olacak buluşlarda imzası olan bir bilim kadını olacağını kim tahmin edebilirdi ki? Hem İzmir*e hem de tüm ülkeye gurur veren genç bilim insanı Naşide Gözde Durmuş’un küçük yaşta belirlediği hedefe kararlılıkla yürümesi ve genetik alanında ODTÜ’den Stanford Üniversitesi’ne uzanan başarı hikayesi, tüm gençlere ilham verecek.

İlkokul üçüncü sınıftan beşinci sınıfa kadar haftanın hemen her günü, idrar yolu iltihabı nedeniyle Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne iğne vurulmaya ve alerji testleri yaptırmaya giden minik kız, o günlerde bilimle ilgilenmeye karar veriyor. Durmuş’un, Buca Anadolu Lisesi ve ardından 2003 yılında kazandığı Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, başarı yolundaki kilometre taşları oluyor.

Yurtdışı serüveni

Durmuş, 2006 yazında gittiği Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde, Harvard ve Massachusetts Institute of Technology (MIT) ortak bölümünde doku mühendisliği alanında araştırma yapmak üzere katıldığı dört aylık staj, 2007’de başladığı ve Fulbright Bursu’nu kazanmasıyla iki yıl süren ile Boston Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği master programı ile alanında deneyim kazanıyor. Daha sonra Brown Üniversitesi’nde 2013’e kadar süren, nanoteknoloji ve mühendislik malzeme biliminin tıp ve biyolojideki uygulamalarını kapsayan doktora dönemi başlıyor. 2014’te doktora sonrası araştırmacı olarak çalışmalarını Stanford Üniversitesi’ne taşıyor. Dr. Gözde Durmuş, doktora çalışmalarını Gen Teknolojileri Merkezi’nde, ortaokul-lise yıllarında ilgiyle okuduğu Bilim Teknik Dergisi’nde takip ettiği “İnsan Genom Projesi”nin yürütücülerinden biri olan Prof. Ronald W. Davis ile beraber sürdürüyor. 2019 yılında ise yine Stanford Üniversitesi’nce Yardımcı Doçent olarak görevine başlıyor, kendi laboratuvarını kurarak öğrencileriyle araştırmalarına devam ediyor.

Bir dolarlık cihaz

Kız çocuklarının bilim insanı olmalarına destek veren sosyal kampanyalara da destek veren Durmuş, kanser ve antibiyotik direnci gibi sorunların erken teşhisi üzerine çalışıyor. Nano-mikro parçacıklarla tedavi için ucuz çözümler üretiyor. Durmuş’un geliştirdiği mikroçip teknolojisi sayesinde, hücrelerin manyetik özelliklerinden faydalanarak kanser teşhisini kolay, ağrısız, cep telefonu uygulamaları ile uyumlu ve ucuz hale getiren cihaz geliştirildi. Şeker ölçüm aletine benzetilen ve 1 dolar maliyetli cihaz ile bir damla kan örneğinden 20 dakikada insan vücudunda kanserli hücre olup olmadığını evde test etmek çok yakında olanaklı hale gelecek.

MIT Technology Rewiew Dergisi’nin “35 Yaş Altı Yenilikçiler Listesi”nde tıp ve biyoloji alanlarında çığır açan 35 liderden biri olarak Gözde Durmuş’u seçmesi, tesadüf değil.