Saraydan gelme şirket ‘Kara Burak’a emanet
17.06.2000 - 00:00 | Son Güncellenme:
AÇIK-KOYU SOHBETLER / EYLEM TÜRK
Yarattığı “Kara Burak" adlı reklam kahramanıyla yeniden gündeme gelen Uludağ Gazoz, Doğuş Grubu’yla yaptığı ortaklık sayesinde tanıtıma ağırlık verdi
Nilüfer’di Uludağ oldu
Türkiye’de Osmanlı döneminde ilk meşrubat fabrikalarının kurulması 1800’lü yılların sonuna rastlıyor. Anglo - Sakson kökenli olduğu bilinen meşrubatı Türkiye’de ilk olarak gayrimüslimler üretiyor.
Erbak Uludağ Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erbak’ın dedesi Sigortacı Mehmet Hakkı da, gazoz işine 1930 yılında giriyor. Şirket ilk gazozu “Nilüfer" markasıyla üretiyor.
Dede Erbak, 1933 yılında maden suyu şirketine yüzde 50 ortak oluyor. Maden suyu şirketinin hikayesi de hayli ilginç. Çünkü şirketin kökenleri Osmanlı Sarayı’na dayanıyor. 1870’li yıllarda Bursa’ya bir madenci geliyor. Krom aramak için Uludağ’a çıktığında, köylünün tabiriyle ekşi su buluyor. Bunun maden suyu olduğunun farkına varıyor ve İstanbul’a gelerek saraydan Talat ve Fuat Paşa ile tanışıp ortak oluyor. Zaman içinde paşaların vefatıyla şirket hisseleri Dede Erbak’ın oluyor. Ortaklardan hiçbirinin çocuğu olmadığı için tüm şirket Erbak ailesine kalıyor ve Uludağ, bir aile şirketi olarak günümüze kadar geliyor.
Erbak Uludağ Meşrubat’ın yüzde 30’u bundan iki yıl önce Doğuş Grubu’na geçti. Doğuş Grubu çalışanları tarafından kimi zaman “light ixir" olarak da anılan Uludağ Gazoz, bugün yepyeni bir yüzle tüketicinin karşısına çıktı.
1930 yılında Mehmet Hakkı Erbak tarafından kurulan Uludağ’ın Doğuş Grubu ile yaptığı ortaklıktan profesyonelleşme imkanı kazandığını söyleyen şirketin üçüncü kuşak yöneticisi Mehmet Erbak, bir dönem yazlık sinemaların ana içeceği olan gazozun hissettirdiği nostaljiyi günümüze taşıdıklarını söylüyor.
Biz Doğuş Grubu’yla 1998 yılının eylül ayında ortak olduk. Şirketin yüzde 30’unu halka açma projemiz vardı. Körfez Yatırım ile anlaşma yaptık. Fakat maalesef iznimizin çıktığı gün “kara perşembe" dedikleri 26 ağustostu. Piyasa taban yapmıştı. Bu nedenle Körfez Yatırım’ın sahibi olduğu Doğuş Grubu yöneticileri şirketi eğer halka açarsak zor durumda kalacağımızı söylediler. İstiyorsanız bu hisseleri Körfez Yatırım’a alalım dediler. Biz de mutlu olduk. Yüzde 30’unu devrettik. Bu ortaklık bize gerçek anlamda profesyonelleşme imkanı verdi. Bu sayede sermaye yapımızı kuvvetlendirdik ve reklama ağırlık verdik. Hisse devrini 9 milyon dolara gerçekleştirdik.
Türkiye herşeyi rahatlıkla satın alabileceğiniz bir ülke değildi. Bu nedenle sinemalarda satılan gazozların hoş anıları vardır. Bunları hatırlatmak için “efsane gazoz" sloganıyla çıktık. Bugün artık sesimizi daha fazla duyurma gayretindeyiz. Bizimkisi yeni bir markanın ortaya çıkışı değil 70 yıllık ve efsane gazoz dediğimiz bir marka.
Yaratmış olduğumuz “Kara Burak" adlı kahramanın özelliği geçmişle geleceği birleştirmek. İsmi Kara Burak ama kahramanımız sarışın. Bir dönemlerin Malkoçoğlu, Tarkan gibi ünlü kahramanları son dönemde yeniden popüler oldu. Bu nedenle böyle bir kahraman bulduk. Kara Burak’ın hangi çağa ait olduğu belli değil. Ciddi, sert ama esprili. Ustasından kılıcını devralıyor. Ona efsaneyi sürdürme zamanın geldiği söyleniyor. Amacımız nostaljiyi bu çağa taşımak.
Amacımız gazozun daha fazla tüketimini sağlamak. Asli amacımız bu. Bunu yaparken reklam ve pazarlamaya ağırlık vereceğiz. Bu da yine kolanın tüketim taktiği. Gazoz da bu yolda. Herşey bir şartlandırma. Uludağ Gazoz’un pazar payı yüzde 26. Maden suyu, portakallı gazoz, gazoz ve kola olmak üzere dört ana ürünümüz var. Meyveli gazoz yelpazemizi büyüteceğiz
Genel müdürlüğü yani merkezimizi İstanbul’a taşıyacağız.Fabrika’yı Bursa içinde bir yere taşıyacağız. Şu anda üretim yaptığımız bina da bir iş merkezi veya alışveriş merkezi olacak. Biz burada yılda 50 milyon litre üretim yapıyoruz. ABD’den Avustrulya’ya ihracat yapıyoruz. Hong Kong’da bile Uludağ satılıyor.
1992 yılında kağıt üzerine yaptığım bir karalama, bugün Dünya Ambalajlama Örgütü tarafından ödül kazandı. Anadolu’dan çıkan bir gazozcunun böyle bir ödül alması çok güzel. Aynı şişeyle geçtiğimiz yıl TSE’den de bir tasarım ödülü aldık. 1998 yılından beri Uludağ Gazozu ödül alan yeşil şişede sunuluyor. Rengini de Bursa’nın yeşilinden aldık.
‘Gazoz, kolaya rakip olamaz’
Coca Cola ve Pepsi Cola Türkiye’ye 1960’lı yıllarda geldi. Sektörün yüzü böylece gülmeye başladı. Teknolojiler gelişmeye başladı. Coca Cola ve Pepsi Cola, lokal üreticiyi kendine hedef almadı. Hedefleri pazarı büyütmekti. O yıllarda 2 bine yakın gazoz üreticisi vardı. Bunlar kapandı. Çünkü teknolojiye ayak uyduramadılar. Pazar büyürken siz bu teknolojiye ayak uydurursanız ayakta kalıyorsunuz. Biz de bu teknolojiye ayak uydurduk. Türkiye’de bugün 2 milyar litre meşrubat tüketiliyor.
Bugün Coca Cola ve Pepsi Cola meşrubat pazarının yüzde 65’ini elinde tutuyor. Tercih bakımından gazoz, kolanın gelmesiyle ikinci ürün oldu. Modayı ve gelişmeyi engelleyemezsiniz. Kola pazarı bugün dünyadaki en büyük pazar. Müşterinin bir tüketim eğilimi vardır. Müşteri tercihini kola yönünde kullanıyor. Bunun tek nedeni de pazarlama taktiği. Ancak son dönemde gerek Türkiye’de gerekse dünyada gazoz çok daha hızlı büyüme içinde ve kola tam tersine daralma içinde. Tercihler yine değişiyor. Gazozda yedi yılda bir pazar kendini katlıyor.
Bu yönde bir gelişim var. Ama gazoz koladan fazla içilecek demek mümkün değil. Şu anki gidiş itibariyle gazozun kola karşısındaki konumu gazoz lehine gelişiyor. Yine de gazoz kolayı geçemeyecek. Mümkün değil. Serbest piyasanın kuralları bunlar. Gazoz kolaya kıyasıya bir rakip olamayacak.
