Kenevir rotayı ilaca çevirdi

Duygu Erdoğan / İSTANBUL - Endüstriyel kenevir üretimine yönelik yükselen talep ve üretime yönelik telkinlerin sonuç vermesiyle tıbbi kenevir konusunda da harekete geçildi.  AK Parti Grup Başkan Vekili Leyla Şahin Usta, 29 maddeden oluşan ‘Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni TBMM Başkanlığı’na sunduklarını açıkladı. Şahin Usta, dünyada kenevirin sağlık alanındaki faydaları gözetilerek ilaç etkin maddesi elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliğinin kapsamının tıbbi ürün, sağlık ve destek ürünleriyle kişisel bakım ürünleri elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliği olarak genişletildiğini hatırlatırken, “Bu kapsamda kenevir ham maddesinde bulunan ihtiyacın kontrollü olarak ülkemizdeki üretimden karşılanması amaçlanmaktadır. Söz konusu ürünleri sadece eczanelerde satış yapılmasına izin verilecek” dedi.

Otomotivden ilaca

Kenevir, otomobil sektöründe doğal fiber parçalar, ağaç işleme sanayisi, kenevir talaşından doğal inşaat malzemeleri, ahşap malzeme, kumaş ve kanvas ürünler, gemi halatı, izolasyon malzemeleri, kozmetik ürünler, biyodizel, biyokütle yoluyla enerji üretimi, kenevir yağı, gıda ve yem, kağıt sanayisi, banknot ve sigara kağıdı, çay poşeti gibi çok geniş alanda kullanılıyor.

Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak’ta izinli kenevir yetiştiriciliği yapılabiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı yetkisiyle gerek oldukça farklı şehirler de üretime dahil edilebilecek. Buna göre tüm Anadolu toprakları kenevir ekim ve verimi için uygun özellikte bulunuyor.

Tarım ve Orman Bakanlığınca hazırlanan “İlaç Etkin Maddesi Üretimi Amaçlı Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolüne Dair Yönetmelik” ise geçen yıl yayınlandı. İlaç etkin maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler TMO’ya başvuruda bulunuyor. Buna göre, ilaç etkin maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliğinde ülke toplam kotası 5 bin metrekare yetiştiricilik alanında yıllık 120 bin kök ile sınırlı olacak.

Çalışmalar sonuç verdi

Türkiye’de kenevir üretimi lif ve tohum bazında yıllık 10-15 bin tona yakınken 2001 yılındaki hızlı düşüşle birlikte 2018’e kadar neredeyse sıfırlanıyor. Oldukça sınırlı alanda birkaç bin tonluk üretim kalıyor. Ancak kenevirin kaderi, pek çok sektördeki etkinliğinin bilimsel çalışmalarla da görüldüğü, yeniden global ölçekte dikkat çeker hale gelmesiyle değişti. 2019 yılında ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çiftçilere kenevir ekilmesi telkiniyle birlikte bu alana yönelik yüksek bir talep oluştu. Belli alanlarda üretimine izin verilen kenevirde son 5 yılda hızla yükseklen bir grafik meydana geldi. Buna göre lif ve tohum olmak üzere 2020’deki üretim 280 tonu aşarken; 2023’te bu oran 700 tona, 2024’te ise 1.700 ton üzerine çıktı.

‘Ürüne kadar planlanmalı’

Türkiye’de kenevir çalışmalarının önemli isimlerinden Prof. Dr. Selim Aytaç, dünyadaki gelişmeler ve ilerlemelerden geri kalmamak için Türkiye’nin ilaç sanayisinde de kenevir kullanımına yönelik yapacağı çalışmaların önemli olduğunu söyledi. Güvenliği, takibi sağlandığı sürece üretim alanları konusunda tüm Anadolu topraklarının verimli olduğunu vurgulayan Aytaç, “Hemen her sektörde kullanım alanını biz de dünyada olduğu gibi en iyi şekilde değerlendirmeliyiz. Hem üreticinin, hem ülkenin kazanması için nihai ürüne kadar planlamalarımızı yapmalıyız. Bu şekilde katma değerli bir kazanım elde ederiz” dedi.