Paris’teki terör saldırısı piyasaları da sarsacak

Dünyadaki güvenlik endişesi her geçen gün artıyor. Adeta bataklığa dönen Suriye’den çevre ülkelere ve Avrupa’ya doğru gerçekleşen büyük göç dalgası beraberinde güvenlik riskini de artırıyor. Bir yandan savaşın yarattığı kaos ortamından terör ihraç eden IŞİD. Daha geçen ay Ankara’da yaşanan katliamın izleri silinmeden bu defa yüzünü Fransa’da gösterdi. Elbette yaşanan son saldırının etkisi pazartesi günü piyasalarda da hissedilecek.

Yurtdışı piyasalarda zaten var olan satış baskısının devam etmesi şaşırtıcı olmayacaktır. 13 Kasım’ı Fransa’nın 11 Eylül’ü olarak nitelendiren finansçılar, etkilerinin de ağır olacağını ve volatiliteyi artıracağını dile getiriyor. ABD’deki 11 Eylül 2001 saldırısı sonrası piyasalarda sert dalgalanmalar yaşanmıştı. BİST 100 Endeksi de 9.295 seviyesinden 7.118 seviyesine kadar gerilemişti.

Saldırı sonrası 10 milyar doların üstünde maddi hasar meydana gelmişti. Fransa açısından da beklenmeyen bu katliam Avrupa’nın her an tehdit altında olduğunu göstermesi açısından önemli. Sermaye ise her ne kadar güvensiz ve kaosun tırmandığı ortamları sevmese de daha güvenli bir yer olmadığı sürece hareket etmekte zorlanacaktır.

Bununla birlikte Paris katliamı, IŞİD’in zemin olarak daha rahat hareket edebilme imkanı bulduğu Türkiye’de daha fazla saldırıda bulunma olasılığını akıllara getirmekte. Bu da global ölçekte hareket eden sıcak sermayenin daha güvenli ülkelere gitme olasılığını artırıyor. Böylesi bir yönelim ise borsadaki düşüşü hızlandırırken doların yükselmesine neden olacaktır. Öte yandan yaşananlar Euro/dolar üzerinde de satış baskısına neden olabilir. 1.07 seviyesinde olan parite için beklentiler 0.85’lere çekilmiş durumda.

Dolarda gevşeme geçici

Dolar kurunda gevşemeler geçici. FED’in faiz artışı masada olduğu sürece kurdaki aşağı hareketlerin zayıf kaldığı görülecek. Seçim sonrası 2.75’leri test eden dolar Tarım Dışı İstihdam verisi ile yeniden 2.92’lere tırmandı. Bu da gösteriyor ki ABD veri akışı ve FED’den gelen açıklamalarla bir süre daha volatil hareketler yaşanacak. 23 Mayıs 2013’ten bu yana borsada dalgalı seyir varlığını sürdürüyor.

Dolar bazlı verilerde ise düşen bir eğilim söz konusu. Bunda aynı dönemde dolarda gerçekleşen artışın etkisi var. 23 Mayıs’ta 1.8495 seviyesinde olan dolar kuru bugün 2.8655 seviyesinde. Kurun dengesiz artışının yarattığı tahribat hem diğer yatırım enstrümanlarında hem de ekonominin çarklarında etkisini hissettiriyor. FED’in aralıkta faiz artırımına yönelik güçlü beklenti fiyatların içerisinde bir miktar gerçekleştiğinde etkisini daha fazla hissettirecektir. Bu nedenle kurun 2.80-2.85 bandının üzerinde taban oluşturması olası dalgalanmalarda 2.80’in altına kaysa da kalıcı olma ihtimalini düşürüyor.

Gram altın izlenmeli

Gram altında 100 TL seviyesi test edildi. 111 TL’yi gördükten sonra yaşanan düşüşün 95 TL’ye kadar sürmesi beklenebilir. Sert düşüşler orta vadede iyi bir getiri potansiyelinin yakalanmasını da sağlayabilir. Altın fiyatlarını yakından takip etmekte fayda var.

Sanayide çarklar yavaş dönüyor

İmalat sanayiinde yer alan 167 borsa şirketinin dokuz aydaki toplam bilançolarını geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırdığımızda maliyetlerinin ise yüzde 2.93 oranında arttığını görmekteyiz. Şirketlerin düşük gerçekleşen satışlar karşısında maliyetlerini kısarak önlem almaya çalıştıkları gözleniyor. Maliyetlerin satışlardan daha yavaş büyümesi brüt esas faaliyet karının yüzde 17 artmasını sağladı. Şirketlerin faaliyet giderlerindeki artışın da brüt esas faaliyet artışının gerisinde kalması net esas faaliyet kârına olumlu yansıdı. Zira net esas faaliyet kârı yüzde 25 arttı. Ancak elde edilen yüzde 25’lik artış aynı zamanda yüzde 101 oranında artan esas faaliyet dışı giderlerin erozyonuna uğradı. Neticede yılın dokuz ayında borsadaki imalat firmalarının dönem kârı yüzde 4.4 oranında eridi.