30 milyar dolarlık enerji paketi

'Milli Enerji ve Maden' stratejisiyle Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak ve yerli kaynakların etkin kullanımı için ciddi çalışmalar yapan Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ‘enerjide verimlilik’ çalışmaları için de dün düğmeye bastı. ‘Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’ başta kamu, vatandaşlar, sanayi sektörü, ulaştırma hizmetleri gibi önemli paydaşlarla hayata geçirilecek. Enerjide verimlilik yılı ilan edilen 2018’le birlikte yapılacak çalışmalarla Türkiye’nin 2023’te 30.2 milyar dolar tasarruf etmesi hedefleniyor. Yine verimliliğe yapılacak yatırımlarla birincil enerji tüketimini yüzde 14 azaltmak, ayrıca 20 bini aşan yeni istihdam oluşması öngörülüyor.

Daha önce hükümet tarafından kabul edilen ‘Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nın detaylarını, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak açılışını yaptığı 9. Enerji Verimliliği Forum ve Fuarı’nda paylaştı.

‘Takipçisi olacağım’

Amacı ‘1. ligdeki ülkeler’ arasına girmek olan Türkiye’nin ‘milli enerji’ politikasını hayata geçirirken tüm sac ayaklarını tamamlaması gerektiğini belirten Berat Albayrak, az maliyetle yüksek verim ve kaynakların etkin kullanımına özellikle dikkat edeceklerini söyledi. ‘Yapılacak çalışmaların bizzat takipçisi olacağım’ diyen Bakan Albayrak, yaptığı sunumda “Enerji tüketiminin artması tek başına bir anlam ifade etmiyor. Aynı anda enerji yoğunluğunuzun da artması lazım ki birinci lige çıkabilesiniz. Gerek dünya gerek Avrupa Birliği gerekse gelişmiş ülkelere baktığımızda, enerji yoğunluğunu ciddi bir noktaya taşımamız gerektiğini görüyoruz” dedi.

Tasarruf edeceğiz

Albayrak, daha müreffeh bir topluma ulaşmak için açıkladıkları Milli Enerji ve Maden Politikası’nın arz güvenliği, yerlileşme ve öngörülebilir piyasalar olmak üzere üç ana sac ayağından oluştuğunu hatırlattı. Bu noktada hem sürdürülebilir kalkınma hem de rekabetçi ve yeşil büyümenin ortaya konması gerektiğini vurgulayan Albayrak, “Plan ile 2023’e kadar 10.9 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu. Kaynaklarımızı olabildiğince az kullanıp daha rekabetçi bir özel sektöre kavuşmak bizim için çok önemli ki, bu süreç kazan-kazan olsun. Bu, 23 milyon ton petrol eş değeri enerji tasarrufu ve birincil enerji tüketiminin yüzde 14’üne varan tasarruf ile 66.6 milyon ton karbon salımı azaltımı anlamına geliyor. 2023’e kadar 20 bin istihdam yaratılacak ve 4.2 milyar dolarlık bir enerji santrali yatırımı yapma zorunluluğundan da kurtulacağız. Böylece Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı ile 2023’e kadar toplamda 30.2 milyar dolarlık bir tasarruf miktarı ortaya çıkacak” diye konuştu.

55 adım var

‘Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı 55 eylem adımından oluşuyor. Bu planlar pek çok bakanlığa, paydaşa önemli sorumluluklar veriyor. Buna göre eylem planının paylaştırıldığı uygulama alanları; bina ve hizmetlere 12 eylem, ulaştırmaya 9 eylem, enerjiye 10 eylem, sanayi ve teknolojiye 7 eylem, tarıma 6 eylem ile yatay kurumlara 11 eylem olarak oluşturuldu.

Kadınlardan büyük destek

Türkiye İş Kadınları Derneği (TİKAD) Başkanı Nilüfer Bulut da katıldığı forumda iş kadınlarının enerji sektörüne daha fazla katılımı olacağını belirterek, enerji verimliliği çalışmalarında da ilk sıralarda yer alacaklarını dile getirdi. Bulut, “Enerji Bakanı Berat Albayrak da kadınların enerji sektöründe daha fazla yer almaları için destek veriyor. Bizler üretici olarak kendi sektörlerimizde enerji verimliliği için yaptığımız çalışmaları ilerleteceğiz. Bu plana da sınırsız destek veriyoruz” dedi.

Aydınlatmada yeni bir dönem

Bakan Berat Albayrak tarım, ulaşım, kamu binalarının yalıtımı gibi farklı alanlarda da önemli verimlilik çalışmalarının yapılacağını belirterek, enerji verimliliğinde ciddi potansiyel bulunduran sokak aydınlatmalarıyla ilgili yeni bir süreci başlatacaklarını açıkladı.

Planın önemli ayaklarından birisi olan sokak aydınlatmaları dönüşümünü Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modeliyle gerçekleştireceklerini belirten Albayrak, şunları söyledi:

“Türkiye’de şu an 7.5 milyon sokak aydınlatması var. 2023’e kadar belirlediğimiz hedef yüzde 30’a varan bir dönüşümü gerçekleştirmek ve bu dönüşümün yıllık tasarruf miktarı 180 milyon lira. 2023-2033 arasında bu rakam 600 milyon liraya çıkıyor. Bunu nasıl gerçekleştireceğiz? Asıl kritik nokta bu. Ciddi bir pazar, ciddi bir marj, ciddi bir piyasa dönüşüm talebi var. Dağıtım şirketleri, düzenleyici otorite, kamu ve vatandaşın bu konudaki taleplerine dayalı olarak bu işin ekonomisini ortaya koyacağız... Bunu da herkesin kazanacağı bir şekilde yapacağız. Böylece tüketim düşecek, ithalat düşecek, yerli üretim artacak. Bugünden başlayarak tüm paydaşların üzerine düşeceği sorumlulukla hedefe doğru gideceğiz. ‘Güçlü Türkiye İçin Bilinçli Tüketim Verimli Enerji’ diyoruz.”

Düşük fatura, taksit ödeyecek

Bakan Albayrak, eylem planı kapsamındaki hedeflerde konut ve sanayinin önemli bir yer tuttuğuna vurgu yaptı. Albayrak, “2023’e kadar 1.7 milyon konutun dönüşümüyle 1 milyar dolarlık tasarruf sağlanacak. Bu tasarruf, ısı yalıtımının 20 yıllık ömrünü dikkate aldığımızda 10 milyar dolara çıkıyor. Isı yalıtımı 20 yıllık ömrü içinde 5 yılda kendini amorti ediyor. Kalan 15 yılda vatandaşın cebine katkı yapan bir yatırımdan bahsediyoruz. Isı yalıtımı, ısınma faturasında yüzde 40’a kadar düşüş sağlıyor. Burada finansal kurumlarımızla, tüketici kredisi özelinde değil daha rekabetçi bir program ortaya koyacağız. Fatura tasarrufundan elde edilen gelirle taksitlerin ödenebileceği, düşük faizli bir model oluşturacağız” dedi.

Verimlilik dönüşü 3-4 yıl

Albayrak, konuttan sonra enerji tüketiminde yüzde 32 ile en büyük paya sahip sanayide de tasarrufun 10 milyar dolar seviyesine ulaşacağını anlattı. Öte yandan Kredi Garanti Fonu ile de sanayiciye 10 milyar lirayı bulan bir destek sağlanacağına dikkati çeken Albayrak, sanayicinin yaptığı verimlilik yatırımlarının geri dönüşüm süresinin 3-4 yıl olarak hesaplandığını söyledi.

1 araçta 1 kişi ‘israf’

İstanbul gibi büyük metropol şehirlerde toplu taşımanın yaygınlaştırılmasına dayalı birincil derecede tüketimi artıran unsurlar olduğunu ifade eden bakan Albayrak, “İstanbul trafiği malumunuz, bir araçta bir kişi, hem enerji israfı, hem herkes kaybediyor” dedi. Albayrak, kamu tarafının da üzerine düşen hususlar olduğuna dikkat çekerek, “Okullarımızdan yurtlarımıza kadar, devlet binalarından hastanelere kadar yüzde 20 dönüşüm hedefini Enerji Bakanlığımız başta olmak üzere sağlayacağız” diye konuştu.

‘Konut’ sektörü tam gaz çalışıyor

Foruma katılan Emlak Konut GYO Genel Müdürü Murat Kurum, Türkiye’de en çok enerji tüketiminin konut sektöründe olduğunu hatırlatırken, tüm yeni yapılarda yıllardır enerji verimliliği uygulamalarını hayata geçirdiklerini söyledi. Kurum, “Mevcut binalarımızda üst düzeyde ısı yalıtımı uygulamalarını yapıyoruz. Kentsel dönüşümle hayata geçirilecek yeni projeler için de aynı duyarlılığı gösteriyoruz. Yanı sıra güneş ve rüzgar enerjisinden faydalanarak karşıladığımız enerji çalışmaları da var. Hepsine büyük önem vererek çalışmalarımıza devam ediyoruz” diye konuştu.

Enerji fiyatı yükseliyor

Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın ise, enerjinin dünyada giderek pahalanarak evlere, üretim alanlarına girdiğine dikkat çekerken, “Türkiye’nin enerjideki her ufak tasarrufu ülke geleceği için önemli bir adım olur. Özellikle evlerde tüketilen enerjide ciddi verimlilikler sağlanması için bilinçlendirme çalışmalarını da destekliyoruz” ifadelerini kullandı.