Irak’ta fırsata gitti

Shwan İbrahim Taha uzun yıllar boyunca, dünya finans piyasasına yön veren Mark Mobius, George Soros gibi isimlerin milyar dolarlık fonlarını yönetti. Şimdilerde Irak’taki fırsatları yakalamak için Irak’ta kendi aracılık şirketini kurdu. İlkbahar anlamına gelen Rabee Securities isimli şirketi Irak borsanının önde gelen kurumlarından.
İstanbul’da ise Irak, Türkiye ve bölgedeki yatırım fırsatları üzerine odaklanmış bir firma olan Melak Yatırım’ın sahibi. Şirket yerli ve yabancı firmaların yatırımlarına rehberlik ediyor.
Özellikle yabancılar Irak borsasındaki alım-satımlarını, bu şirket üzerinden gerçekleştiriyor.
Taha, şu anda 94 şirketin işlem gördüğü 3 milyar dolarlık piyasa büyüklüğüne sahip Irak borsasının birkaç yıl içinde ‘patlama’ yapacağını düşünüyor. O nedenle Irak’taki pozisyonunu şimdiden almış.
Irak asıllı Shwan Taha’yı bizden biri yapan en önemli özelliği ise eski Dışişleri Bakanı İsmail Cem’in kızı İpek Cem’le evli olması. Olaylara Türkiye’nin önündeki fırsatlar penceresinden bakıyor. Taha, Milliyet’in sorularını yanıtladı.
Obama’nın önlem paketi açıklandığı halde henüz tünelin sonundaki ışığı görebilmiş değiliz... Amerika borsalarının yanı sıra küresel piyasalar da kan kaybetmeye devam ediyor. Sizce neden çözüm bulunamıyor?
Uluslararası bankaların bilançoları çok kötü durumda ve kimse gerçek kayıpları bilmiyor. Gidin New York’a mesela hiç kimse hiçbir malın yanına yanaşmıyor. Tüketici neden satın almıyor, çünkü 50 yaşlarındaki Amerikalı bir çiftin bir zamanlar 1 milyon dolar eden emeklilik planı şu anda 300 bin dolar değerine düşmüş durumda. Ocak ayında 600 bin kişi işini kaybetti. Şu anda onaylanmış paketin hacmi 800 milyar dolar. Bu paketin ABD’de iş olanakları yaratması öngörülüyor. Ama bunun tüm sorunları çözeceğine inanan çok fazla insan da yok.
AKP hükümeti Orta Doğu ülkeleriyle ilişkileri ön plana çıkardı. Orta Doğu ülkelerinden Türkiye’ye para geleceğini söyleyebilir misiniz?
Bugün için Körfez ülkelerinin kendileri paraya gereksinim duyuyor. Suudi Arabistan, Dubai, Umman... Hepsi de koskoca yatırımlara imza atmışlardı. Oysa petrol fiyatları 30-35 dolarken bu yatırımları gerçekleştirmeleri imkânsız. Bu da bir sürü parayı salt kendi işlerinde harcamalarını gerektiriyor. Şimdi mesele bu şartlarda Türkiye’ye para vermeyi isteyip istemeyecekleri. Ayrıca oralarda da bankacılık sistemi darboğazda.
Irak’ta borsa konusunda, yatırım yapmanın yolları nelerdir? Ne gibi beklentiler var?
Bugün bütün yabancılar Irak borsasına yatırım yapabiliyorlar. İşlem yapmak zor değil. Mesele, Irak borsasının henüz çok küçük olması. Türk borsası gibi değil. İnsanların “Al! Sat! Al! Sat!” dediği bir yer değil. Yabancılar için sürekli al - sat yaparak kâr etmek mümkün değil. Gireceksin, alacaksın ve bekleyeceksin. İyi şirketlerin kağıtlarını alacaksın, sonra da durup büyümelerini bekleyeceksin. Bugün Irak borsası, Türk borsasının 20 yıl önceki durumuna benziyor. Tam şeffaf diyemeyiz. Bilgi almak, insanlara güvenmek çok zor. Borsaya yatırım yaparken güvenmek de gerekir.
Türkiye’de bir aracı kurumdan satın alınabiliyor mu?
Hayır, Bağdat’ta ISX’e (Iraq Stock Exchange) kayıtlı bir aracı kuruma gitmek gerekir. Biz bile henüz Türkiye’den aracı kurumlarla çalışmıyoruz ama çalışmayı arzu ederiz. İngiltere, ABD, Körfez, Dubai, Güney Amerika bizim aracılığımızla Irak borsasına yatırım yapıyor.
Türkiye’de çok bilen yok. Halbuki bu yıl yüzde 15 yükselişteyiz. Irak borsası şu anda çok küçük. 94 şirket işlem görüyor. 3 milyar dolarlık piyasa değeri var. Haftada üç gün, günde iki saat açık. Şirketlerin üçte ikisi bankalardan oluşuyor. Manuel sistem vardı, şimdi elektronik sisteme geçecek. Yabancı yatımcının yatırımına açık, mevzuat buna uygun. Gelişen bir borsa.

Shwan İbrahim Taha kimdir?
Shwan İbrahim Taha, İstanbul merkezli Melak Yatırım’ın kurucusu ve yönetici ortağı. Aynı zamanda, Bağdat’ta kurulu ve Irak borsasına kayıtlı Rabee Securities’in Yönetim Kurulu Başkanı. Taha, 1997 - 2006 yılları arasında Mark Mobius’un gelişmekte olan pazarlar ekibi bünyesinde dünya genelinde 700 milyar dolarlık varlık yöneten Franklin Templeton Şirketinde yöneticilik yaptı. 2006 yılında New York merkezli Soros Fund Management’ın İstanbul’daki fon yönetimi ofisinin kuruluşunda görev aldı. 2007’de ise kendi şirketi Melak Yatırım’ı kurdu.

Irak Borsası hızlı yükseliyor

‘Irak’ta Türk’ten çok Çinli var’
Irak’ta hangi sektörlerde fırsat var?
Temel sektör bankacılık. Pazarın üçte ikisini kaplar. Altyapıya yönelik yatırımlar tarım, enerji, finans, çimento bence güzel fırsatlar sunuyor. Türkiye’de bankacılık çok gelişmiş bir sektör. Türkler burada bankacılık yapmalı, şubeler açmalı. Ama baktığınızda bütün Türk bankaları Türk Cumhuriyetlerine, Romanya’ya gidiyor. Tabii oralara gitsinler ama yanı başlarındaki kazanca da dönüp baksınlar. Irak’ta çok az Türk işadamının olduğunu görmek beni üzüyor. Irak’ta Türk’ten çok Çinli işadamı var. Irak’ın her yerinde Çinliler geziyor artık. Irak’ta büyük fırsatlar var.