Enflasyonda korkutan ‘eksi’

Krizle gerileyen talebin, fiyat artışlarını dizginlemesi nisanda da sürdü. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre nisanda tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) yüzde 0.02, üretici fiyatları endeksi (ÜFE) yüzde 0.65 arttı.
TÜFE ve ÜFE’deki aylık artış beklentilerin altında kalırken yıllık bazda ÜFE uzun yıllardan sonra ilk kez eksiye indi. Yıllık bazda ÜFE yüzde -0.35 olurken, martta yüzde 7.89 olan yıllık TÜFE de keskin bir düşüşle yüzde 6.13’e indi.

Uzmanlara göre ‘riskli’
Yılın ilk dört ayında, TÜFE yüzde 1.07, ÜFE yüzde 2.35 artış gösterdi. Nisan itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 9.98, üretici fiyatlarında yüzde 10.65 oldu.
Uzmanlar, üretici enflasyonunun yıllık bazda eksiye dönmesinin bir risk sinyali olarak algılanması gerektiğini söyledi.
Talebin çok düşük seviyelere gerilemesinin ve emtia fiyatlarının geçen yıla göre neredeyse üçte bire inmesinin üretici fiyatlarını düşüren etkenler olduğunu belirten uzmanlar, bu süreçte yıllık bazda eksi enflasyon görülmesinin deflasyona dönük bir öncü sinyal olarak algılanabileceğini söyledi.
Fiyatların yükselmek yerine gerilemesi olan deflasyonun, şiddetli durgunluğu beraberinde getirdiğini vurgulayan uzmanlar, deflasyon başladı demek için TÜFE’de de eksi rakamlar olması gerektiğini ancak, genel ekonominin küçüldüğü bir ortamda verilerin de son derece önemli olduğunu kaydetti.
Uzmanlar, deflasyon sürecinde faiz politikalarının da etkili olmayabileceğini söyledi.
Merkez Bankası geçen hafta yıllık enflasyon tahminini yüzde 6’ya çekmiş ve enflasyonun seyrine bağlı olarak faiz indirimlerine devam edebileceğini açıklamıştı.

‘ÜFE’ye güvenmiyorum’
Ekonomist Ege Cansen nisan enflasyonunu şöyle yorumladı:
“Türkiye gibi çok yüksek enflasyonun yaşandığı bir ülkede yıllar sonra ÜFE’nin eksi çıkması deflasyon olarak yorumlanabilir. Ancak, teknik olarak Türkiye için doğrudur, başka ülkeler için doğru değildir. Bir enflasyonu deflasyon olarak tanımlamak için üretici değil, tüketici fiyatları baz alınır. Ancak, bu iki endeks birbiri için öncü gösterge olabilirler. ÜFE’deki düşüşü gelecek aylarda da TÜFE’de izleyebilir. Ancak, bu ÜFE’ye güvenmiyorum. Bu düşüşler döviz kurlarına ve devlet fiyatlamalarına çok duyarlı.”

Tüketici enflasyonunun artı çıkmasında yeni sezon nedeniyle yüzde 10.95 artış gösteren giyim ve ayakkabı önemli rol oynadı. Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları yüzde 0.35, konut fiyatları yüzde 1.04, ev eşyası fiyatları yüzde 2.31, ulaştırma fiyatları yüzde 1.70 azaldı.
Fiyatlar alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.02, sağlıkta yüzde 2.20, haberleşmede yüzde 0.28, eğlencede yüzde 1.10 arttı. Yıllık enflasyon gıdada yüzde 7.70, alkollü içecek ve tütünde yüzde 7.11, konutta yüzde 14.44 oldu. Giyim ve ayakkabı fiyatları ise yıllık bazda yüzde 0.31 azaldı.

ÜFE, tarımla yükseldi

Sektörler bazında bakıldığında sanayide ÜFE artışı yüzde 0.08, tarımda yüzde 3.27 oldu. İmalat sanayiinde fiyatlar yüzde 0.48 artış gösterdi. Madencilik yüzde 0.75 artış, elektrik, faz ve su yüzde 4.25 düşüş gösterdi.
İmalat sanayii alt dallarında gıda, giyim, basın-yayım, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri, ana metal sanayi, metal eşya, elektrikli makineler, motorlu kara taşıtları, diğer ulaşım araçları, mobilya fiyat artışı gördü.
Tütün ürünleri fiyatları ise değişmedi.

Zam şampiyonu gazete

Nisan ayının zam şampiyonu gazete olurken, patlıcan, fiyatı en fazla düşen ürün oldu. Nisanda, gazetenin fiyat yüzde 23.35, kadın gömleğinin fiyatı yüzde 18.89, kadın ayakkabısının fiyatı yüzde 14.73 arttı.Fiyatı yüzde 47.41 patlıcanı yüzde 41.07’yle sivribiber, yüzde 23.51 salatalık, yüzde 10.86’yla mücevher izledi.