Nazım Biçimi Nedir, Özellikleri Nelerdir? Nazım Biçimi Örnekleri

Özellikle halk edebiyatında nazım çok fazla kullanılan bir yöntemdir. Bunlar içerisinde destan, koşma, varsağı, mani ya da semai ile beraber türkü ve ilahi gibi birçok çeşit yer alıyor. Nazım biçimi şeklinde halk edebiyatında değerlendirilen bu çeşitler üzerinde pek çok farklı örnek vermek mümkün.

Nazım Biçimi Nedir, Özellikleri Nelerdir?

Bir yazınsal yaratının veya yapıtın dışsal yapısı açısından içerik dışında kalan öğeleri biçim yani şekil olarak bilinir. Bu ifadeye ele aldıktan sonra nazım biçimi nedir tanımlamak mümkün. Manzumelerin nazım birimi, uyak örgüsü, konusu ile ölçüsüne bağlı olarak kazandığı dış özellikler nazım biçimi şeklinde bilinir. Halk edebiyatı ile beraber aynı zamanda Klasik Türk Edebiyatı, yani Divan edebiyatında da kullanılmaktadır. Bu doğrultuda nazım biçimi olarak kaside, gazel, mehammes, mesnevi, müstezat, terbi, murabba, rubai, müseddes gibi pek çok seçenek öne çıkıyor.

Tanzimat sonrası ise batının etkisi ile nazım biçimi olarak farklı çeşitler kullanıldı. Bunlar arasında sone, terza-rima, serbest müstezat gibi değişik biçimler yer alıyor. Tabii ele alınacak belli başlı bazı edebi yazıtlar üzerinden amaca uygun olarak farkı nazım biçimleri kullanılır. Geçmişten günümüze gelmiş çok önemli edebiyatçılar ve şairler nazım biçimini ele almış ve örnekler bırakmışlardır.

Nazım Biçimi Örnekleri

Farklı örnekler ile beraber nazım biçimi konusunu daha iyi anlamak mümkün. Tabii burada kafiye düzenini iyi bilmek gerekir. Çünkü belli bir düzene bağlı olarak kafiye üzerinden nazım biçimi ele alınır. Nazım biçimi içerisindeki kafiye düzeni ise şu şekilde gerçekleşir; aa, xa… bu doğrultuda duruma ve nazım biçimi çeşitlerine bağlı olarak değişik seçenekler ele alınabilmektedir.

Nazım örnekleri: Kafiye düzeni aa xa xa üzerinden nazım biçimleri.

‘’Meh-i burc-ı Şeref tutuldı dirler
Gül-i bağ-ısa’adet soldı dirler’’

‘’Bahar-ı hüsn ikenbağ-ı ruhında
Benefşe bitmedin bozuldı dirler’’

‘’Hazanın işidüp ol nevbaharun
Ciğer kanıyla gonce yoldı dirler’’

‘’Çeküp çak etd gamdan cübbesin gül
Benefşe saçlarını yıldı dirler’’ (Ahmed Paşa)

Siz de eski zamanlardan günümüze ulaşmış pek çok farklı Nazım biçimi örnekleri inceleyebilir ve konuyu daha iyi şekilde idrak edebilirsiniz. Farklı kafiye düzenleri üzerinden ele alınan nazım biçimleri, Türk edebiyatındaki konulara ve çeşitleri bağlı olarak değişkenlik gösterir.