Haklı Kadın’ı Avrupa’ya anlattık

İtalyan Senatosu’nun Başkan vekili ve Radikal Parti’nin kabına sığmaz politikacısı Emma Bonino, International Crisis Group’un toplantısına katılmak için önceki gün İstanbul’a geldi. Ve daha havaalanından şehre bile inmeden, Haklı Kadın Platformu üyeleriyle Hürriyet’te biraraya geldi.
Bizler Bonino’ya, kadınlara siyasette daha fazla yer açmak için kurulan ve çok sayıda kadın STK’yı çatısı altında toplayan Haklı Kadın Platformu’nu anlattık ve 1976’dan beri İtalyan Parlamentosu’nda olan çok deneyimli bir kadın politikacı olarak, kendisinin tavsiyelerine kulak verdik.
Bonino’yu ben 90’lı yılların ortasında, Avrupa Birliği’nde tüketicinin korunması, gıda güvenliği, çocuk ve halk sağlığı bölümünden sorumlu AB Komiseri olarak tanımıştım. Sonraki yıllarda her karşılaştığımda da hep, politikacıdan çok sıkı bir aktivist olduğu duygusuna kapılmışımdır.

Hemen sahiplendi
Önceki gün Hürriyet’te birlikte 5 çayı içerken de farklı olmadı. Haklı Kadın Platformu’nun fikir annesi olan Hürriyet Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Vuslat Doğan Sabancı’dan, çalışmalarımız hakkında bilgi alan Bonino, bizim platformu derhal sahiplendi ve destek vermek için harekete geçti:
“Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Viviane Reding’in 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’ndeki konuşmasından yararlanabilirsiniz. AB İçişleri Komiseri olan İsveçli politikacı Cecilia Malmström’le de görüşebilirsiniz. 9 Mayıs Avrupa Günü’nde Türkiye’de yapılacak konuşma metinlerinde, kadınlara hayatın her alanında yer açılması konusuna vurgu yapılmasını sağlayabilirsiniz. Siz bana Platformu tanıtan kısa bir not yazın.
Ben de Haklı Kadın Platformu’nu, internet üzerinde en geniş çevreye yaymaya çalışayım...” Haklı Kadın Platformu’ndan toplantıya işkadını Leyla Alaton, Hürriyet İcra Kurulu Üyesi Tijen Mergen, KAGİDER eski Başkan Yardımcısı Ayla Sevand, Türk Hukukçu Kadınlar Derneği Başkanı Ayşen Önen ve Hürriyet Kurumsal İletişim Koordinatörü Emel Armutçu katıldı.

Metresler, sekreterler...
Bakmayın siz Bonino’nun 35 yıldır Parlamento’da olmasına... Aslında kadınların siyasete katılımı açısından İtalya’da da durum yürekler acısı; % 10-11 gibi bir oran. AB içinde Malta’nın ardından, sondan ikinciymişler. 12 Haziran seçimlerinden sonra TBMM’de kadın temsili açısından İtalya’yı geride bırakacağımıza kuşku yok. Üstelik AB üyesi bile değilken... Bu arada bizim sıkı aktivist Bonino, partilerde kadın kotasına hiç sıcak bakmıyor. Nedeni de İtalya’daki deneyimleri. Elbette İskandinavya da olduğu gibi kotanın mükemmel işlediği ve sonuç alındığı ülkeler de var.

Kota, parti yönetimine
Ancak Bonino’nun gözlemlerine göre, erkek egemenliğindeki partiler, kadın kotasının etrafından dolaşmanın yolunu hemen buluyorlar. Yasa gereği listelere kadınları koysalar da, bu kadınlar çoğu kez siyasetçilerin metresleri ya da sekreterleri oluyor. Seçim bittikten sonra da o kadınlar istifa edip, yerlerini alttan gelen erkekler alıyor.
Bonino bu nedenle eğer kota gündeme gelirse, “liste kotası” olarak yasallaşmasına izin vermememiz ve mutlaka “seçilmiş kotası” olması konusunda bizleri uyardı. O takdirde metresleri koyup, sonradan istifa ettirmek mümkün olmuyormuş. Herkes seçildiği yerde oturmak durumundaymış.
Bonino aday listelerinde kotaya karşı, ama parti üst yönetimlerinde mutlaka kadın kotası konmasını istiyor. Ve partilerin üst karar mercilerinde yeterince kadın olduğu takdirde, aday listelerinde de metresler ve sekreterlerin yerini liyakatli, kendini kanıtlamış kadınların alabileceğine işaret ediyor.

Emma Bonino: Medyaya baskı kaygı verici
Yıllardan beri Türkiye’nin AB üyeliğinin ateşli savunucusu olmuş Emma Bonino’yu bulup da son durumu sormamak olur mu? Tam biz soralım derken Bonino kendiliğinden lafı açıp endişelerini dile getirdi:
“Biliyorsunuz ben hep Türkiye’nin AB’ye üye olmasını savundum. Ancak bu hedeften giderek uzaklaşılıyor. Gerek AB; gerekse Türkiye farklı yollara saparak birbirlerinden ayrılıyorlar. AB, çıkışı olmayan bir yolda, ama Türkiye’de iyi yönde ilerlemiyor maalesef. Özellikle de son dönemde medya üzerindeki baskılar, gazetecilerin tutuklanması... Hükümetiniz biraz otoriterizme mi kayıyor? Acaba bu sertleşme, seçimlere kadar bir taktik mi? Yoksa seçimlerden sonra da devam eder mi? Umarız seçimlerden sonra ortam yumuşar.”