‘Bank Mellat’la ilişkinizi kesin Türkiye şubelerini izole edin’’

ABD’DEN TÜRKİYE’YE İRAN BANKASI UYARISI

ABD yönetimi bir süredir teröre sağladığı destek ve nükleer programı nedeniyle yaptırım uyguladığı İran’la finansal ve ticari ilişki içinde olan şirket ve ülke yönetimlerine pres yapıyor. Bunun Türkiye’ye yönelik son halkası, ABD Hazine Bakanlığı Terörizm ve Finansal İstihbarattan Sorumlu Müsteşar Vekili David Cohen’in yaptığı ziyaret oldu. Önceki gün Ankara’da başladığı temaslarını dün de İstanbul’da sürdüren Cohen, resmi kurum ve bankalar başta olmak üzere özel sektör yetkilileriyle yaptığı toplantılarda İran’a yönelik yaptırımları görüştü. Cohen temaslarında, ABD tarafından terör örgütlerini finansal anlamda desteklediği belirlenen şahıs ve kuruluşlarla iş yapılması halinde söz konusu kurumların ABD finansal sistemine erişimi kaybedeceği mesajını verdi.

‘Mellat izole edilmeli’
Dün Türkiye temaslarını tamamladıktan sonra İstanbul’daki ABD Konsolosluğu’nda sınırlı sayıda basın mensubunun katıldığı bir sohbet toplantısı düzenleyen Cohen, temaslarda Türk hükümeti ve bankalardan tam olarak ne istedikleri sorusuna, “İki adımı görüştük. Bunlardan birincisi hiçbir Türk bankasının, ABD tarafından İran’ın silahlanmasına aracılık ettiği belirlenen bankalarla finansal ilişki içinde olmamasının sağlanması” dedi. Spesifik olarak Bank Mellat örneğini veren Cohen, “Vurguladığım konulardan biri, bu bankalardan hiçbiriyle önemli ölçüde iş yapılmamasıydı. Bu Türkiye’deki Bank Mellat şubelerini de kapsıyor. Bank Mellat; ABD, AB, Japonya, Güney Kore ve başka bazı ülkelerin İran’ın nükleer silahlanmasına destek verdiğini tespit ettiği bir kuruluş. Bank Mellat’ın Türkiye’deki şubeleri de dahil olmak üzere tamamen izole edilmesi çok önemli” diye konuştu.
Türk yetkililerle ele aldıkları ikinci konunun da İran’la mali ilişkiler olduğuna değinen Cohen, “Türkiye ve İran arasındaki genel mali ilişkileri de görüştük. Bu ülkeyle finansal ilişkileri geliştirmenin, beraberinde İran’ın bu ilişkileri kullanarak dünyada kanundışı faaliyetlerini kolaylaştırma gibi bir risk getirmesi söz konusu. İran’la ticaret arttıkça, böyle bir risk var” ifadesini kullandı.

Türkiye’de üç şubesi var
İran’da 1980 yılında kurulan kamu bankası Bank Mellat’ın Türkiye’de İstanbul’da merkez şube olmak üzere Ankara ve İzmir’le beraber üç şubesi bulunuyor. İran’ın varlıkları açısından ikinci büyük bankası olan Bank Mellat, Türkiye’de faaliyetlerine 1981 yılında başladı. Banka özellikle iki ülke arasında ticari ilişkiler alanında faaliyet gösteriyor. Bankanın Genel Müdür Vekili Kerametallah Ahmadzadeh. Bankanın internet sitesinde yer alan bilgiye göre 2010 sonunda toplam aktifleri 315.5 milyon lira seviyesindeydi.

‘Kaddafi’nin mal varlığı konusunda Türkiye’den tam destek görüyoruz’
Libya lideri Muammer Kaddafi’nin mal varlığınını dondurulması konusunda Türkiye’yle ortak bir çalışma olup olmadığına ilişkin bir soruyu da yanıtlayan Cohen, “Güvenlik Konseyi’nin Muammer Kaddafi ve Libya Merkez Bankası’nın yurtdışındaki mal varlıklarını dondurma kararlarını Türk yetkililerle görüştük. Hükümet yetkilileri Güvenlik Konseyi kararını tamamen desteklediklerini açık bir şekilde ifade ettiler” dedi. Cohen, Türk bankalarından da buna uyacakları yönünde güvence aldıklarını ekledi.
ABD yönetiminin Suriye’ye yönelik mali yaptırım uygulama konusunu da genel hatlarıyla ele aldıklarını belirten Cohen, “Bu konuda atılabilecek adımların detaylarına girmedik. Yaptırımlar çok taraflı olduğunda daha etkilidir. ABD Suriye’ye yönelik yaptırımlar konusunda bir adım atacak olursa elbette müttefiklerimizin de benzer adımlar atıp atmayacağına bakarız” dedi.

700 kişiyle dünyayı izliyor
Kıdemli bir Hazine Bakanlığı çalışanı olan David Cohen, 25 Ocak’ta ABD Başkanı Barack Obama tarafından şu an yürüttüğü göreve atandı. Cohen’den önce bu görev Stuart Levey tarafından üstlenilmişti. Levey, geçen yıl Türkiye’de TBB ve hükümet yetkilileriyle İran yaptırımlarını görüşen isimdi. Aynı zamanda ABD yönetiminin İran’a yönelik son yaptırımlarının da mimarı olarak biliniyordu. Cohen ise Türkiye’ye ilk ziyaretini önceki gün ve dün gerçekleştirmiş oldu. Cohen’in sorumluluk alanında İran yaptırımlarının yanı sıra El Kaide ve Kuzey Kore’ye finansal desteğin engellenmesi de bulunuyor. Cohen’e bağlı 700 Hazine çalışanı tüm dünyada yasadışı finansal hareketleri izliyor.

Ekimde de gelmişlerdi
Cohen’in gerçekleştirdiği, ABD yönetiminden bir ismin Türkiye’ye bu konuda gerçekleştirdiği ilk ziyaret değildi. Ekim ayında Cohen’in üstü, Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı Stuart Levey beraberinde bir heyet Ankara ve İstanbul’a gelerek Türkiye Bankalar Birliği’ne, “İran’la iş yaparsanız sizi cezalandırırız” mesajı vermişti. ABD’nin İran’la iş yapmaları halinde Türk bankacılık sistemini tehdit eden yaptırımlarının başında yurtdışındaki bankalar ile muhabirlik ilişkilerini dondurmak, yurtdışı varlıklarına el koymak, sendikasyonlarını durdurmak, para cezası, yurtdışı seyahatlerinde Türk bankacıları terör finansmanına aracılık suçu ile tutuklamaya kadar yaptırımlar yer alıyor.