Celali İsyanları Nedir? Kısaca Nedenleri Ve Sonuçları Nelerdir?

Celali İsyanları ilk defa Yavuz Sultan Selim döneminde başlamıştır. Sonrasında Sultan 1. Ahmed döneminde tekrar ortaya çıkmıştır. Celali İsyanları nedenleri ve sonuçları nedeni ile tarih ile ilgilenen kişiler tarafından merak konusu olmaktadır.

Celali İsyanları Nedir?

Celali İsyanları ilk önce Yavuz sultan Selim döneminde görülmüştür. Yozgatlı Celal bu dönemde yanına pek çok kişiyi toplayarak ayaklanma çıkarmıştır. Bu isyanlar kısa sürede bastırılsa da sonrasında Anadolu'da meydana gelen karışıklıklar ile iç isyanlar Celali İsyanı olarak anılmıştır. Sultan 1. Ahmed döneminde ise bu isyanlar tekrar yaşanmıştır.

Bu isyanlar 16. ve 17. yüzyılda Osmanlıda toplumsal ve ekonomik yapıda bozulmaların meydana gelmesi neticesinde ortaya çıkmıştır. Bu isyanlara Celali İsyanları denilmesinin nedeni ise; ilk ayaklanmanın önderliğini Şeyh Celal'in yapmasından kaynaklanmaktadır. Yozgat dolaylarından olan Şeyh Celal, Mehdi olduğunu söyleyip 1519 yılında isyanlar çıkarmıştır. 

İlk defa Tokat bölgesinde meydana gelen ayaklanmalar Alevi Türkmenleri ile diğer göçebe boylar tarafından da desteklenmiştir. Daha sonra devlete ağır vergiler ödemek zorunda olan çiftçiler de bu isyanlara katılmıştır. Ayaklanma aynı yıl içinde bastırılmıştır.

Celali İsyanları Nedenleri Ve Sonuçları

1. yüzyıl başlarında Osmanlı devleti ekonomik ve toplumsal açıdan bir takım sıkıntılar yaşamaya başlamıştır. Bir takım keşiflerin ardından Anadolu'dan ve Akdeniz'den geçen ticaret yollarında değişiklikler olmuştur. Bunun sonucunda da Osmanlı Devleti'nin kazançlarında ciddi bir azalma meydana gelmiştir. 

Bu dönemde Avrupa Devletleri güçlenmeye başladığı için fetihler azalmış ganimet gelirlerinde de azalmalar meydana gelmiştir. Bu durumda devlet kazanç sağlamak adına halktan daha çok vergi almaya başlamıştır. 

Tımar sistemi ise kalkarak babadan oğula geçen bir saltanat sistemi kurulmuştur. Meydana gelen yarı feodal durum ise vergi ödeyemeyen halkın topraklarını terk etmesine, iş için kasabalara ya da kentlere göç etmelerine neden olmuştur. Osmanlı2nın ekonomisi ve toplumsal yapısı çok kötü bir şekilde bozulmuştur. 

Anadolu'da meydana gelen ilk büyük Celali İsyanları ise medrese öğrencilerinin ayaklanması sonucunda meydana gelmiştir. Sonrasında asker sınıfında olan levent ve sekbanlar ayaklanmıştır. 

Celali İsyanları sonucunda Osmanlı'nın toprak düzeninde ciddi bir değişim olmuştur. Tımar sisteminde de bozulmalar meydana gelmiştir. Köylerden kentlere büyük göçler meydana gelmiştir. Kıtlık nedeni ile tarım ürünlerinin fiyatlarında artış meydana gelmiştir.