Fütüvvetname Nedir? Örnekler Üzerinden Fütüvvetname Ve Özellikleri

Fütüvvetname yazılmış olan bütün eserlerin ortak adı olarak bilinmektedir. Fütüvvetnameyi daha iyi anlayabilmek için örnekler üzerinden incelemek daha doğru olacaktır.

Fütüvvetname Nedir?

Fütüvvetname kelimesinin kökeni Arapça'dır. Arapça'dan gelme bir kelime olan Fütüvvetname kelime anlamı itibari ile yiğitlik ve cömertlik anlamını taşımaktadır. Fütüvvetname 13. ve 14. yüzyılda tasavvuf akımı olarak ortaya çıkmış bir akımdır.

Fütüvvetname bir teşkilat birleşmesi olarak da bilinmektedir. Bu teşkilata girenlerin uyması gereken kuralları belirleyen esere de fütüvvetname denilmektedir. Fütüvvetname Anadolu'da ortaya çıkmış ve bturadan yaygınlaşmış bir akımdır. Aynı zamanda günümüzün Ahilik teşkilatının da temellerini fütüvvetname atmıştır. Fütüvet'in üç tane temel ilkesi vardrı. Bunlar sabır, kerem ve doğruluktur.

Günümüze de ulaşmayı başarmış olan fütüvvetnameler bulunmaktadır. İlk defa 10. yüzyılda yazılmış olan fütüvvetname Şulemi tarafından yazılmıştır. Yazılmış olan bu fütüvvetnamenin dili Arapça'dır. Fütüvetname akımına gönül veren kişilerin hayatlarında bir takım değişiklik yaşanan kurallara uyması beklenir. Özellikle bu akıma uyanların ahlak kuralları ve davranış şekilleri de belirlenmiştir. Günümüze kadar gelmeyi başarmış olan fütüvvetnamelerinin çoğunun yazarı da bilinmemektedir. Fakat örnek olarak bu fütüvvetname eserleri okutulmaktadır.

Fütüvvetname de Hz. Muhammed'e en yakın olan kişilerden olan Hz. Ali ve güzel ahlakı ile fütüvvetnamenin en iyi temsilcilerinden biri olarak görülmektedir. Fütüvvetnamenin temel ilkelerinden biri de kendinden çok halkını düşünmektir. Bu türün bilinen ilk Türkçe örneği Haliloğlu Yahya Burgazi'nin yazmış olduğu eserdir. 

Örnekler Üzerinden Fütüvvetname

Günümüzde ki en iyi fütüvvetname örneklerine bakacak olursak ilk olarak Şulemi'nin yazmış olduğu fütüvvetnameyi incelememiz gerekir. Şulemi fütüvvetnamesinde şöyle diyor;

 " Adem gibi özür dilemek, İbrahim gibi sabırlı olmak, İsmail gibi dürüst olmak, Hz. Muhammed gibi merhametli olmak, Ömer gibi adaletli olmak ve Hz. Ali gibi bilgili bir kişi olmak " sözleri ile en güzel fütüvvetname örneğini vermiştir. Bu örnekte görüldüğü gibi İslam tarihi açısından önemli kişilerin kişilik özellikleri bu eserde belirtilmiş ve bu özelliklere atıfta bulunulmuştur. 

Fütüvvetnamede işlenen bu yazılar ve atıfta bulunulan kişilik özellikleri toplum düzeninin temelini oluşturmaktadır. 

Fütüvvetname Özellikleri

 - Ahiliik teşkilatının temelini oluşturur.

 - Güzel ahlak ve güzel davranışları belirleyen bir akımdır.

 - İslam tarihinde önemli ve güzel ahlaka sahip olan zatları referans olarak alır.

 - Türkçe, Arapça ve Farsça gibi dillerden oluşur.

 - Tek bir eserin değil bütün eserlerin ortak adıdır.