04.03.2021 - 14:59 | Son Güncellenme:
Varsağı, eski dönemlerden beri edebiyatta yeri olan bir kavramdır ve ilk olarak Anadolu'da ortaya çıkmıştır.
Varsağı Nedir?
Varsağı adı Varsak Türklerinden gelir. Varsağı ilk olarak Güney Anadolu'da yaşayan Varsak Türkleri tarafından söylenen şiirlerdir. Varsağı kelime olarak Varsak tarzı ve Varsaklara ait olan anlamlarına gelir. Varsak Türklerinin konar göçer bir topluluk olması varsağı ezgilerinde dirençli ve güçlü bir söyleyiş tarzının oluşmasına neden olmuştur. Bir şiirin varsağının olup olmadığı o şiirin ezgisine bakılarak anlaşılabilir.
Varsağı Örnekleri ve Özellikleri Nelerdir?
Varsağı bir takım özelliklere sahiptir. Bu özellikler şu şekilde sıralanabilir
Güney Anadolu'daki Varsak Türklerinin özel bir ezgiyle söylediği türkülerden gelişmiştir.
Şekli ve uyak düzeni semaiye benzer.
Dörtlük sayısı genellikle 3 ve 5 arasında değişir. Bazı durumlarda dörtlük sayısı daha fazla olabilir.
Hece ölçüsü 8'li kalıp halindedir.
Çoğunlukla hayattan şikayet etme ve talih konularını ele alır.
Mertçe ve yiğitçe söylenir. Bu nedenle varsağılarda bre, behey, hey ve hey gidi gibi ünlemlere sıklıkla yer verilir.
Kendine ait bir ezgiye ve besteye sahiptir.
Şiirin son dörtlüğü genellikle şairin mahlasını içerir.
Kafiye şeması bbba, axaxa, ccca şeklinde olur.
Karacaoğlan ve Dadaloğlu en önemli varsağı temsilcileri olarak sayılır.
Örnek: Karacaoğlan'dan "Bre Ağalar" varsağı örneği olarak gösterilebilir.
Bre ağalar bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Girmeden bir dem sürelim
Buna felek derler felek
Ne aman bilir ne dilek
Ahır ömrümüzü helak
Etmeden bir dem sürelim