EkonomiTüpraş bu kez en büyük 'özel'

Tüpraş bu kez en büyük 'özel'

27.07.2006 - 00:00 | Son Güncellenme:

Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşlarının belirlendiği İSO 500 listesinde birincilik ilk kez 'özel' bir şirketin. Geçen yıl eylülde özelleştirilen Tüpraş, yıllardır olduğu gibi birinciliği kimseye kaptırmadı

Tüpraş bu kez en büyük özel

500 büyük sanayi şirketi açıklandı "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2005 Yılı Raporu"nda, 14.2 milyar YTL'lik üretimden satış rakamıyla yine birinci sırayı alan Tüpraş'ı 5.1 milyar YTL'lik üretimden satışla Ford Otomotiv izledi. Üçüncü sırada 3.4 milyar YTL ile Toyota Otomotiv yer aldı. Özelleştirme ihalesi Eylül 2005'te sonuçlanan, Koç Grubu'na resmi devri Ocak 2006'da tamamlanan Tüpraş, bu yıl İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine yine ilk sıradan ancak bu kez 'özel sektör' firması olarak girdi. Tüpraş'ın 500 büyük sanayi kuruluşunun toplam üretimden satışları içindeki payı 2004'te yüzde 7.6 iken, 2005'te 1.9 puan artış göstererek yüzde 9.5'e yükseldi.İSO'nun 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2005 Yılı Raporu'nun kamuoyuna açıklandığı basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan İSO Başkanı Tanıl Küçük, Tüpraş'ın 2006 yılında devrolmasına karşın raporda neden özel sektör kuruluşu olarak yer aldığının sorulması üzerine, şu yanıtı verdi: "Biz de konuştuk, tartıştık. Tüpraş'ın yüzde 49'u zaten özeldi. Faaliyeti de ocak değil, eylül olarak düşündük. Kaldı ki anket cevaplandırılırken Tüpraş 'özel' diye işaretlendiği için oraya yorum getirmedik. Yüzde 49'u da özel kabul ettiğimiz için özel içine aldık. Ama işaretleme firmadan gelmişti." Tanıl Küçük, bir yanlışlığa sebebiyet vermemek için Tüpraş'ı bazı istatistiklere dahil etmediklerini belirtti. 'Şirket işaretledi' İSO 500 sıralamasında birinci olduğu açıklandığı gün Tüpraş'ta toplam 828 çalışanın işine son verildi. Tüpraş'tan yapılan açıklamada yeniden yapılanma çerçevesinde kendi isteğiyle 623, zorunlu olarak 205 işçinin işine son verildiği bildirildi.Yeniden yapılanma sürecinde, kapsam dışı kadrolarındaki personel açığının giderilmesi için, bugüne kadar Tüpraş'ta 90 kişinin işe alındığı belirtildi. Açıklamada, rafinerilerde operatör olarak görev yapacak 265 kişinin teknik emniyet eğitimlerini tamamlayıp iş başı yaptığı ve 'geçici işçi' statüsünde çalışan 511 personelin kapsam içi statüye geçirildiği bildirildi. Tüpraş'ta 828 kişi işten çıkarıldı Tüpraş'ta bundan sonra 'kapsam dışı' ve 'kapsam içi' olmak üzere iki statüde personel çalıştırılacağı belirtildi.İş akitleri sona eren 828 çalışandan 328'inin emeklilik haklarını kazanmış personel olduğu kaydedildi. Emeklilik haklarını kazanmamış olanların, 'geçici personel olarak' 657 sayılı kanunun 4/c maddesinden yararlanabilecekleri belirtildi. Bu madde, özelleştirilen kuruluşlarda işini kaybedenlerin başka bir kamu kurumunda çalışmak üzere yerleştirilmelerini içeriyor. En büyük 100 sanayi kuruluşu 328'i emekli oldu Küçük: 2001'den sonra en olumsuz yıl "Kriz sonrası dönemde özellikle 2004 yılında ekonomideki olumlu gelişmeler paralelinde 500 büyük sanayi kuruluşu da olumlu bir yıl geçirmişti. 2004'teki bu olumlu tablo ne yazık ki 2005'e taşınamamıştır." 2005 yılının Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu açısından 2001 yılı sonrası dönemdeki en olumsuz yıl olduğunu söyleyen Tanıl Küçük, şöyle konuştu: Küçük, toplantıda yaptığı konuşmada, son çeyrek yüzyılda ekonominin ana sektörü haline gelen sanayi sektörünün, aynı zamanda büyümenin lokomotifi olma görevini de üstlendiğini belirterek, 2001 sonrasında ekonomide gerçekleşen iyileşmede sanayi sektörünün ortaya koyduğu olumlu performansın önemli rol oynadığını kaydetti. Sanayi sektörü katma değerinin 2003 yılında yüzde 7.8, 2004'te ise yüzde 9.4 oranında arttığını ve bu yıllarda, 500 büyük sanayi kuruluşunun da aynı paralelde bir gelişme gösterdiğini ifade eden Küçük, 2005 yılında ise sanayi sektöründeki katma değer artışının yüzde 6.5 olduğunu bildirdi. Küçük, daha önceki yıllara göre nisbi bir azalma olsa da, 2005 yılındaki bu oranın, sanayi üretimi açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebileceğini söyledi. Küçük, buna karşın, İSO 500 büyük sanayi kuruluşu çalışmasının 2005 için, katma değer artışındaki kadar olumlu bir tablo ortaya koymadığının altını çizdi. Katma değer artışı yavaşladı Yakın yıllara kadar 500 büyük kuruluş sıralamasında ilk üç sıra kamu şirketlerine ait olurken, 2005 yılı raporunda 500 büyük sıralamada ilk üçte özel sektör kuruluşları yer aldı.2005 yılı 500 büyük sanayi kurulu arasında dördüncü sırayı ilk kamu kuruluşu olarak EÜAŞ, alarak sırasını altıdan dörde taşıdı. Arçelik 2005'te 2004'e göre 2 sıra atlayarak 5. sırada yer aldı. 6. sırada bulunan Ereğli Demir Çelik 2005'te bir sıra aşağıya indi.7. sırada yine bir özel sektör kuruluşu olan Oyak Renault yer aldı. Firma 2004'te 4. sırada yer alırken, 2005'te 7. sıraya geriledi. Vestel Elektronik, bir önceki yıl olduğu gibi 2005'te 8. sırayı korudu. Tofaş 2004'te olduğu gibi 2005'te 9. sırada bulunuyor. Aygaz da sırasını değiştirmeyerek 10. sırada yer aldı. Bu arada Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşunda ilk 10 içinde, ilk kez tek bir kamu kuruluşu (EÜAŞ) yer aldı.Koç Topluluğu, 17 şirketinin 31.6 milyar YTL'lik cirosuyla 500 büyük sanayi kuruluşunun yüzde 21'ini, özel sektörün de yüzde 23'ünü temsil eden en büyük sanayi grubu oldu. İlk onda tek kamu