Deprem Nedir, Kaça Ayrılır? Kısaca Deprem Neden Ve Nasıl Olur?

Depremler, yer kabuğunun sismik hareketleri doğrultusunda ortaya çıkan, fay kırılmalarından kaynaklı sarsıntılar olarak tanımlanmaktadır.

Depremler ve Nedenleri

Dünyanın yapısı konusunda, jeolojik ve jeofizik çalışmalar günümüzde hala devam etmektedir. Bu güne dek bulunan veriler, yerkürenin dış kısmında 70-100 km arası kalınlıkta oluşmuş bir litosfer bulunduğunu kanıtlamıştır. Okyanuslar ve kıtalar diğer adıyla taşküre diye bilinen bu dış kısmın içerisinde yer almaktadır. Depremler ise Litosfer içerisinde meydana gelmektedir.

Litosfer ve dünyanın çekirdeği arasında kalan bölüme ise Manto adı verilmektedir. Manto yaklaşık 2.900 km kalınlığında olan nikel ve demirden oluşan bir kuşaktır. Litosfer ve Manto arasında ise Astenosfer denilen yumuşak bir üst manto bulunmaktadır. Bu alanda oluşan kuvvetler ise Litosferi parçalamakta ve levhalara bölmektedir.

Astenosferde oluşan konveksiyon akımları ise dünyanın çekirdeğinde meydana gelen radyoaktif parçalanmalar sonucunda ortaya çıkan yüksek ısı sebebiyle oluşmaktadır. Bu akımlar yukarı çıktıkça litosferde gerilmelere neden olur. Gerilme sonucunda ise zayıf zonların kırılmasıyla levhalar meydana gelir. Kıtalar, bu levhaların üzerinde yer alır. Ayrıca bu kıtalar, Astenosfer üzerinde yüzmekte ve hissedemeyeceğimiz bir hızla hareket etmektedirler.

Levhaların birbirine değdiği bölgeler ise sürtünmeler ve sıkışmalar görülmektedir. Sıkışmalar sonucunda ise levhalardan biri aşağı yani Manto'ya batar. Akımların sebep olduğu bu döndü ise sürekli devam etmektedir. Tüm bunların gerçekleştiği esnada ise depremler meydana gelmektedir.

Depremlerin Oluşumu ve Teorisi

Depremlerin oluşumu, Elastik Sıçrama teorisi ile açıklanmaktadır. Elastik Sıçrama teorisine göre; zamana bağlı olarak herhangi bir noktada, yavaş bir şekilde oluşan birim deformasyon birikiminin depoladığı enerjiler, kritik düzeye ulaştığında var olan sürtünme kuvvetini alt ederek, kayaç bloklarının birbirine bağlı hareketlerini oluşturmaktadır. Aniden gerçekleşen yer değişimler ise; bir noktada biriken birim deformasyon enerjisinin açığa çıkması sonucunda, kırılma ve yırtılma olayını meydana getirir.

Depremler ve Fay Hatları

Fay hatları genel olarak hareket yönlerine göre isimlendirilmektedir. Fay hatları atım yönüne göre;

Eğim atımlı normal faylar,

Ters faylar,

Bindirmeler

Doğrultu atımlı faylar olarak sınıflandırılır.

Doğrultu atımlı faylar üzerinde ise normal ya da ters fay hareketleri de görülmektedir. Bu türdeki fay hatlarına ise Yanal Atımlı Oblik Faylar denmektedir. Ayrıca yer hareketleri haricinde düşen meteorların da küçük sarsıntılara neden olduğu bilinmektedir.