2004 yeniden değerleme oranı yüzde 11.16

Devlet İstatistik Enstitüsü ekim ayı itibariyle toptan eşya fiyatları endeksinde gerçekleşen artış oranlarını açıkladı. Buna göre TEFEde bir önceki yılın ekim ayına göre yüzde 15.48 oranında artış gerçekleşti. 12 aylık ortalamalara göre artış oranı ise yüzde 11.16.Maliye Bakanlığı yüzde 11.16 oranını 2004 yılına ait yeniden değerleme oranı olarak yakında bir tebliğle ilan edecek.Yeniden değerleme oranı, sadece yeniden değerleme işleminde değil, birçok verginin artışında ölçü olarak da kullanılıyor. Çeşitli kanunlarımızda yer alan birçok tutar bu oran ölçü alınarak otomatik olarak artıyor. Bu nitelikteki önemli düzenlemelerden bazıları şöyle: Kazanç yetersizliği nedeniyle harcama yılında indirilemeyen yatırım indirimi tutarları, izleyen yıllarda yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınıyor. Bazı gelirlerin indirim oranı uygulanarak bulunan kısmı, bu gelirlerin şahıslarca beyanı sırasında indirim olarak dikkate alınıyor. Böylece bu gelirler enflasyondan arındırılıyor. Yeniden değerleme oranı bu indirim oranını da etkiliyor. Bu yılın sonuna kadar tahsil edilen mevduat ve repo gelirleri beyana tabi değil.26.07.2001 - 31.12.2004 arasında ihraç edilen Hazine bonosu ve devlet tahvillerinin faiz gelirleri ile bunların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar toplamının belli bir kısmı 31.12.2006 tarihine kadar gelir vergisinden müstesna. Bu istisnanın tutarı 2004 için 156 milyar 505 milyon 290 bin lira. 2005te uygulanacak miktar, 2004 istisna tutarı yüzde 11.16 artırılarak 173 milyar 971 milyon 280 bin 364 TL (173.971,28 YTL) olarak uygulanacak.Gelir vergisi tarifesinde yer alan gelir dilimleri her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak belirleniyor. Ancak Bakanlar Kurulunun yetkisi var. Genellikle bu yetki kullanılıp dilimlerdeki artış hedef enflasyon seviyesinde belirleniyor. Artışın düşük tutulması ücretliler aleyhine, çünkü hemen bir üst gelir dilimine geçiyorlar, dolayısıyla ödenecek vergi yükseliyor. Yani Bakanlar Kurulu işine geldiği yerde yeniden değerleme oranını, gelmediği yerde yetkisini kullanıyor.Gelir Vergisi ve Vergi Usul Kanununda yer alan had ve tutarlar, her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanıyor. Bakanlar Kurulu bu suretle belirlenen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkili. Buna göre 2004 yılında KDV dahil 8 milyon 260 bin TL olarak uygulanan vergiden müstesna yemek çeki bedeli Bakanlar Kurulu yetki kullanmazsa 2005te 9 milyon 180 milyon TL (9.18 YTL) olacak. Yine 2004te 440 milyon lira olan fatura haddi ve amortisman sınırı Bakanlar Kurulunca yeni bir belirleme yapılmazsa 489 milyon TL olarak uygulanacak. Vergi cezaları yüzde 11.16 oranında artacak.Motorlu taşıt vergileri her yıl yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle tespit ediliyor. Ancak Bakanlar Kurulunun, yeniden değerleme oranının yüzde 50 fazlasını geçmemek, yüzde 20sinden az olmamak üzere yeni oranlar tespit etme yetkisi var. Genellikle bu yetki kullanılmıyor.Maktu damga vergileri her yıl bir önceki yıla göre yeniden değerleme oranında artırılarak tespit ediliyor.Harç tahakkukuna konu bazı değerler, yıldan yıla yeniden değerleme oranında artırılarak tespit ediliyor.Emlak Vergisine matrah olan vergi değeri, her yıl, bir önceki yıl vergi değerinin yeniden değerleme oranının yarısı oranında artırılması suretiyle bulunuyor. Buna göre 2005te emlak vergileri yüzde 5.58 oranında artacak.İş Kanununda öngörülen idari para cezaları her yıl yeniden değerleme oranında artırılıyor.Trafik para cezaları her yıl yeniden değerleme oranında artıyor. 2005 enflasyon hedefi yüzde 8 olarak belirlendiği halde vergi, harç ve cezaların yüzde 11.16 oranında artırılması bekleniyor. Emlak ve çöp vergileri ise bu oranın yarısı kadar, yani yüzde 5.58 artacak.