Petrol ve doğalgazda yeni merkez

Enerji savaşlarının yeni merkezi Karadeniz oluyor. Exxon-Mobil, Shell, Chevron, Total, OMV, Rosneft, Petrobras ve Repsol gibi küresel oyuncuların bölgeye akın etmesi ‘Karadeniz’de ciddi petrol ve doğalgaz rezervi’ olduğuna dair tezleri güçlendiriyor. Şubat 2012’de Romanya açıklarındaki Neptün-1 kuyusunda 40 milyar metreküpten fazla doğalgaz bulunması şirketleri oldukça pahalı olan deniz aramaları konusunda cesaretlendirirken, Türkiye esen bu rüzgarı lehine kullanmak istiyor.

Vatan’ın ulaştığı petrol haritasına göre, Karadeniz’de halen 12 bölgede dev şirketlerle yerel şirketler petrol ve doğalgaz arıyor. Türkiye kendi karasuları içinde kalan 7 bölgede yabancı yatırımcılarla birlikte petrol ve doğalgaz arıyor. Aslında Karadeniz’de petrol ve doğalgaz arama çalışmalarına ilk start veren ülke Türkiye oldu.

2006 yılında Sinop açıklarında Amerikalı Exxon-Mobil, Brezilyalı Petrobras ve TPAO üçlüsünün başlattığı çalışmalar büyük bir heyecanla başladı ancak olumlu bir netice elde edilemedi. Bu durum Türkiye’yi de yatırımcıları da yıldırmadı. Bir sonraki yıl Akçakoca açıklarında başlayan arama faaliyetlerinden beklenen haber geldi. TPAO, OMV, Kanadalı Foinavon ve Norveçli Tiway firmasının açtığı kuyudan şimdi günde 2 milyon metreküp (Yılda 730 milyon metreküp) doğalgaz üretiliyor. 2008’de TPAO ile Exxon-Mobil’in Kastamonu ve Samsun açıklarında yürüttüğü çalışmalardan da beklenen netice elde edilemedi. Ancak bu durum moralleri bozmadı. Bilakis bakanlık bürokratları ile şirketleri kamçıladı. Chevron ile Zonguldak açıklarında yürütülen arama çalışmalarında olumlu sonuçlar elde edildi. Ancak ortaklar arasında yaşanan anlaşmazlık yüzünden Amerikalılar hisselerini satma kararı aldı.

TPAO’nun müstakil yürüttüğü Istranca çalışmaları 2011’de başladı. Bu bölgede Istranca-1 kuyusunun ardından 3 yeni kuyu daha açılması için çalışmalar sürüyor. Enerji Bakanlığı’nın Şubat 2013’te Shell ile imzaladığı yeni anlaşma Karadeniz’deki beklentileri yeniden yükseltti. Shell yetkililerinin verdiği bilgilere göre, en geç 2014 sonunda petrol arama platformu Karadeniz’e gönderilecek. Barbaros Hayrettin Paşa sismik arama gemisinin göreve başlar başlamaz Karadeniz’e gönderilmesi bölgeye verilen önemi gösteriyor. Enerji Bakanı Taner Yıldız, “Arama faaliyetlerine ayırdığımız bütçeyi 100 milyon dolardan 1.3 milyar dolara çıkardık. Denizlerde aramaya devam edeceğiz” diyerek kararlılığı ortaya koyuyor.

Romanya’da dev rezerv Romanya, Bulgaristan, Ukrayna ve Rusya karasularında şu anda 4 bölgede petrol ve doğalgaz aranıyor. Bulgaristan’da açıklarında OMV, Total ve Repsol’un yaptığı aramalardan henüz sonuç çıkmadı. Romanya’daki Neptün sahasında ise 40 milyar metreküpden fazla gaz bulundu. Karadeniz’deki en büyük keşif olan Neptün OMV, Rumen petrol şirketi ve Exxon Mobil tarafından geliştiriliyor.

Ukrayna açıklarında Shell, Exxon Mobil ve Petrom şirketletinin yaptığı aramalardan şu ana kadar olumlu sonuçlar çıkmadı. Yine Ukrayna açıklarındaki Prekarçinki bölgesinde de Amerikalı Vanco şirketi arama çalışmalarını sürdürüyor. Rus karasularındaki Tuapse sahasında ise Rosneft ile Exxon Mobil çalışmalarını sürdürüyor.