Denge Profili Nedir? Denge Profiline Ulaşmış Akarsuların Özellikleri Nelerdir?

Akarsuda zamanla ilk başlarda olduğu gibi pürüz ya da şelaleler ortadan kalkmaya başlar. Bu duruma gelmiş olan akarsu ağzından kaynağa kadar olan kısımda iç bükey bir eğri görülmektedir. Bu durum da denge profili olarak isimlendirilmektedir.

Denge Profili Nedir?

Denge profili haline gelen akarsular artık derine aşındırma gerçekleştirmezler. Aşındırmalar genellikle yana doğru olmaktadır. Denge profili durumu yaşlı akarsular ile akarsu ağız kısımlarında görülen bir durumdur.

Denge profiline ulaşan akarsularda derine aşındırma durumu söz konusu değildir. Bunun dışında bu tip akarsularda eğim kırıkları, şelale, dev kazanı gibi durumlar da görülmemektedir. Bu sebeple de akarsu taşımacılığı için daha uygundurlar. Ancak hidroelektrik özellikleri çok daha azdır.

Denge profili meydana gelmemiş olan akarsularda ulaşım yapılması mümkün değildir. Ancak elektrik üretimi ya da baraj yapımı için daha uygundurlar. Batı Avrupa bölgesinde yer alan tüm akarsular denge profiline ulaşmıştır.

Denge Profiline Ulaşmış Akarsuların Özellikleri Nelerdir?

Denge profiline ulaşmış olan akarsuların özellikleri şu şekildedir;

Yatak eğimi çok daha azdır.

Aşındırma artık azalmıştır. Bunun yerine biriktirme daha çok olmaktadır.

Akış hızı daha yavaştır.

Denge profiline ulaşan akarsularda ulaşım ve taşımacılık rahat bir şekilde yapılabilmektedir.

Enerji potansiyelleri çok daha azalmıştır.

Türkiye'de bulunan akarsular yakın jeolojik dönemde meydana gelmiştir. Bu nedenle denge profiline ulaşmamışlardır. Bahsedilen özelliklerin tam tersi şekilde özellik göstermektedirler.

Denge profiline ulaşan akarsular yataklarını yana doğru aşındırma eğilimi göstermektedir. Genç akarsularda ise yataklarını derine aşındırma eğilimi bulunmaktadır.