Haksız verginin iadesinde Maliye’nin faiz oyunu

Mükelleften haksız olarak yapılan tahsilatı faizi ile iade etmek için tebliğ hazırlayan Maliye Bakanlığı, vatandaşa iade edeceği parayı, daha düşük faiz oranına sahip olan tecil faiziyle ödeyecek.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in talimatıyla hazırlanan ve Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere Başbakanlık’a gönderilen 418 sıra numaralı Vergi Usul Tebliği, daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen mevzuatın yerine uygulamaya konulacak.
Alacaklarına yüksek faiz uygulayan, haksız tahsilatın iadesine ise düşük faiz uygulamaya hazırlanan Maliye’nin yeni tebliğine de dava açılması gündeme gelebilecek.

Süre nedeniyle iptal edilmişti
2011 yılı başında Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 112’nci maddesine 4369 sayılı torba kanunla eklenen 4 numaralı fıkrayla, mükelleften haksız olarak yapılan vergi tahsilatının faizi ile iadesi hükme bağlanmıştı. Kanuna eklenen maddeye göre, haksız olarak tahsil edilen vergi mükellefe 3 ay içinde iade edildiğinde iade tutarına hiçbir faiz işletilmiyordu.
Üçüncü aydan sonra yapılan iadelerde ise mükellefe iade tutarının yanısıra 3’üncü aydan başlayarak tecil faizi işletiliyordu. Anayasa Mahkemesi, 3 aylık faizsiz ödeme süresinde mükellefin kaybı olduğu gerekçesiyle, kanunun bu maddesini iptal etmişti.

İade süresi ‘iyileştirildi’
VUK’un 112. Maddesi yeniden düzenlenerek 15 Haziran 2012’de yürürlüğe girdi. Yeni tebliğ bu maddenin uygulamasına dönük olarak hazırlandı ve Başbakanlık’a gönderildi. Yeni tebliğde, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı dikkate alınarak, haksız verginin vatandaşa iade süresinde iyileştirmeye gidildi. Ancak yeni tebliğde de süre konusunda yine dava konusu olabilecek bir düzenleme getiriliyor. Haksız tahsilatın mükellef hatasından kaynaklanması halinde tecil faizi, mükellefin talep tarihinden iade tarihine kadar hesaplanacak ve bu miktar vatandaşa iade edilecek. Haksız tahsilatın Maliye’den kaynaklanması durumunda ise tahsil tarihinden mükellefe ödeme tarihine kadar faiz işletilecek.

‘Yeni düzenleme de Anayasa’ya aykırı’
Erdoğan Sağlam BDO Denet Bağımsız Denetim Ortağı
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararıyla oluşan hukuksal boşluk yeni düzenleme ile dolduruldu. Ancak yeni düzenlemenin iptal gerekçelerine tam olarak uygun olduğu söylenemez. Fazla veya yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanması halinde düzeltmeye ilişkin müraacaat tarihinden itibaren faiz ödenecek olması Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararında belirtilen gerekçeler ile Anayasa’nın 2 ve 35’inci maddelerine aykırı. Çünkü mükellefin hatasından da kaynaklasa, fazla veya yersiz yapılmış tahsilat Hazine’ye intikal etmiştir. Fazla veya yersiz ödemede bulunan kişi faiz gelirinden mahrum kalmış ve mülkiyet hakkı çiğnenmiştir.
Ayrıca, yeni düzenleme ile mükellefe sınırlı bir şekilde tecil faizi oranında faiz ödenmesine de imkan tanımmış. Bilindiği gibi tecil faizi gecikme faizine nazaran daha düşüktür. Bu durum Anayasa’da öngörülen eşitlik ve adalet ilkelerine aykırıdır.