Johnnie Walker artık Türkiye’de yürüyemiyor

İçki ithalatçılarına kesilen cezanın ardından Türkiye pazarında sıkıntı yaşayan hatta sorunun çözümü için İngiltere eski Başbakanı Tony Blair’den yardım isteyen dünyanın en büyük içki üreticilerinden İngiliz Diageo, Türkiye’ye temmuzdan bu yana ürün getiremiyor. Başta J&B ve Johnnie Walker olmak üzere dünyaca ünlü viski markalarını elinde bulunduran şirketin Baileys, Blossom Hill, Jose Cuervo gibi içkileri ithal edilemiyor. Stoklar tükendiğinden market raflarında bu ürünler bulunmuyor.
Yaşananların temelinde şirketin 6 yıldır devletle yaşadığı sorunlar ve 500 milyon doları bulan davalar yatıyor. Davalar sürerken 3 yıllık geçici ithalat belgeleriyle Türkiye pazarına ürün girişi yapan şirket, ithalat izninin dolması sebebiyle son mal girişini temmuz ayında yaptı.
Türkiye’de en çok satan viskiler arasında bulunan J&B’nin olmayışı pazarda paralel ticaret ve kaçak mal girişinin artacağı endişesi yaratıyor.

Kaçağa yol açabilir
Sektör temsilcilerinden yetkili bir isim, “Sorunun çözülmemesi halinde kaçak mal ve paralel ticareti artacak. Önemli ve alışılagelmiş markaların olmaması sınırlardan giren ve neredeysse içki taşıyan araçlar gibi bu gibi durumların artması muhtemel duruyor” diyor.
Davaların sona yaklaştığını ancak yekünün yüksek olmasının firma için olumsuzluk teşkil ettiğini ifade eden yetkili şunları kaydediyor: “Sonuçlar ne olur bilinmez, ancak ya marka ithalata devam edecek, ya da yeni çıkan af kapsamına alınabiliyorsa bundan yararlanacak. Markaların Türkiye’ye yeni bir distribütörle girmesi için en az 1.5 yıl gerekiyor. Çünkü oluşturulması gereken prosedürler çok fazla. Şartların oluşturulması titiz çalışma içeriyor. Tabi her ürünün ikamesi var. Bulunamayan markaların eş değerlerinin de pazar payı artacaktır.”
Sektör oyuncuları Diageo için Türkiye pazarının hayati önem taşımadığını ancak yer almak istedikleri bir pazar olduğunun altını çiziyor.

SORUN NEDEN KAYNAKLANIYOR?
Ceza sonrası Blair devreye girmişti
İngiliz Diageo’nun ürettiği içkilerin arasında Johnnie Walker, J&B, Guinness, Baileys, Cuervo ve Tanqueray gibi markalar bulunuyor. 185 ülkede faaliyet gösteren şirket Türkiye’de “Diageo Türkiye Dağıtım Satış ve Pazarlama A.Ş.” olarak yer alıyor.
Şirketle Gümrük İdaresi arasında ithal malların kıymetlendirilmesi yöntemi ile ilgili anlaşmazlık 6 yıldan bu yana sürüyor. 2003 sonunda gümrük müfettişleri viski ithalatçılarını denetim altına aldı. Ardından “vergi kaybına sebebiyet vermek” tespitiyle bir rapor düzenlendi.
Rapora göre şirketlerin, Duty Free’lere verdiği fiyat, yurtiçine yapılan ithal fiyatından daha yüksekti. Firmalar, iç piyasada satılacak içkiler için daha düşük vergi ödeyebilmek amacıyla ithal fiyatını düşük tutuyordu. Diageo’ya da bu kapsamda 500 milyon dolara yakın fatura çıkarıldı. Şirket buna karşı davalar açtı.