KKTC'de iki bankaya el konuyor

Bankalarda parası batan mevduat sahiplerinin hafta başında Meclis'i basmasının ardından gergin günler yaşanan Kıbrıs'ta sular durulmuyor. KKTC Başbakanı Derviş Eroğlu, mali durumlarını düzeltmek için altı ay süre verdikleri Kıbrıs Kredi Bankası ve Kıbrıs Endüstri Bankası'nın durumlarında herhangibir iyileşme olmadığını, bu nedenle çarşamba günü yapılacak Bakanlar Kurulu'nda iki bankayı Mevduat Sigorta Fonu'na devretmeyi düşündüklerini söyledi.

Asil Nadir'in sahibi olduğu Endüstri Bankası ile Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın
dünürü Salih Boyacı'ya ait olan Kredi Bankası'nda usülsüzlükler tespit ettiklerini dile getiren Eroğlu bunları savcılığa intikal ettirileceğini kaydetti. Son günlerde Kıbrıs'taki sendikacılar tarafından eleştirilen Eroğlu Milliyet'e konuştu:

- Banka batıranlara hesap sorulacağına ilişkin söylemleriniz var? Dava açılacağına ilişkin çalışmalar ne aşamada?
- Dört bankayla ilgili dosyalar hazırlandı ve savcılığa sevkedildi. Eylülde bu dosyalar doğrudan doğruya ağır ceza mahkemesine gönderilecek. Dolayısıyla bu bankacılar eylül ayında ağır cezada yargılanacak.

- Dört banka hangileri. Diğer iki banka ne olacak?
Soruşturmaları biten ve savcılığa gönderilen bankalar Kıbrıs Yurtbank, Finansbank, Hürbank ve Everestbank. Kıbrıs Kredi Bankası ve Kıbrıs Endüstri Bankası'na da durumlarını düzeltmeleri için altı ay süre vermiştik. Aradan üç ay kadar bir zaman geçti. Ancak bu bankalar bugüne kadar durumlarının düzeldiğine ilişkin herhangi bir inandırıcı belge sunamadı. Dolayısıyla bunlarla ilgili çarşamba günü yapılacak bakanlar Kurulu'nda bir karar alma durumumuz olacak. Yani bunları da Mevduat Sigorta Fonu'na aktarıp dosyaları savcılığa intikal ettirme gibi bir düşüncemiz var.

- O halde Asil Nadir'in sahibi olduğu Kıbrıs Endüstri Bankası ile Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın dünürü Salih Boyacı'ya ait Kıbrıs Kredi Bankası çarşamba günü tasarruf mevduatı sigorta fonuna geçecek?
- Bize bugüne kadar doğru dürüst bir bankayı kurtarma planı gösteremediklerine göre altı ay beklemek mecburiyetinde değiliz.

- Bankaların limited şirket olması nedeniyle banka sahiplerinin malvarlıklarına el konulamama gibi bir sorun var? Bunu nasıl aşacaksınız?
- Hürbank, Yurtbank, Everestbank ve Finansbank, Merkez Bankası'na yatırması gereken karşılığı yatırmamak için mevduatlarını saklamışlar. Bankalar Yasası'nda bunun karşılığı yedi - on yıl arasında hapis cezası. Bir de mevduatların belli bir kısmını kendi şirketlerine aktarabilirler. Buradaki aşım nedeniyle de 7 yıl hapis cezası vardır. Savcı bunlara göre dosya hazırlıyor.
Bu arada başsavcılığın talimatıyla tapudaki mallara el konulmuştur. Burada da herhangibir tapu muamelesi yapıp da mallarını devredemezler. Bununla ilgili tedbir de alınmıştır.
- Bankazede olsun olmasın KKTC halkı özellikle banka sahiplerine çok kızgın. Görüşme yaptığımız kişiler 'Salih Boyacı banka batırdı ama Astro marketinin inşaatı sürüyor' diyor. Bu mallara da tedbir konuldu mu?
- Dört bankada olduğu gibi bu bankaların malvarlıklarına da tedbir istendi. Dediğim gibi bu iki bankaya da altı aylık süre verildi. Ancak bize en son yaptığı teklif kabul edilir bir teklif değildi. Dolayısıyla Mevduat Sigorta Fonu'na devredilmesinden sonra o bankanın da üzerine gidilecek. Bütün teftişler yapılmıştır. Birçok usülsüzlük mevduat kullanma ve şirketlere para aktarmalar tespit edilmiştir. Dolayısıyla onlar da mahkemenin yolunu tutacaklar.

- Rehabilitasyon şansı var mı yoksa bankalar kapatılacak mı?
Niyetimiz bankaları yüzdürmekti. Ama mevduat sahipleri her ay parasını çekerse bu bankaları yüzdürmek mümkün değil. Güven de kalmadı. dolayısıyla herhalde bu bankalar tasfiye edilecek.
- Sorunlu başka banka var mı?
- Altı ay süre verilenler dışında başka banka şu anda yok.
- PEYAK Bank'taki (Personel Yardımlaşma Kurumu Bankası) sorunlar ne olacak?
- Onlar kendi üyeleriyle anlaşmalar yaptı. Üyeler belli bir süre mevduatlarını çekmeyecekler. Onları ayakta tutabilmek için devlet bütçesinden 5 trilyon liralık bir kaynak aktarıldı.

'Yeni ödeme planı gerek'
Aylık 18'de 1'lik ödeme planına bağlı olarak dört ay ödeme yaptıklarını ancak temmuz ayını ödemesini yapamadıklarını söyleyen Başbakan Eroğlu, "Bu iki bankanın mevduat sahipleri de aynı kategoriye girince onları da bir araya getirip oturup konuşma ve bir ödeme planı yapmamız gerekecek" dedi. Planlarını dört bankaya göre yaptıklarını dile getiren Eroğlu altı bankaya yükselince yeni bir diyalog arayışına gireceklerini kaydetti.
Eroğlu, 45 trilyon lira civarında olan dört bankanın maliyetinin iki bankanın katılmasıyla 120 - 130 trilyon liraya çıkacağını, buna faizlerin de katılması durumunda tutarın 140 - 150 trilyon lirayı bulacağını belirtti.
Bu paranın bir kısmının bankaların verdiği kredilerden ve malvarlıklarından bir kısmının da Fon'dan karşılanacağını söyleyen Eroğlu, Türkiye'den yardım talepleri olduğunu, görüşmelerin sürdüğünü söyledi.

'Boyacı Türkiye'de banka kurmak istedi'
Eroğlu, Denktaş'ın dünürü Boyacı'nın KKTC Maliye Bakanlığı'ndan Türkiye'deki şubeyi bankaya dönüştürmek için yardım istediğini ancak teklifin kabul edilebilir olmaktan uzak olduğu için reddettiklerini belirtti.
Eroğlu, konuya ilişkin şunları söyledi:

"Kıbrıs Kredi Bankası'nın Türkiye'de bir şubesi var. Bunu Türk bankasına dönüştürmek istiyor. Bu bizim elimizde değil. Kendisi Kıbrıs'ta 5 milyon dolar bir kaynak gösterecekti. Bizden istediği, Türkiye'de banka kurmasına burada göstereceği kaynak konusunda yardımcı olmamızdı. Bu mümkün değil. Türkiye'de banka kurmak için, yanılmıyorsam 20 trilyon lira gerekiyor. 20 trilyon lira getirse buradaki bankayı kurtarır. Demek ki elinde para var.O halde buraya getirsin bankayı kurtarsın ve mudileri yollara düşürmesin. "