860 BİN YENİ İŞSİZ BAŞKENT İSTANBUL

Türkiye’de 2009 yılında işsizlik oranı bir önceki yıla göre 3 puanlık artışla yüzde 14 olarak açıklandı. 2009’un ilk aylarında kriz etkisiyle aylık bazda yüzde 16.1 seviyesine kadar çıkan ardından piyasalarda yaşanan toparlanmanın etkisiyle yüzde 13’lerde duraklayan işsizlik rakamı yıl genelini yüzde 14’lük ortalamayla kapatırken, işsiz sayısı bir önceki yıla göre 860 bin kişi artarak 3 milyon 471 kişiye yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) işgücü araştırması sonuçlarına göre kentsel yerlerde işsizlik oranı 3.8 puanlık artışla yüzde 16.6, kırsal yerlerde ise 1.7 puanlık artışla yüzde 8.9 olarak gerçekleşti. Türkiye’de tarım dışı işsizlik oranı bir önceki yıla göre 3.8 puanlık yükselişle yüzde 17.4 seviyesine çıktı. Geçen yıl tarımın istihdam içindeki payı 1 puan arttı, sanayi sektörünün payı 1.6 puan geriledi. İşgücüne katılma oranının 1 puanlık artışla yüzde 47.9 olarak gerçekleştiği 2009’da, istihdam edilenlerin sayısı bir önceki yıla göre 83 bin kişi artarak 21 milyon 277 bin kişi oldu. Kayıtdışı istihdam yüzde 0.3 puanlık artışla yüzde 43.8 oranında gerçekleşirken, geçen yıl bir önceki yıla göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 87.8’den yüzde 85.8’e düşerken, tarım dışı sektörlerde yüzde 29.8’den yüzde 30.1’e yükseldi. TÜİK’in araştırmasında öne çıkan noktalar şöyle:

Çalışanların yüzde 43.8’inin hiçbir sosyal güvencesi yok

Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yıla göre 0.3 puanlık artışla yüzde 43.8 oldu

İşgücüne katılma oranında Doğu Karadeniz öne çıktı
2009 yılında işgücüne katılma oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 60.7 ile Doğu Karadeniz bölgesi olurken, erkeklerde en yüksek olduğu bölge (yüzde 74.3) Akdeniz, kadınlarda (yüzde 48) Doğu Karadeniz bölgesi olarak belirlendi.

İşsizlik yüzde 17.5 ile Akdeniz’de zirve yaptı

İşsizlik oranının en yüksek olduğu bölge
yüzde 17.5 ile Akdeniz bölgesi iken, en düşük olduğu bölge yüzde 6 ile Doğu Karadeniz bölgesi olarak açıklandı.

İşsizlerin yüzde 22’si İstanbul’da
2009 yılında en yüksek istihdam artışı 72 bin kişi ile Güneydoğu Anadolu bölgesinde gerçekleşti. Buna karşılık en fazla istihdam azalışının yaşandığı bölge İstanbul bölgesi oldu. Bu bölgede toplam istihdam 197 bin kişi azalırken, bu azalışın yüzde 82.2’si sanayi istihdamının azalışından ileri geldi. 2008’de İstanbul’da 493 bin olan işsiz sayısı geçen yıl 753 bin seviyesine çıktı. Bu rakam toplam işsizlerin yüzde 22’sine işaret ediyor. Kentteki işsizlik oranı yüzde 16.8 ile ortalamanın üzerinde seyretti. 15 ve daha yukarı yaştaki kurumsal olmayan nüfusun yüzde 18.6’sını barındıran İstanbul, toplam istihdamın yüzde 17.5’ine sahip durumda.

GÜVENLİKÇİNİN İŞİ GARANTİ BİLGİSAYAR HAYAL KIRIKLIĞI
TÜİK, bu yıl ilk kez eğitim durumu ve mezun olunan okullara göre işsizlik verilerini açıkladı. En son mezun olunan okul ve mezun olunan alanlara göre işgücü dağılım istitistiklerini yayımlayan TÜİK’in rakamlarına göre en yüksek işsizlik oranı yüzde 31.3’le sosyal hizmetler okuyanlarda gerçekleşti. Bunu ulaştırma ve çevre koruma yüzde 21.1’lik işsizlik oranıyla takip etti.
Sanat dalındaki işsizlik oranı ise yüzde 24. Bu arada bilgisayar mezunlarının da yüzde 20.6’sı işsiz kaldı.
En düşük işsizlik oranı yüzde 1.6 ile güvenlik eğitimi alanında gerçekleşti. Güvenlik eğitimi alan 96 bin kişiden sadece 2 bin kişi işsiz kaldı. Sağlıkta eğitim alanların yüzde 4’ü, hukuk eğitimi alanların yüzde 4.3’ü, veterinerlik eğitimi alanların ise yüzde 6.8’i işsiz.

İşletme dalında yüzde 15.4
Öğretmenlerde işsizlik oranı yüzde 12.2 olurken, mimarlıkta yüzde 12.1, işletme alanında ise yüzde 15.4 seviyelerine kadar çıktı.
Türkiye’de okuma yazma bilmeyen 5 milyon 787 bin kişi var. Bunların 4 milyon 698 bini iş aramayıp evinde otururken, 1 milyon 2 bini çalışıyor.
Okul bitirmeyip okuma bilen 3 milyon 689 bin kişinin de 2 milyon 522 bini evde, 988 bini iş hayatında yer alıyor. Burada da işsizlik oranı yüzde 15.3. İlkokul mezunlarının yüzde 12.2’si, ortaokul mezunlarının yüzde 17.6’sı, genel lise mezunlarının ise yüzde 18’i işsiz.

Gençlerde işsizlik adeta patladı her 4 gençten 1’i işsiz kaldı
Genç nüfusta 2009 yılında işsizlik oranı yüzde 25.3 seviyelerine çıktı. TÜİK’in verilerine göre her
4 gençten 1’inin iş bulamadığı ortaya çıktı. 2008 yılında genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 20.5 sevilerinde seyrediyordu.

Doğu Karadeniz’i fındık kurtardı
Geçen yıl işsizlik oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 22 ile Adana, Mersin oldu. Bu illeri yüzde 18.8 ile Şanlıurfa, Diyarbakır takip etti. İşsizlik oranının en düşük gerçekleştiği yerler ise yüzde 6 ile Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane’den oluşan bölge olarak açıklandı.

OVP’deki tahminin altında kaldı
Kriz döneminde oldukça yüksek düzeyde gerçekleşen işsizlik rakamı buna karşılık hükümetin Orta Vadeli Programı için öngördüğü yüzde 14.6’nın altında gerçekleşti. Bu arada 2009 yılında işgücünde 943 bin kişilik artış yaşanırken, yeni iş bulan kişi sayısı 83 binlerde kaldı.

Adana, Mersin göçle rekortmen oldu
ESENGÜL METİN
TÜİK’in açıkladığı işsizlik rakamında öne çıkan illerin sanayi ve ticaret odası başkanlarına açıklanan verileri ve işsizlikte mücadelede alınması gereken önlemleri sorduk. İş dünyasından temsilcilerin bu konudaki görüşleri şöyle:

GÜNEYDOĞU’DA İSTİHDAM NEDEN ARTTI?

Kayıtdışı azaldı istihdam arttı
Eyüp Sabri Ertekin Şanlıurfa Tic. Odası Bşk.
“Güneydoğu’da istihdam artışının bir nedeni, kayıtdışılığın önüne geçilmesi. Bu yüzden istihdam artmış gibi görülüyor. İnsanlar sosyal güvencesi olmayan işlerde çalışmak istemiyorlar. Ama Şanlıurfa’da hızlı nüfus artışına rağmen yeni iş alanları yaratılamıyor. Şanlıurfa’da yatırımlar artmalı. İnsanımızın da harekete geçmesi gerekiyor. Burada kimse bir şey yapmıyor.”

‘İşsizlik alanında Adana’yı geçeriz’
Galip Ensarioğlu Diyarbakır Ticaret Odası Başkanı
“Güneydoğu’da istihdamın artışının nedeni Antep bize göre. Çünkü ilin 3.5 milyar dolarlık ihracatı var. Bizim 120 milyon dolar. Komşularla ilişkilerin gelişmesi ihracatı yüzde 30 artırdı. Diyarbakır’da işsizlik çok düşük. Adana ve Mersin’e olan göç oralardaki oranı artırıyor. Bize göre Diyarbakır’daki işsizlik Adana’yı geçer.”

ADANA VE MERSİN NEDEN ÇÖKTÜ?

Şehirde göç artıyor iş alanları kapanıyor
Ümit Özgümüş Adana Sanayi Odası Başkanı
“Adana’da ciddi istihdam yaratan pek çok tesis bir bir kapandı. Teşvik yasası nedeniyle yatırımların başka bölgelere kayması buna neden oldu. Bunun dışında yaşanan göç işsizliğin en büyük nedeni. Adana 500 bin göç aldı, yeni iş alanları yaratılamadığı için işsizlik had safhaya çıktı.”

Vasıfsız göç işsiz nüfusunu artırıyor
Şerafettin Aşut Mersin Tic. ve Sanayi Odası Başkanı
“Bölgemizin işsizlik rakamları her zaman yüksek olmuştur. Mersin göç alan bir kent. Bu vasıfsız insan göçü işsiz nüfusu artırıyor. Yatırım ve teşvik uygulamaları gözden geçirilmeli. Mersin tarım, gıda, lojistik ve turizm potansiyelleri çok yüksek katma değer üretebilecek bir şehir.”