Anlatıcı Türleri nedir? Örnekler ile anlatıcı türleri ve bakış açıları konu anlatımı

Değişik durumlara göre anlatıcı türleri bulunmaktadır ve bunlar kendilerine özgü bakış açılarına sahiptir. Böylece bir hikayenin nasıl ve ne şekilde atılacağına dair kurgu ele alınarak durum yaratır. Özellikle öğrencilerin bilmesi gereken ve edebiyat konusundaki en önemli konular arasında yer almaktadır. Hikaye anlatıcıları ve bu konuda farklı görevler üstlenen kişiler adına da değişik hikaye anlatıcı türleri büyük öneme sahiptir.

Anlatıcı Türleri Nedir?

Masal ya da efsaneyi, hikaye ve romanın okuyucu/ dinleyici sınıfında bulunan bizleri anlatan kişiler anlatıcı olarak bilinmektedir. Kendini has imkanı ve tercihi ile beraber, değişik dil ve üslup üzerinden farklı hikayeleri bize anlatan kişiler olarak öne çıkmaktadırlar. Bu konuda fıkra, efsane, masal ya da menkıbe gibi birçok konu ön plana çıkmaktadır. Aynı zamanda farklı aksesuarlar, mimik ve jestler ile beraber birçok unsur somut varlık olarak öne çıkan anlatıcının kullandığı etmenlerdir.

 Bu doğrultuda birçok değişik anlatıcı türü bulunmaktadır. 4 kategori üzerinden ele alınan bu anlatıcı türleri, olayı değişik bakış açıları eşliğinde ele alır. Böylece farklı hikayeler değişik üslup ve dil anlatımı ile beraber izleyici, dinleyici ya da okuyucuya aktarılmaktadır.

Örnekler ile Anlatıcı Türleri ve Bakış Açıları Konu Anlatımı

Herhangi bir insan, varlık ya da olay üzerinden ele alınan, kişinin sahip olduğu hayat görüşü, yaşam tarzı, yaş, meslek, kültür, cinsiyet ve ruh hali gibi etmenler üzerinden idrak etme, algılama ve yargılama tavırların tümü olarak bakış açısı öne çıkıyor. Bu doğrultuda 4 değişik kategori üzerinden anlatıcı değişik bakış açıları eşliğinde hikayeleri ele almaktadır.

 Hakim bakış açılı 3. tekil anlatıcı (İlahi, tanrısal bakış açısı): Yaşanmış, yaşanan ya da yaşanacak olan tüm olayları görür, bilir ve duyar. Özellikle kahramanların düşünceleri ve duygularını anlatmaya kadar uzanır. Anlatıcı olayları gören durumundadır ve 3. tekil üzerinden anlatır. Aynı zamanda, ‘yazar anlatıcı’ şeklinde de ifade edilir.

 Kahraman bakış açılı birinci tekil (ben) anlatıcı: Kahramanlardan birisi olarak öne çıkar. Bu durum hikaye içerisindeki bütün yükü taşıyan kahraman olabilir. Aynı zamanda geri planda bulunan bir kahraman da anlatıcı olabilir.

 Gözlemci bakış açılı (ben ya da o) anlatıcı: Anlatıcı dış dünyada meydana gelen durumları yalnızca izlemek ve gözlemleme ile yetinir. Daha sonra ele aldıkları gözlemleri tarafsız bir biçimde dinleyiciye aktarır.

 Çoğulcu bakış açısı ile anlatıcılar: Anlatıcılar arasında iki veya daha fazla kişinin bulunduğu anlatıcı türü olarak ele alınır. Bu doğrultuda hikayede yer alan birden fazla kahramanın bakış açısı üzerinden hikayeler anlatılır.