Brezilya’da elektrik sıkıntısı

Gelişmekte olan ülkeler arasında yer alan Brezilya’da, yaklaşık 60 milyon insanın saatlerce elektriksiz kalması, ülkede elektrik şebekesinin güvenilirliği ve hızlı büyüyen ekonominin elektrik ihtiyacının karşılanması konusunda kaygılara yol açtı.
Enerji Bakanı Edison Lobao, salı gecesi şiddetli yağış, yıldırım ve şiddetli rüzgar nedeniyle önemli bir yüksek voltaj elektrik nakil hattında kısa devre meydana geldiğini, bunun da otomatik güvenlik mekanizmasının bir parçası olarak diğer iki hattın devre dışı kalarak 4 saat süren elektrik kesintisine yol açtığını söyledi.
Brezilya’nın elektrik enerjisinin yüzde 20’sini karşılayan ve Paraguay sınırında bulunan dünyanın ikinci büyük hidroelektrik santrali İtaipu barajının 25 yıllık tarihinde ilk kez devre dışı kalmasının elektrik kesintisine sebep olduğu belirtilirken, Lobao, sorunun barajdan kaynaklanmadığını ifade etti.
Lobao, “Sorun sadece elektrik nakil hatlarıyla ilgili” dedi.
Elektrik kesintisinin 26 eyaletten 18’ini etkilediği, 4 saat süren
kesintiden 60 milyon insanın elektriksiz bıraktığı ve ayrıca Sao Paulo kentinde 7 milyon kadar insan su hizmetlerinden yararlanamadığı belirtildi. Elektrik enerjisinin tamamını İtaipu barajından karşılayan komşu Paraguay da tamamıyla karanlığa mahkum olurken, kesinti sadece 15 dakika sürdü.
Uzmanlar, Latin Amerika’nın en büyük ekonomisindeki bu kesintinin, elektrik sistemine yeterli yatırımın yapılmadığını gösterdiğini ve bunun büyüyen ekonominin ihtiyacını karşılama konusunda sıkıntı yaratacağı yorumunu yaptılar. Ayrıca, Brezilya’nın 2014 Dünya Kupası ve 2016 yılında Olimpiyat Oyunları’na hazırlanması da elektrik kesintisiyle ilgili bazı soruları gündeme getirdi.
Ancak Brezilya’nın, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne verdiği garantiler arasında, bu tür sorunların önüne geçmek için 2016 Olimpiyat Oyunları’na ev sahipliği yapacak Rio de Janerio’nun elektrik sisteminin ülkenin elektrik sisteminden ayrılması bulunuyor. Rio de Janerio, oyunlar sırasında doğrudan kendi elektrik enerjisini karşılayacak.

ALTYAPI SIKINTISI
Brezilya enerji danışma şirketi Plankc E’de görevli mühendis Patrizia Tomasi, enerjide altyapı konusunda mutlak bir başarısızlık olduğunu söyledi. Tomasi, “Bu gördüğümüz sadece başlangıç. Bu durumu düzeltmek için daha fazla yatırıma ihtiyaç var. Dev gibi büyük İtaipu barajımız var, ancak bütün enerjiyi nakledecek hatlarımız yok” diye konuştu.
Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ise, 2003 yılında göreve geldiğinden bu yana hükümetin elektrik şebekesini düzeltme konusunda yeterli çalışmayı yapmadığı eleştirilerine karşı çıktı. Lula da Silva, “Yedi yılda, son 130 yılda yapılan elektrik nakil hatlarının yüzde 30’unu inşa ettik. Elektrik üretimi sıkıntısı yok ve sorun elektrik nakil hatları eksikliği değil” dedi.
Enerji Bakanı Lobao da Silva hükümetinin 2003 yılından bu yana elektrik nakil hatlarına yaklaşık 13 milyar dolar ve trafolara 4,7 milyar dolar yatırım yaptığını belirtti.
Lobao, 2003 yılında 50 milyon insanın karanlıkta kaldığı ABD’nin doğu kıyıları ve Kanada’daki elektrik kesintisini gidermenin bir gün aldığına işaret ederek, Brezilya’da elektrik sisteminin güçlü olduğunu savundu. Lobao, İtalya ve Japonya gibi diğer ülkelerde de uzun süreli elektrik kesintileri olduğuna dikkati çekti.
Brezilya’da 1985 yılından bu yana en az 4 kez ciddi elektrik kesintisi olurken, bu durumdan İtaipu barajındaki enerjiyi nakledecek yeterli elektrik nakil hatları olmaması sorumlu gösterildi.
Brezilya’da elektrik kesintisi konusunda en kötüsü Sao Paulo eyaletinde bir trafoya yıldırım isabet ettiği 1999 yılında olmuş, 97 milyon Brezilyalı 5 saat karanlığa gömülmüştü.