Meyve-sebzede kayıp yarı yarıya azalacak

Türkiye’de üretilen 50 milyon tona yakın meyve ve sebzenin yüzde 30’u üretim, dağıtım ve tüketim zincirinde kaybediliyor. Bu fire oranı yüzde 40’lara kadar çıkabiliyor. Bu oran aynı zamanda Türkiye’nin yıllık yaş meyve-sebze ihracatının da 4 katına denk geliyor. Meyve-sebzedeki bu kaybı azaltmak için önemli kriterlerin başında ise ‘ambalaj’ geliyor. Bunun için yapılan çalışmalar sonuç vererek meyve-sebzenin ambalajlarla, ayrıca soğuk zincire uygun olarak taşınması kararlaştırılmıştı. Dün Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğde ise ‘ambalaj’ın standartları belirlendi. Buna göre, malların taşınmasında kullanılacak ambalajlar soğuk zincire uygun olacak. Sebze-meyveler alışveriş merkezleri, büyük ve zincir mağazalarda bulunan perakende satış yerlerinde soğutuculu reyonlarda ambalajlarından çıkarılmadan satışa sunulacak. Piyasanın bu yeni sisteme adaptasyonu amacıyla ise 2019 yılına kadar süre tanınacağı ifade edildi.

‘Yarı yarıya azalır’

Konuyla ilgili sosyal medya hesabından bir değerlendirme yapan Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, gıdanın enflasyon üzerindeki etkisini de hatırlatarak, “Gıda Komitesi’nde aldığımız yapısal tedbirler hayata geçiyor. Amacımız yaş meyve ve sebzede fire oranını düşürmek, fiyat oynaklığını azaltmak” ifadesini kullandı.

‘Süreç hızlandırılacak’

Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci ise yaptığı yazılı açıklamada, “Standartların zorunlu uygulamaya konulmasının kısa vadede meslek mensupları üzerinde oluşturacağı maliyet baskısının minimize edilmesi ve geçiş sürecinin hızlandırılmasını teminen standartlara uyumu kolaylaştırıcı teşvik mekanizmalarına ilişkin çalışmalarımız devam etmektedir” ifadelerini kullandı.

Yüzde 30’ları geçen sebze-meyve firesinin yüzde 15’e kadar düşürülebileceğini belirten Antalya Toptancı Haller Şube Müdür Vekili Muharrem Kavurkacı ise hal esnafının bilgilendirildiğini, yeni hallerde ise soğuk hava depolarının oluşturulduğunu söyledi.

‘Ekmek hâlâ ambalaja giremedi’

Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, ‘düzenlemeye değil uygulamaya bakmak lazım’ diyerek ‘ekmek’ örneğini verdi. Cezai yaptırımlar da getirilen düzenlemeye karşın ekmeğin ambalaja giremediğini kaydeden Yıldırım, “Çünkü önemli olan uygulama. Büyük marketler sebze-meyveyi ambalaja almaya başlıyor ancak fiyata bir etkisi yok. Fireyi azaltabilir fakat tam anlamıyla uygulanması gerekiyor. Yanısıra üreticiyi çok zorlayacak. Onların işini kolaylaştırmak için yapılacak yatırımlarla üretici birlikleri gibi örgütler çatısı altında ürünler toptan ambalajlanabilir. Üreticinin bir başına ambalaja erişmesi bile sorun olabilir” diye konuştu.

‘Raf ömrünü uzatıyor’

Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) Başkanı Zeki Sarıbekir, sebze ve meyvelere ambalaj zorunluluğu getiren düzenlemeye hazır olduklarını belirterek, “Firmalardan talep geldikçe, ambalaj sektörü olarak ülkemizin meyve ve sebze sektöründeki tüm ihtiyaçlarına cevap verebilecek altyapıya sahibiz” dedi.

Ar-Ge’ye yaptıkları yatırımlarla katma değeri yüksek ürünler ürettiklerini ifade eden Sarıbekir, “Özellikle plastik ambalajda meyve ve sebzenin raf ömrünün uzatılması için birçok Ar-Ge çalışması yapılıyor. Sonuç olarak raf ömrü 7 günden 14 güne uzatıldı” diye konuştu.

‘Teşvik edilmesi gerekir’

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu Başkanı Şemsi Kopuz, gıdaların uygun koşullarda taşınması, depolanması ve satışa sunulmasının, gıda kayıplarının önlenmesi bakımından zorunlu olduğunu dile getirdi. Kopuz, bu çalışmaları desteklediklerini belirtirken, “Ancak soğuk zincirin kurulması ve ambalajlama, üretici ve satıcılar için ek maliyet anlamına gelmektedir. Bu nedenle, uygulamaya geçilmeden teşvikler de gündeme getirilmelidir. Tüketimin en çok semt pazarlarında gerçekleştiği dikkate alındığında, marketlerin haksız rekabetle karşılaşmaması adına teşvikler büyük önem taşımaktadır” dedi.

‘Kayıtdışını önler’

Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) Başkanı Zeki Sarıbekir ise, önemli bir milli gelir kaybının ortadan kalkacağını belirterek, ambalaj sanayicileri olarak tüm bu çalışmaya hazır olduklarını söyledi.

Ambalajlanan ürünün takibinin de kolaylaşacağına ve böylece kayıtdışığın ortadan kalkacağına vurgu yapan Zeki Sarıbekir, “İsrafın önlenmesi ve hijyen konularında ambalajın önemini her fırsatta dile getireceğiz. Bu konu önceliğimiz olacak” dedi.