Temiz enerji yakında en ucuz kaynak olur

Dünyada yeni bir enerji ekonomisi doğuyor doğmasına ama gezegeni kurtaracak kadar hızlı değil. Bardağın hem dolu hem de boş tarafları var. Bu noktada kesin olan şey devletlerin ve özel sektörün daha fazla çaba göstermesi gerektiğidir.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) 1977’teki petrol krizinden sonra kurulan bir örgüt. Enerji güvenilirliği ve sürdürülebilirliği konusunda politikalar geliştirilmesini savunuyor. Petrol ihraç eden OPEC üyeleri 1973 ve 74 yıllarında petrol arzını kısıp dünyaya unutulmaz bir şok yaşatınca petrol ithal edenler de IEA’yı kurdu. Bir anlamda petrol ithalatçılarının OPEC’i de denebilir.

Ajans 1977 yılından bu yana her yıl Dünya Enerji Görünümü adıyla bir rapor yayınlar. Tarafsız verilere dayalı olan bu raporda, enerji arz ve talebine ilişkin analizler ve öngörüler yer alır. Ve bunların enerji güvenliği, çevre koruma ve ekonomik kalkınma için ne anlama geldiği analiz edilir.

Kovid hızını kesti

IEA’nın 2021 raporu geçen hafta açıklandı. Aslında normal tarihinden önce yayınlandı, çünkü Glasgow’da kasım başında yapılacak olan kritik COP26 konferansına yetişmesi istendi. Zamanlama ilginç oldu, çünkü rapor tam da enerji fiyatlarının hızla yükseldiği, hatta bazı ülkelerde enerji krizinin yaşandığı bir dönemde çıktı. Bunlar detaylar ama ana amacı ülkelerin temiz enerjiye geçiş yolunda ne kadar yol aldıklarını ve daha ne kadar yol gitmek zorunda olduklarını ortaya koymak olan rapor, bazı önemli değerlendirmelerde ve önerilerde bulunuyor.

Olumsuz olan gelişme bir çok ekonominin Kovid ile boğuştukları için enerji konusundaki ilerlemenin durduğu ve altyapı yatırımlarının hız kestiği. Yenilenebilir enerji ve elektrikli araç konusunda tüm ilerlemelere rağmen 2021’de kömür ve petrolde önemli bir toparlanma yaşandı. Böyle olunca da 2021, tarihte en fazla karbondioksit emisyonunun yaşandığı ikinci yıl oldu. Oysa ortada ciddi bir çaba vardı. Mesela 2020’de Kovid önlemlerine ve kapanmalara rağmen rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynakları gelişmeye devam etti, elektrikli araçlar satış rekorları kırdı.

İşte atılması gereken 4 adım...

Görünen o ki; hükümetlerin 2050 yılında net sıfır karbon salımına ulaşmak ve diğer tüm taahhütlerini yerine getirebilmek için daha fazlasını yapmaları gerekiyor. Uluslararası Enerji Ajansı raporu da küresel ısınmayı sınırlamak için başlıca dört öneride bulunuyor:

 Güneş ve rüzgara geçiş hızını iki katına çıkaracak şekilde temiz elektrifikasyonda atağa kalkmak,

 Enerji verimliliğine yoğun ve tavizsiz bir şekilde odaklanmak,

 Fosil yakıt operasyonlarından gelen metan gazı salımını durduracak kapsamlı bir hamle yapmak,

 Temiz enerji inovasyonu konusuna ağırlık vermek.

Bardağın dolu tarafı

Bunlar altı doldurulması gereken genel başlıklar ama doğru yönde yapılmış önerilerdir. Başta da dediğimiz gibi bardak tamamen boş değil. Temiz enerji kaynakları şimdilik politika destekleri ile tercih ediliyor olabilir ama yakın zamanda maliyet avantajı nedeniyle tercih edilecektir.

Çünkü teknolojiye bağlı olarak maliyetler sürekli aşağı geliyor. Şu anda dünyanın bazı bölgelerinde elektrik enerjisi için en ucuz kaynak yenilenebilir enerji. Ve daha da önemlisi temiz enerji teknolojilerinin maliyetlerindeki düşüş hem iş dünyasına hem de devletlere ciddi bir fırsat sunuyor.