Güler: Yatağan'ı kapatmayacağız

Güler, Milliyet'e, Yatağan Termik Santralı hakkında 1993'te üç, 1994'te ise bir dava açıldığını söyledi. İç hukuk sürecinde önce yürütmeyi durdurma, ardından iptal kararlarının verildiğini anımsatan Güler, karar düzeltme başvurularının da mahkeme tarafından reddedildiğini kaydetti. Güler, "O dönemin hükümetleri 'kamu yararı vardır' gerekçesiyle termik santralın çalışmasına devam kararı aldı. Mahkeme kararları uygulanmadı. Bunun üzerine sivil toplum kuruluşları da AİHM'ye başvurdu. AİHM'de Türkiye'nin aleyhine karar verdi" diye konuştu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Türkiye'nin, Danıştay'ın "faaliyetini durdurun" kararı uygulanmadığı için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) 10 bin dolarlık tazminata mahkum olmasına yol açan Yatağan Santralı'nın kapatılmayacağını açıkladı. AİHM kararı sonrasındaki sürecin Dışişleri Bakanlığı'nca takip edileceğini belirten Güler, tazminatın ödenip ödenmemesi veya diğer işlemlerin de Dışişleri Bakanlığı'nın yetkisinde yürütüleceğini kaydetti.Güler, AKP iktidarında göreve gelir gelmez termik santralın gaz arıtma bacalarına filtre takılması için ihale yaptıklarını dile getirirken, şunları söyledi:"Ancak ihaleyi kazanan firma ile bazı problemler çıktı. Firma tahkime başvurdu. Biz çevre duyarlılığımız itibarıyla firma ile anlaşmazlığı giderdik. Ceza da kestik. Bacalara gaz arıtma filtrelerini taktık. Çevre için bir tehlike söz konusu değil. Herhangi bir risk de söz konusu değil. Dolayısıyla çalıştırmaya devam edeceğiz, Yatağan'ı kapatmayacağız." Güler, Yeniköy ve Kemerköy Termik santrallarında da çevre açısından aynı önlemlerin alındığını ve çalıştırma kararının bu santrallar için de geçerli olduğunu kaydetti. Dışişleri takip edecek Yatağan Termik Santralı'nın kapatılması konusunda yargı kararlarını yerine getirmediği için AİHM tarafından tazminata mahkum edilen Türkiye, kararın gereğini yerine getirip getirmediği konusunda Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nce denetlenecek. Komite, ödediği tazminattan sonra da santralın kapatılmaması konusundaki yargı kararını yerine getirmediğini saptarsa, Türkiye'ye yönelik bir yaptırım uygulanmasını kararlaştırabilecek. Komitenin, uyarılarda bulunma ve bunları AB'nin hazırlayacağı raporla yansıtma, böylelikle, üyelik görüşmelerini etkileme gibi olanakları bulunuyor. Komite, Avrupa Konseyi'ndeki Türk milletvekillerinin oyunu askıya almaktan, olayı yeni bir tazminat konusu yapmaya kadar çeşitli yaptırım kararları da verebiliyor. Öte yandan 1998'de iktidarda bulunan DYP - RP koalisyon hükümeti döneminde alınan kararla faaliyetlerini sürdüren Yatağan Santralı'nın geçen sürede kapatılmaması, her hükümet açısından ayrı ayrı yargı kararlarını uygulamama gibi bir sonuç doğurmayacak. AİHM, aldığı kararla dönemin hükümetinin eylemini "hukuka aykırı" buldu. Ancak bu hukuka aykırılık yeni saptandığından sonraki hükümetleri etkilemeyecek. AİHM kararından sonra da Danıştay kararı uygulanmazsa, hukuka aykırılığın devam ettirildiğine yönelik açılacak yeni davalarla Türkiye yeniden tazminata mahkum ettirilebilecek. Avrupa Konseyi denetleyecek Üç termik santral toplam elektriğin yüzde 10'unu üretiyor Türkiye'de üretilen büyük çoğunluğu termik santrallardan sağlanıyor. Termik santralların toplam elektrik üretimi içindeki payının 2004'te 2003'e göre biraz gerilediği ancak bu yıl yine 2003'teki seviyelerine yaklaştığı gözleniyor. 2003'ün son çeyreğinde Türkiye'de üretilen toplam elektriğin yüzde 78.80'i termik santrallardan sağlandı. Bu oran 2004'ün aynı döneminde yüzde 76.11'e, 2004 yılı 12 aylık ortalamada da yüzde 69.19'a geriledi. Bu yılın ilk çeyreğinde ise termik santralların toplam elektrik üretimi içindeyi payı yüzde 75.47'ye yükseldi. Oranın 2004'ün ilk çeyreğinde yüzde 63.40 olduğu göz önüne alınırsa 12 puanın üzerinde bir artış oluduğu görülüyor. 2005 ilk çeyrekte hidrolik santrallardan sağlanan elektrik enerjisinin toplam içindeki payı yüzde 24.49, rüzgar santrallarının payı ise onbinde 4 oldu. Türkiye'de ilk çeyrekte, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.6'lık artışla toplam 39 bin 188 GWh elektrik üretildi. Kemerköy (Gökova), Yatağan ve Yeniköy termik santrallarının kurulu gücü, termik santralların toplamı içinde yüzde 12.8'e, kapasitesi ise yüzde 12.7'e denk geliyor. Bu üç santral, Türkiye'de üretilen toplam elektriğin yüzde 10.7'sini sağlıyor. Tek tek bakıldığında ise bu santralların toplam elektrik üretimi içindeki payı şöyle: Kemerköy (Gökova) yüzde 4, Yatağan yüzde 4 ve Yeniköy yüzde 2.7. Bu üç termik santral da linyitle çalışıyor.Termik santrallar kullandığı yakıta göre incelendiğinde yüksek payın doğalgaz santrallarında olduğu ortaya çıkıyor. 2004 ilk çeyrekte doğalgaz santrallarının ürettiği elektriğin payı, toplam elektrik üretimi içinde yüzde 38.62 iken bu yıl ilk çeyrekte bu oran yüzde 44'e çıktı. Doğalgazı, kömür izliyor. Linyit santrallarının 2004 ilk çeyrekte yüzde 11.14 olan payı bu yıl aynı dönemde yüzde 17.86'ya, taşkömürü santrallarının payı ise sırasıyla yüzde 6.75'ten yüzde 7.49'a çıktı. Aynı dönemde fuel oil santrallarının payı yüzde 5.56'dan yüzde 4.84'e geriledi. Nafta, LPG ve jeotermal enerji ile elektrik üretimi ise yine termik sınıfında yer almakla birlikte payları yüzde 1'in altında kalıyor.Türkiye'de toplam 29 adet termik santral bulunuyor. Bunların yedisi doğalgazla, 12'si linyitle, biri taşkömürüyle, altısı fueloille, ikisi motorinle, biri de tabii buharla çalışıyor. En yüksek kurulu güce sahip olan termik santral, 1.432 MW'lık kurulu gücüyle Bursa'daki doğalgaz çevrim santralı. Onu, 1.360 MW'la Kahramanmaraş'taki Afşin Elbistan linyit santralı, 1.350 MW'la İstanbul Ambarlı'daki ve 1.200 MW'la Kırklareli Hamitabat'taki doğalgaz santralları izliyor. Yakıt cinsi Net üretim (GWh) Birim maliyet (Cent/kwh)Taş kömürü 2025,9 4.5Linyit 17119,6 3.4Fuel oil 4004,8 4.2Motorin 860,0 17.2Doğalgaz 17395,9 4.3 Termikte en ucuz elektrik linyitten