01.01.2010 - 01:00 | Son Güncellenme:
AYFER YILDIZ- EKONOMİ SERVİSİ-REUTERS
Borsa IMF coşkusuyla 2009 yılını rekorla tamamladı
İstanbul Borsası, global krizin etkisiyle oldukça hareketli geçen bir yılı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın IMF’yle ilgili açıklamalarının etkisiyle rekorla geride bıraktı. İstanbul Borsası, yılın son işlem gününde 53 bin puanı aşarak 23 ayın zirvesini gördü. Dolar ise bankalararası piyasada 1.49 liraya geriledi.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Abdülkadir Aksu’nun, Başbakan’ın IMF ile görüşmelerin olumlu yönde ilerlediğini ve bundan daha fazla değerlendirmenin olmadığı yönündeki açıklamasıyla kazançlarının bir kısmını vermesine rağmen İMKB, yılı yine de yüzde 2.24’lük yükselişle 52 bin 825 puandan tamamladı.
IMF ile son stand-by 2008 mayıs ayında sona ermişti. Yeni stand-by’a yönelik görüşmelere ise 2008 ekim ayından itibaren başlanılmıştı. IMF’yle bir anlaşma yapılması durumunda, ekonomide büyüme beklentilerinin yukarı çıkacağını ve Türkiye’nin risk priminin düşüceğini dile getiren uzmanlar, “Anlaşma haberinden piyasalar olumlu etkileniyor” yorumunda bulundu.
Banka hisseleri coştu
İMKB’de IMF’yle anlaşma olması durumunda bono faizlerindeki düşüşle birlikte bankaların kâr yazmaya devam edeceği beklentisi de bankacılık hisselerine alım getirdi. Bono faizi yüzde 8.59’la 11 Kasım 2009’dan bu yana en düşük seviyeyi gördü. Faiz 0.57 puanlık düşüşle yüzde 8.87 seviyesinden kapandı.
IMF: İstenirse heyet göndeririz
IMF, Türkiye ile IMF programı tarafından desteklenebilecek politikalar hakkında görüşüldüğü ve Türkiye’nin talep etmesi halinde kısa sürede bir heyet gönderilebileceğini bildirdi.
“Türk yetkililerle IMF programıyla desteklenebilecek politikalar hakkında ayrıntılı görüştük” diyen IMF sözcüsü, “Eğer yetkililer heyeti talep ederlerse, kısa süre içinde gönderebiliriz” ifadesini kullandı.
Aksu: IMF görüşmeleri olumlu ilerliyor
AKP Genel Başkan Yardımcısı Abdülkadir Aksu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, IMF ile görüşmelerin olumlu yolda ilerlediğini beyan ettiğini, bunun dışında başka bir değerlendirmesinin olmadığını söyledi. Aksu şöyle konuştu:
“Başbakan olayları değerlendirirken, IMF ile de Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın görüşmelerini devam ettirdiğini ve olumlu yolda ilerlediğini beyan etmiştir, ondan fazla bir değerlendirme yok. Olumlu olduğunu, olumlu bir gelişme üzerinde olduğunu söylemiştir.”
IMF ile olası bir stand-by imzalanabilmesi için IMF Türkiye masası şefi başkanlığındaki heyetin Türkiye’ye davet edilmesi ve taslak niyet mektubu üzerinde anlaşılması gerekiyor.
Sönmez Filament % 2.868 yükseldi
Hisse Yüzde değ.
Sönmez Filament 2.868.75
Makina Takım 783.33
Sönmez Pamuklu 615.56
Karsu Tekstil 596.97
Transtürk Hold. 489.47
Koza Madencilik 450
Türk Hava Yolları 433.61
Ipek Matbaacılık 424.59
Netaş Telekom. 368.15
Bisaş Tekstil 361.76
Merko Gıda düşüşte başı çekti
Hisse Yüzde değ.
Merko Gıda -40.43
Okan Tekstil -36.91
Tire Kutsan -23.37
AFM Film -23.36
Anel Telekom -15.12
Euro Yat.Ort. -11.36
Olmuksa -4.42
Y ve Y GMYO -1.69
Taksim Yat. Ort. -1.37
Componenta Dökümcülük -1.34
‘2010’da faizlerin ne zaman yükseltileceği konuşulacak’
Murat Salar A Yatırım Genel Müdür Yardımcısı
“2010’da İMKB’de sektör ve kâğıt bazında hareketler öne çıkacak. Piyasalar, faizlerin ne zaman yükseltilmeye başlanacağını konuşacak. Faizler uzun süre bu seviyelerde tutunamaz. Diğer taraftan 2009 yılı boyunca piyasalara sağlanmış olan likidite enjeksiyonunun etkisiyle reel ekonomide pozitif gelişmeler var. Ekonomik veriler iyi gelirse, likiditenin azaltılması tartışılacak. Verilerde iyileşme olursa piyasalar likiditenin çekilmesini aborse eder. Bu durumda, piyasada kâğıt bazında hareketler yaşanır. ABD’de sıfır faiz politikasının terkedilmesi durumunda Türkiye de bu duruma kayıtsız kalamayacak. Hazine’nin ilk 6 aydaki yüklü itfalarının da baskısı piyasalarda hissedilecek. Doların seyrinde ise IMF etkili olacak.”
‘Mali sektörde yükseliş yavaşlar, sanayi öne çıkar’
Ömer Dilber Hak Menkul Genel Müdür Yardımcısı
“Piyasa yılın son gününe IMF anlaşma beklentisiyle pozitif bir başlangıç yaptı. Faiz yüzde 9’un altına düştü, dolar 1.50 liranın altına indi. 2009’da endeks 2008 başındaki seviyelerine dönmüş oldu. Bu hızlı toparlanmada mali sektör başı çekti. 2010 yılında mali sektördeki yükselişin yavaşlaması bunun yerine sanayi sektöründe hareket bekliyorum. Faizlerin bu seviyelerde olması nedeniyle 2010’da da hisse piyasasına sermaye akışı devam edecektir. Özellikle esas faliyet kârı yapabilen şirketler ön plana çıkacaktır. Sektör olarakta enerji, basın yayın, çimento ve gayrimenkul yatırım ortaklıklarında hareket bekliyorum. Piyasalarda olası bir düşüş için ise FED’in yapacağı faiz kararı açıklamaları yakından takip edilmelidir.“
İMKB
2009 kapanış 52.825
2008 kapanış 26.864
Değişim (%)
Merko Gıda düşüşte başı çekti
Hisse Yüzde değ.
Merko Gıda -40.43
Okan Tekstil -36.91
Tire Kutsan -23.37
AFM Film -23.36
Anel Telekom -15.12
Euro Yat.Ort. -11.36
Olmuksa -4.42
Y ve Y GMYO -1.69
Taksim Yat. Ort. -1.37
Componenta Dökümcülük -1.34
HEM HİSSE HEM EMTİA PİYASALARI ÇIKIŞTA
Dünya borsaları yılın son işlem gününü yükselişle kapatırken, 2009 boyunca hisseler son 6 sene içindeki en büyük yıllık artışları gördü. Petrol ve bakırın başı çektiği emtia piyasaları da seneyi son 10 yılın en büyük yıllık değer artışlarıyla kapattı. Borsalarda dünkü günlük artışlarda ise Çin’in kriz boyunca etkili olan ekonomik politikalarını yeni yılda da sürdüreceği açıklaması etkili oldu.
1500 dünya borsasını mercek altına alan MSCI World Index, dün yüzde 0.4 yükselerek yılı yüzde 28’lik artışla kapattı. 24 hammaddenin fiyatlarını takip eden S&P GSCI Endeksi ise dün yüzde 0.7 değer kazanarak yılı yüzde 51 yükselişle bitirdi. Dünya genelinde hisseler, düşük faiz oranları ve teşviklerin ekonomik büyümeyi destekleyeceği beklentisiyle 2003 yılından bu yana en büyük yıllık artışları kaydetti.
Bu yıl İngiliz FTSE 100 endeksi yüzde 22, Fransız CAC yüzde 23 ve Alman Dax yüzde 24 civarı yükseldi. Japon Nikkei endeksi dünü, havayolu şirketi JAL’in iflas endişesiyle yüzde 0.86 düşüşle kapatsa da, yılı yüzde 19 yükselişle bitirdi. Şanghay Kompozit endeksi ise yılı yüzde 79 artışla bitirdi. ABD’de ise Dow Jones endeksi yüzde 20, Nasdaq ise yüzde 45 civarı yıllık getiri sağladı. Geçen yıl yüzde 42 düşen MSCI World endeksi, bu yıl yüzde 28’lik çıkışıyla son 40 yılın rekoruna imza attı. Gelişmekte olan piyasaları izleyen MSCI Emerging Markets Index ise yıllık yüzde 75 artışla rekor kırdı.
Çin etkili oldu
Gelişmiş ülkelerdeki düşük faiz oranları ve dev teşvik paketleri, ekonomilerin büyük ölçüde rayına oturmasını sağlarken, gelişmekte olan ülkelerin yüksek getirili borsalarına da talebi artırdı. 2010 yılına umutla bakan birçok yatırımcının, gelişmekte olan piyasalarda 2010 yılında iç talepte de artış beklediği belirtiliyor.
Neptune Emerging Markets Fund yöneticisi Ewan Thompson, “Orta ve uzun vadede, orta sınıf tüketicilerin güçlenmesi sürecek. Yüksek tasarruf ve düşük borç oranı, tüketimde artış için iyi kaynak” dedi. Dünya borsalarında dünkü yükselişlerde Çin Merkez Bankası Başkanı Zhou Xiaochuan’ın, Çin’in gevşek sayılabilecek bir para politikası izleyeceği yönündeki açıklamaları da etkili oldu. ABN Amro yöneticisi Daphne Roth, “Bu yıl Çin yılı oldu. Çin tek başına emtia fiyatlarına yükseltti, bölgesel ticareti canlı tutarak komşularına da faydalı oldu. Bölge açısından 2010 yılına umutla bakıyoruz” dedi.
Öte yandan, 2009’da petrol fiyatlarında yüzde 80’e ve bakırda da yüzde 140’a varan fiyat artışları, emtia piyasalarını da 1973’ten bu yana en güçlü konumuna getirdi.
Petroldeki yıllık artış 10 yılın rekorunu kırdı
ABD’deki soğuk havalar ve yakıt stoklarındaki azalma, petrol fiyatlarını 80 dolara yaklaştırdı. ABD ham petrolü dün 44 sent değer kazanarak 79.72 dolara, Brent petrol ise 47 sent artışla 78.50 dolara çıktı. Petrol fiyatları 2009’da son 10 yıl içindeki en büyük yıllık artışını gerçekleştirdi.
Temmuz 2008’de 147.27 dolara kadar çıkan petrol, 2008 sonunda 33 dolar seviyesine indi. Bu yıl ekimde 82 dolara kadar tırmanan petrol fiyatları, yıllık ortalama 62 dolar seviyesinde seyretti. Petrolün bu yıl yüzde 80’e yaklaşan değer artışı, krizden çıkmaya hazırlanan dünyada hisse ve emtia piyasalarındaki artışlara paralel gelişti.
Altın yüzde 25 yükseldi
Barclays Capital yatırımcılara geçtiği bilgi notunda, “2010 yılının 2009 yılındaki talep endişeleri ve 2011’de görülecek arz endişeleri arasında bir geçiş dönemi olarak görüyoruz. Jeopolitik gelişmeler 2010’da ağırlığını artıracak” dedi. Analistler 2010’da artan taleple birlikte fiyat artışının da sürmesini bekliyor.
Altın fiyatları bu yıl yaklaşık yüzde 25 civarında arttı. ABD’de onsu 1106 dolardan işlem gören spot altın, bu yıl 1226 dolara kadar işlem gördü. Altındaki artışta finans piyasalarında krizin etkileri, doların zayıf olması ve enflasyon endişeleri etkili oldu. Analistler, 2010’da altının durumunun belirsiz olduğunu belirtiyor. Altının ABD’nin para politikalarına bağlı olduğu dile getiriliyor.